Σάμουελ Ράισμαν

Σάμουελ Ράισμαν
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1902; Βένγκρουφ
Θάνατος	1979; Μόντρεαλ
Πληροφορίες ασχολίας
	δεδομένα

Ο Σάμουελ Ράισμαν (Samuel Rajzman, 1902–1979) ήταν Πολωνός επιζών του Ολοκαυτώματος. Μετά τον πόλεμο μετανάστευσε στη Γαλλία και στη συνέχεια στον Καναδά. Ήταν ένας από τους δύο Πολωνούς μάρτυρες στη Δίκη της Νυρεμβέργης. Ήταν επίσης μάρτυρας στις δίκες της Τρεμπλίνκα και κατά τη δίκη του Φεόντορ Φεντορένκο.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ράισμαν γεννήθηκε σε εβραϊκή οικογένεια και έζησε με τη γυναίκα και τα παιδιά του στο Βένγκρουφ, όπου ήταν λογιστής και μεταφραστής.^[4] Μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία, μαζί με την οικογένειά του εγκαταστάθηκε και φυλακίστηκε στο Γκέτο της Βαρσοβίας.^[5]

Τον Σεπτέμβριο του 1942 μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα.^[4] Σώθηκε από την άμεση εκτέλεση που έπληξε τους περισσότερους από την ομάδα μεταφορών του από έναν γνωστό του, τον Μαρτσέλι Γκαλέφσκι και μετακόμισε για να εργαστεί στις Ζοντερκομάντο. Επίσης, κατατάχθηκε και στην αντιστασιακή οργάνωση.^[4] Η αντιστασιακή οργάνωση κατάφερε τελικά να οργανώσει την εξέγερση της Τρεμπλίνκα στις 2 Αυγούστου 1943. Ο Ράισμαν ήταν ένας από τους λίγους επιζώντες από εκείνο το περιστατικό. Εξοικειωμένος με την κοντινή περιοχή, δέχθηκε βοήθεια, μαζί με έναν άλλο δραπέτη, από τον τοπικό αγρότη Ένταβαρντ Γκόουος, έναν προπολεμικό γνώριμο του Ράισμαν, και επέζησε του πολέμου. Ο Γκόουος αναγνωρίστηκε αργότερα ως ένας από τους Πολωνούς Δίκαιους των Εθνών.^[4]^[6]^[7]^[8]^[9]

Μετά τον πόλεμο (όπου η οικογένειά του δεν επέζησε) μετακόμισε στη Γαλλία, και αργότερα στον Καναδά, όπου ξαναπαντρεύτηκε.^[4]^[7]

Στις 27 Φεβρουαρίου 1946, ο Ράισμαν κατέθεσε για τις εμπειρίες του στην Τρεμπλίνκα στη Δίκη της Νυρεμβέργης ως ένας από τους τρεις Εβραίους και δύο Πολωνούς μάρτυρες (ο άλλος Πολωνός μάρτυρας ήταν η Σεβερίνα Σμαγκλέφσκα).^[7]^[10]^[11] Ήταν επίσης μάρτυρας και στις δύο δίκες της Τρεμπλίνκα (η πρώτη ήταν η δίκη του 1964–1965 μελών του γερμανικού πληρώματος της Τρεμπλίνκα και στη δεύτερη, το 1969–1970, η δίκη του διοικητή Φραντς Στανγκλ).^[4] Το 1978, η μαρτυρία του συνέβαλε επίσης στην αφαίρεση της αμερικανικής υπηκοότητας του Φεόντορ Φεντορένκο^[4] (Ο Φεντορένκο ήταν Ουκρανός φρουρός στην Τρεμπλίνκα. Τελικά απελάθηκε στην ΕΣΣΔ και εκτελέστηκε εκεί).^[4]^[12]

