Ραδάμιστος και Ζηνοβία

Ραδάμιστος και Ζηνοβία
Συγγραφέας	Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν
Γλώσσα	Γαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1711
Μορφή	θεατρικό έργο
	δεδομένα (π • σ • ε )

Ραδάμιστος και Ζηνοβία (γαλλικός τίτλος: Rhadamiste et Zénobie) είναι πεντάπρακτη τραγωδία σε στίχους του Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν, που παίχτηκε για πρώτη φορά στην Κομεντί Φρανσαίζ το 1711. Θεωρείται το σημαντικότερο έργο του συγγραφέα.^[1]

Το θέμα της τραγωδίας προέρχεται από τον Τάκιτο (Χρονικά, βιβλίο XII).

Ιστορικό

Ο βασιλιάς της Ιβηρίας Φαρεσμάνης έχοντας στραφεί εναντίον του αδελφού του Μιθριδάτη, βασιλιά της Αρμενίας, είναι η αιτία των συμφορών που έπληξαν τον οίκο του. Έστειλε τον ένα από τους δύο γιους του, τον Ραδάμιστο, στην αυλή του Μιθριδάτη, όπου αυτός παντρεύτηκε την κόρη του Μιθριδάτη Ζηνοβία. Το 51 μ.Χ., με την ενθάρρυνση του πατέρα του, ο Ραδάμιστος σφετερίσθηκε την εξουσία και σκότωσε τον πεθερό του και τους γιούς του. Οι Αρμένιοι εξεγέρθηκαν αμέσως μετά και, με την υποστήριξη των Πάρθων του Τιριδάτη, ανάγκασαν τον Ραδάμιστο να τραπεί σε φυγή με τη Ζηνοβία, την οποία μαχαίρωσε και έριξε αιμόφυρτη στον Αράξη για να μην την εγκαταλείψει στον νικητή αντίπαλό του. ^[2]

Υπόθεση

Η Ζηνοβία, την οποία όλοι πίστευαν νεκρή για πολύ καιρό, βρίσκει, μετά από διάφορες περιπέτειες, άσυλο στην αυλή του πεθερού της Φαρεσμάνη, όπου είναι άγνωστη. Ο Φαρεσμάνης την ερωτεύεται και θέλει να την παντρευτεί, αλλά έχει έναν αντίζηλο, τον δεύτερο γιο του Αρσαμένη με τον οποίο είναι ερωτευμένη κρυφά η Ζηνοβία, κρύβοντας όμως τα αισθήματά της, αν και μπορεί να πιστέψει ότι είναι ελεύθερη μετά την είδηση του θανάτου του συζύγου της Ραδάμιστου.^[3]

Ο Ραδάμιστος εμφανίζεται στην αρχή της δεύτερης πράξης. Όπως και η Ζηνοβία, είναι άγνωστος στην αυλή της Ιβηρίας, λόγω της μακρόχρονης απουσίας του. Έρχεται ως πρεσβευτής των Ρωμαίων με το σχέδιο να αντιταχθεί στα φιλόδοξα σχέδια του Φαρεσμάνη. Ο βίαιος χαρακτήρας του και η άγρια ζήλια του εκδηλώνονται αμέσως μόλις μπαίνει στη σκηνή και αναπτύσσονται στη συνέχεια.

Ο Ραδάμιστος έχει μια συνάντηση με την πριγκίπισσα: οι δύο σύζυγοι αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον - η σκηνή της αναγνώρισης θεωρείται μια από τις πιο όμορφες του Κρεμπιγιόν. Ο Ραδάμιστος την κατηγορεί και την απειλεί, η Ζηνοβία τον συγχωρεί για τις προηγούμενες επιθέσεις του και τη σημερινή του οργή του και μένει μαζί του από καθήκον, ωστόσο του εξομολογείται την τρυφερή συμπάθεια που νιώθει για τον Αρσάμη. Οι δύο σύζυγοι ετοιμάζονται να φύγουν κρυφά. Ενημερωμένος από τη Ζηνοβία για την επικείμενη αναχώρηση και για τους λόγους που την καθιστούν αναγκαία, ο Αρσάμης συλλαμβάνεται, ο πατέρας του τον αμφισβητεί αλλά εκείνος τηρεί μια κατηγορητική σιωπή. ^[4]

Μαθαίνοντας για τη φυγή της Ζηνοβίας, ο Φαρεσμάνης ξεκινά με τους φρουρούς του για να κυνηγήσει τον απαγωγέα, τη στιγμή που ο Αρσάμης πρόκειται να του πει ότι είναι ο πρωτότοκος γιος του. Ο βασιλιάς σκοτώνει τον Ραδάμιστο και επανεμφανίζεται στη σκηνή κρατώντας στο χέρι του το σπαθί που έχει βαφτεί με το αίμα του προδότη. Βλέποντας τον Αρσάμη να πέφτει αναίσθητος από φρίκη και απόγνωση, αναρωτιέται αν δεν υπάρχει κάτι μυστήριο σ' αυτό το μοιραίο γεγονός. Ο Αρσάμης του εξηγεί και ο Φαρεσμάνης θρηνεί τον θάνατο του γιου του. Η Ζηνοβία είναι ελεύθερη: θα παντρευτεί τον Αρσάμη.^[5]

Χαρακτήρες

Φαρεσμάνης, βασιλιάς της Ιβηρίας
Ραδάμιστος, βασιλιάς της Αρμενίας, γιος του Φαρεσμάνη
Ζηνοβία, σύζυγος του Ραδάμιστου.
Αρσάμης, αδερφός του Ραδάμιστου.
Ιέρων, πρεσβευτής της Αρμενίας, και έμπιστος του Ραδάμιστου.
Μιτράν, αρχηγός των φρουρών του Φαρεσμάνη.
Ύδασπης, έμπιστος του Φαρεσμάνη.
Φενίγη, έμπιστη της Ζηνοβίας.
Φρουροί.

Παραπομπές

[1] . «persee.fr/doc/Crébillon : Rhadamiste et Zénobie».

[2] . «france-pittoresque.com/Rhadamiste et Zénobie».

[3] . «gallica.bnf.fr/ark:/Rhadamiste et Zénobie, tragédie».

[4] . «databac.fr/pdf/rhadamiste-et-zenobie».

[5] . «cosmovisions.com/textRhadamiste-Zenobie».

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]