Πύλη Εσκουιλίνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Πόρτα Εσκουιλίνα)
Πόρτα Εσκουιλίνα
Χάρτης
Είδοςπύλη της πόλης
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°53′45″N 12°30′5″E
Διοικητική υπαγωγήΡώμη
ΧώραΙταλία
Commons page Πολυμέσα
Η Αψίδα του Γαλλιηνού είναι μετασκευή της αρχαίας Πύλης Εσκουιλίνα.

Η Πύλη στον Εσκουιλίνο λόφο - (λατιν.: (Porta Esquilina), ήταν αψιδωτή πύλη στα Σέρβια Τείχη [1], η οποία αφιερώθηκε το 262 μ.Χ. στον Αυτοκράτορα Γαλλιηνό, επονομαζόμενη Αψίδα του Γαλλιηνού. Η παράδοση την χρονολογεί στον 6ο αι. π.Χ. ωστόσο οι σύγχρονες επιστήμες και τα στοιχεία από την αρχαιολογία την θεωρούν κτίσμα του 4ου αι. π.Χ.[2]

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Πύλη βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα των Σερβίων Τειχών.

Η Πύλη Εσκουιλίνα ήταν επάνω στον Εσκουιλίνο λόφο και επέτρεπε τη διέλευση μεταξύ της εντός των Σερβίων Τειχών Ρώμης προς τα ανατολικά της πόλης, πριν η Ρώμη επεκταθεί με τα μεταγενέστερα Αυρηλιανά Τείχη. Ο Εσκουιλίνος λόφος χρησίμευε ως νεκροταφείο της Ρώμης κατά την εποχή της Δημοκρατίας και αργότερα ως περιοχή για τους κήπους (horti) και τους πιο όμορφους κήπους του Αυτοκράτορα, όπως αυτούς του Mαικήνα.[3] Η Πύλη συνδεόταν προς τα βόρεια με το ανάχωμα (agger), το πολύ οχυρωμένο τμήμα των Σερβίων Τειχών.[4] Ακριβώς νοτιοδυτικά της Πόρτα Εσκουιλίνα υπήρχαν αξιοσημείωτα κτίρια, όπως η Χρυσή Οικία του Νέρωνα, οι Θέρμες του Τίτου και οι Θέρμες του Τραϊανού.[5] Δύο μεγάλοι δρόμοι, η Βία Λαμπικάνα και η Βία Πραινεστίνα, ξεκινούν μαζί από την Πόρτα Εσκουιλίνα [6] και οδηγούν έξω από τη Ρώμη ως ενιαίος δρόμος, μέχρι να χωριστούν κοντά στο εξώτερο, Αυρηλιανό Τείχος της Ρώμης.[1]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την έννοια του ορίου της πόλης (pomerium), φαίνεται να υπάρχει μία ανεπίσημη ρωμαϊκή «παράδοση», ότι ορισμένοι φόνοι έπρεπε να γίνουν «εκτός» της πόλης και έτσι αρκετοί αρχαίοι συγγραφείς περιλαμβάνουν την Πόρτα Εσκουιλίνα στις περιγραφές τέτοιων πράξεων. Για παράδειγμα, στο Cic. Pro. Clu. 37 η δολοφονία του Ασίνου από το Λάρινον (Asinus από το Larinum) έγινε έξω από την Πόρτα Εσκουιλίνα [7] και στο Tac. Αννα. ii. 32, ο αστρολόγος Πόπλιος Μάρκιος (Publius Marcius) εκτελέστηκε από υπάτους έξω από την Πόρτα Εσκουιλίνα.[8]

