Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πληθωριστική κρίση 2021 - σήμερα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Από το καλοκαίρι του 2021, οι περισσότερες οικονομίας άρχισαν να έρχονται αντιμέτωπες με μία δραματική αύξηση του πληθωρισμού και των δεικτών τιμών καταναλωτού, με πολλές χώρες να βλέπουν τα υψηλότερα ποσοστά πληθωρισμού εδώ και δεκαετίες. Έχει αποδοθεί σε διάφορες αιτίες, όπως η οικονομική κατάρρευση που σχετίζεται με την πανδημία, που συμπαρέσυραν την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, τα δημοσιονομικά και νομισματικά κίνητρα που δόθηκαν το 2020 και το 2021 από τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες σε όλον τον κόσμο ως απάντηση στην πανδημία και την εκτίναξη των τιμών. Η ανάκαμψη της ζήτησης έως το 2021 οδήγησε τελικά σε ιστορικές και ευρείες ελλείψεις προσφοράς (συμπεριλαμβανομένων των ελλείψεων chip και των ελλείψεων ενέργειας) εν μέσω της αυξανόμενης ζήτησης των καταναλωτών. Οι κλάδοι των κατασκευών παγκοσμίως δέχθηκαν επίσης πλήγμα.

Στις αρχές του 2022, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η επίδραση της στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, των λιπασμάτων και των τροφίμων επιδείνωσε περαιτέρω την κατάσταση.[1] Οι υψηλότερες τιμές της βενζίνης συνέβαλαν σημαντικά στον πληθωρισμό καθώς οι παραγωγοί πετρελαίου είδαν κέρδη ρεκόρ. Προέκυψε συζήτηση σχετικά με το εάν οι πληθωριστικές πιέσεις ήταν παροδικές ή επίμονες και σε ποιον βαθμό η εκτίναξη των τιμών ήταν ένας παράγοντας. Όλες οι κεντρικές τράπεζες (εκτός από την Τράπεζα της Ιαπωνίας που διατήρησε τα επιτόκιά της σταθερά στο -0,1%) απάντησαν με επιθετική αύξηση των επιτοκίων.[2][3][4][5] Ο ρυθμός πληθωρισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες και την ευρωζώνη άρχισε να επιβραδύνεται το δεύτερο εξάμηνο του 2022, συνεχίζοντας το 2023.

Τον Ιούνιο του 2022, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) απεφάσισε να αυξήσει τα επιτόκια για πρώτη φορά σε περισσότερα από έντεκα χρόνια λόγω της αυξημένης πληθωριστικής πίεσης.[6][7] Τον Ιούλιο, το ευρώ έπεσε κάτω από το δολλάριο ΗΠΑ για πρώτη φορά μετά από είκοσι χρόνια, κυρίως λόγω των φόβων για περιορισμούς στον ενεργειακό εφοδιασμό από τη Ρωσία, αλλά και επειδή η ΕΚΤ υστερούσε έναντι των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλων κεντρικών τραπεζών στην αύξηση των επιτοκίων. Ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης έφθασε στο 9,1% και στο 10% τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, αντίστοιχα, ωθώντας την ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια για δεύτερη φορά μέσα στο έτος στο 1,25% στις αρχές Σεπτεμβρίου.[8]. Τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός έφτασε στο 10,7% το υψηλότερο από τότε που ξεκίνησαν τα αρχεία το 1997.[9]

Το 2023 η Ευρωζώνη έπεσε σε ύφεση από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο και επίσης τον Μάρτιο ο πυρήνας του πληθωρισμού της Ευρωζώνης έφτασε στο ρεκόρ 5,7% το υψηλότερο επίπεδο από τότε που ξεκίνησαν τα αρχεία το 2001.[10] Στις 27 Ιουλίου η ΕΚΤ αύξησε το επιτόκιο κατά 3,75% το υψηλότερο από το 2000.[11]

Ενδεικτική εξέλιξη τιμών
Είδη 2020 2021 2022 2023
Τιμή λίτρου, ελαιόλαδο [12] 2 2,5 3,5 8,7
Τιμή διυλιστηρίου, αμόλυβδη[13] 1,04 1,23 1,51 1,48
Λεπτά ανά Λίβρα, γάλα αγελαδινό[14] 13,67 17,54 25,46 18,94
Μεγαβατώρα[15] 46,6 119,9 283,9 126,9
Φέτα βαρελίσα το κιλό 7 8,5 10 13
Ζάχαρη[16] 0,7 0,73 0,83 1,28
Μέλι, το κιλό[17] 9,44 10,1 10,46 11,84
Χοιρινή μπριζόλα 7,49 7,70 7,87 9,75
ΔΤΚ -2,3% 5,1% 7,2%
  1. Multiple sources:
  2. Weber, Alexander (2 Φεβρουαρίου 2022). «Euro-Zone Inflation Unexpectedly Hits Record, Boosting Rate Bets». Bloomberg. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2022. 
  3. «India's Dec WPI inflation at 13.56% as firms fight rising costs». Reuters. 14 Ιανουαρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2022. 
  4. Kihara, Leika (14 Ιανουαρίου 2022). «Japan's wholesale inflation at near record high on broad price gains». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2022. 
  5. Christopher Rugaber (13 Ιουλίου 2022). «As the causes of US inflation grow, so do the dangers». Associated Press. 
  6. «Inflation falls but food prices climb to 45 year high» (στα αγγλικά). BBC News. 2023-04-19. https://www.bbc.com/news/uk-northern-ireland-65317256. Ανακτήθηκε στις 2023-04-25. 
  7. «Consumer price inflation, UK - Office for National Statistics». www.ons.gov.uk. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2023. 
  8. «Eurozone interest rates in record rise to fight inflation» (στα αγγλικά). BBC News. 2022-09-08. https://www.bbc.com/news/business-62837336. Ανακτήθηκε στις 2022-09-26. 
  9. Amaro, Silvia. «Euro zone inflation hits record high of 10.7% as growth slows sharply». CNBC (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2022. 
  10. Hannon, Paul (2023-03-31). «Eurozone Core Inflation Hits Record High» (στα αγγλικά). Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/eurozone-core-inflation-hits-record-high-6f2032b9. Ανακτήθηκε στις 2023-04-01. 
  11. «Eurozone interest rates reach joint record high» (στα αγγλικά). BBC News. 2023-07-27. https://www.bbc.com/news/business-66329704. Ανακτήθηκε στις 2023-08-04. 
  12. https://www.agro24.gr/%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%BF.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  13. http://oil.gge.gov.gr/?m=202008.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  14. https://www.agro24.gr/%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B1.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  15. https://web.archive.org/web/20230803050629/https://www.admie.gr/agora/enimerotika-deltia/mesostathmiki-timi-agoras. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2023.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  16. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΓΕΝ.Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ  & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μ.Ε. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
  17. Τιμοληψία Διεύθυνσης Εμπορίου Περιφερείας Κεντρικής Μακεδονίας