Ο Ράισμαν πέθανε στο Μόντρεαλ το 1979.^[4]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 www.holocausthistoricalsociety.org.uk/contents/treblinkadeathcamp/survivorsandescapees.html.
↑ ^2,0 ^2,1 blogs.timesofisrael.com/a-new-song-at-the-gates-of-auschwitz/.
↑ www.jta.org/archive/samuel-ra-jzman-dead-at-77.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 «Rajzman Samuel – Muzeum Treblinka» (στα Αγγλικά). Μουσείο της Τρεμπλίνκα. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2023.
↑ Rajzman, Samuel (1945). «Uprising in Treblinka». American House Committee on Foreign Affairs (courtesy of holocaust-history.org). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2013.
↑ Grabowski, Jan· Engelking, Barbara (6 Σεπτεμβρίου 2022). Night without End: The Fate of Jews in German-Occupied Poland (στα Αγγλικά). Indiana University Press. ISBN 978-0-253-06288-8.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Finder, Gabriel N.· Prusin, Alexander V. (1 Ιανουαρίου 2018). Justice Behind the Iron Curtain: Nazis on Trial in Communist Poland (στα Αγγλικά). University of Toronto Press. σελίδες 76–79. ISBN 978-1-4875-2268-1.
↑ «SAMUEL RAJZMAN». The Central Database of Shoah Victims' Names at Yad Vashem.
↑ «Gołoś Edward». The Righteous Among the Nations Database at Yad Vashem.
↑ Hirsch, Francine (2021). «Nuremberg at 75: Revisiting the International Military Tribunal and Its Lessons» (στα αγγλικά). Irish Studies in International Affairs 32 (1): 171–181. doi:10.1353/isia.2021.0051. ISSN 2009-0072. https://muse.jhu.edu/article/845581.
↑ Sands, Philippe (2017). «East West Street: Personal Stories about Life and Law». Washington University Global Studies Law Review 16 (3). ISSN 1546-6981. https://journals.library.wustl.edu/globalstudies/article/id/51/. «The Tribunal has just heard evidence from a lone survivor of the killings at Treblinka, (...). Samuel Rajzman explains that he was present on the platform for the arrival and despatch of Sigmund Freud’s three elderly sisters.».
↑ «Fedorenko Deported to the USSR». Jewish Telegraphic Agency (στα Αγγλικά). 20 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2023.

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Rajzman, Samuel (1979). «The End of Treblinka». Στο: Donat, Alexander. The Death Camp Treblinka: A Documentary (στα πολωνικά=en). Holocaust Library. ISBN 978-0-89604-009-0. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Rajzman, Samuel (1945), Uprising in Treblinka, American House Committee on Foreign Affairs (courtesy of holocaust-history.org), http://holocaust-history.org/operation-reinhard/uprising-in-treblinka.shtml
Shmuel Rajzman - Ένας γίγαντας της Τρεμπλίνκα

[f4b325bafb13c82a759da18ad3bcfb1bc28f0650-1] 1,0 ^1,1 www.holocausthistoricalsociety.org.uk/contents/treblinkadeathcamp/survivorsandescapees.html.

[5bfcd302afe0f29f647e5f67992783339b559012-2] 2,0 ^2,1 blogs.timesofisrael.com/a-new-song-at-the-gates-of-auschwitz/.

[94c2b14ac27baf9d0858e9bd15ca7f1d13fa3f57-3] www.jta.org/archive/samuel-ra-jzman-dead-at-77.

[Muzeum_Treblinka-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 «Rajzman Samuel – Muzeum Treblinka» (στα Αγγλικά). Μουσείο της Τρεμπλίνκα. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2023.

[autobiography-5] Rajzman, Samuel (1945). «Uprising in Treblinka». American House Committee on Foreign Affairs (courtesy of holocaust-history.org). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2013.

[Grabowski_Engelking-6] Grabowski, Jan· Engelking, Barbara (6 Σεπτεμβρίου 2022). Night without End: The Fate of Jews in German-Occupied Poland (στα Αγγλικά). Indiana University Press. ISBN 978-0-253-06288-8.

[Finder_Prusin-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Finder, Gabriel N.· Prusin, Alexander V. (1 Ιανουαρίου 2018). Justice Behind the Iron Curtain: Nazis on Trial in Communist Poland (στα Αγγλικά). University of Toronto Press. σελίδες 76–79. ISBN 978-1-4875-2268-1.

[8] «SAMUEL RAJZMAN». The Central Database of Shoah Victims' Names at Yad Vashem.

[9] «Gołoś Edward». The Righteous Among the Nations Database at Yad Vashem.

[10] Hirsch, Francine (2021). «Nuremberg at 75: Revisiting the International Military Tribunal and Its Lessons» (στα αγγλικά). Irish Studies in International Affairs 32 (1): 171–181. doi:10.1353/isia.2021.0051. ISSN 2009-0072. https://muse.jhu.edu/article/845581.

[11] Sands, Philippe (2017). «East West Street: Personal Stories about Life and Law». Washington University Global Studies Law Review 16 (3). ISSN 1546-6981. https://journals.library.wustl.edu/globalstudies/article/id/51/. «The Tribunal has just heard evidence from a lone survivor of the killings at Treblinka, (...). Samuel Rajzman explains that he was present on the platform for the arrival and despatch of Sigmund Freud’s three elderly sisters.».

[12] «Fedorenko Deported to the USSR». Jewish Telegraphic Agency (στα Αγγλικά). 20 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]