Η Πόρτα Εσκουιλίνα αναφέρεται επίσης στα αρχαία κείμενα ως σημαντικός τρόπος εισόδου και εξόδου από τη Ρώμη. Ο Λίβιος γράφει για το στρατηγικό σχέδιο του υπάτου Π. Β. Ποπλικόλα, για να παρασύρει Ετρούσκους ληστές, που κυνηγούσαν θηράματα στα ρωμαϊκά χωράφια. Ο Ποπλικόλας διέταξε τα βοοειδή, τα οποία είχαν προηγουμένως ασφαλιστεί μέσα στα τείχη της πόλης, να σταλούν έξω από την Πόρτα Εσκουιλίνα, ώστε όταν οι Ετρούσκοι κατέβηκαν νότια για να αρπάξουν τα βοοειδή, οι Ρωμαίοι μπόρεσαν να στήσουν ενέδρα στους Ετρούσκους από όλες τις πλευρές.[9] Ο Μ. Τ. Κικέρων, σε μία ομιλία που υπογραμμίζει το μεγαλείο των θριαμβευτικών πομπών, αναφέρει πώς "πάτησε τις δικές του μακεδονικές δάφνες κάτω από τα πόδια του, μπαίνοντας στη Ρώμη από την Πόρτα Εσκουιλίνα" και αυτό υποδηλώνει ότι η Πύλη χρησιμοποιήθηκε για θριαμβευτικές πομπές.[10] Ένα άλλο παράδειγμα αναφοράς της Πόρτα Εσκουιλίνα στην αρχαία γραμματεία προέρχεται από την περιγραφή του Πλουτάρχου για την πρώτη πορεία του Λ. Κ. Σύλλα στη Ρώμη.[11] Ο Σύλλας διέταξε να ασφαλιστεί η Πόρτα Εσκουιλίνα και έστειλε μερικές από τις δυνάμεις του να περάσουν από αυτήν. Ωστόσο πλίνθοι και πέτρες εκτοξεύτηκαν επάνω τους από πολίτες, που ο Μάριος είχε στρατολογήσει, για να υπερασπιστεί την πόλη.[12]

Αρχικά η κατασκευή της Πόρτα Εσκουιλίνα είχε ένα μόνο τόξο, που κατασκευάστηκε τον 1ο αι. μ.Χ., αλλά αργότερα φτιάχτηκαν τρία τόξα τον 3ο αι. μ.Χ.[13], που είχαν ύψος κορυφής 8,8 μ..[1] Η μετατροπή αυτή σε τρία τόξα χρηματοδοτήθηκε από τον ευγενή M. Αυρήλιο Βίκτωρα το 262 μ.Χ., για να τιμήσει τον Αυτοκράτορα Γαλλιηνό.[14] Αν και τα αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν επιπλέον σημάδια θεμελίων για πεσσούς, τα πρόσθετα τόξα του Αυρηλίου Βίκτωρα δεν σώθηκαν και σήμερα έχει απομείνει μόνο το αρχικό, ένα τόξο.[13]

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Platner, S.B. and Ashby, T. A Topographical Dictionary of Ancient Rome. London: Humphrey Milford Oxford University, Press. 1929
  2. Holloway, R. Ross. The Archaeology of Early Rome and Latium. London and New York: Routledge Press. 1994
  3. Speake, Graham. A Dictionary of ancient history. Oxford, OX, UK: Blackwell Reference, 1994.
  4. Palmer, Robert E. A. Jupiter Blaze, Gods of the Hills, and the Roman Topography of CIL VI 377. American Journal of Archaeology, Vol. 80, No. 1, pp. 43-56. (Winter, 1976)
  5. Bunson, Matthew. Encyclopedia of the Roman Empire. New York: Facts on File, 1994.
  6. The Geography of Strabo. Literally translated, with notes, in three volumes. London. George Bell & Sons. 1903. http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.01.0239
  7. Cic. Pro. Clu. 37. M. Tullius Cicero. The Orations of Marcus Tullius Cicero, literally translated by C.D. Yonge, B. A. London. Henry G. Bogn, York Street, Covent Garden. 1856. http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0019
  8. Tac. Ann. ii. 32. Complete Works of Tacitus. Tacitus. Alfred John Church. William Jackson Brodribb. Sara Bryant. edited for Perseus. New York: Random House, Inc. Random House, Inc. reprinted 1942. http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0078
  9. Livy. ii. 11. 5 Livy. History of Rome. English Translation by. Rev. Canon Roberts. New York, New York. http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.02.0026
  10. Cic. In Pis. 61 M. Tullius Cicero. The Orations of Marcus Tullius Cicero, literally translated by C. D. Yonge, B. A. London. George Bell & Sons, York Street, Covent Garden. 1891. http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0020
  11. Plut. Sulla 9. 6
  12. Carney, T. F.The Flight and Exile of Marius. Greece & Rome, 2nd Ser., Vol. 8, No. 2, pp. 98-121 (Oct., 1961). JSTOR 641640
  13. 13,0 13,1 Holland, Leicester B. The Triple Arch of Augustus. American Journal of Archaeology, Vol. 50, No. 1, pp. 52-59 (Jan. - Mar., 1946).
  14. Marindin, G. E., William Smith LLD,and William Wayte. A Dictionary of Greek and Roman Antiquities. Albemarle Street, London. John Murray. 1890. http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0063