Πλανήτης Χ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Με την ονομασία Πλανήτης Χ αναφέρεται υποθετικός πλανήτης του ηλιακού συστήματος πέρα από τον Ποσειδώνα. Μετά την ανακάλυψη του Ποσειδώνα το 1846, ήταν ευρέως διαδεδομένη η υπόθεση ότι μπορεί να υπάρχει και κάποιος πλανήτης πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Η έρευνα ξεκίνησε στα μέσα στου 19ου αιώνα και κορυφώθηκε στις αρχές του 20ού με την αναζήτηση του Πέρσιβαλ Λόουελ για τον Πλανήτη Χ. Ο Λόουελ πρότεινε ότι την υπόθεση του πλανήτη Χ για να εξηγήσει τις φαινομενικές αποκλίσεις των τροχιών των γιγάντων πάγου, και συγκεκριμένα του Ουρανού και του Ποσειδώνα, θεωρώντας ότι η βαρυτική έλξη από ένα μεγάλο ένατο πλανήτη μπορούσε να διαταράξει τον Ουρανό αρκετά ώστε να εξηγήσει τις αποκλίσεις.

Η ανακάλυψη του Πλούτωνα από τον Κλάιντ Τόμπω το 1930 φάνηκε ότι επαλήθευσε την υπόθεση του Λόουελ και ο Πλούτωνας ονομάστηκε επισήμως ο ένατος πλανήτης. Το 1978 όμως ο Πλούτωνας βρέθηκε ότι ήταν πολύ μικρός για να μπορεί να επηρεάσει βαρυτικά τους αέριους γίγαντες, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μια σύντομη έρευνα για ένα δέκατο πλανήτη. Η έρευνα εγκαταλήφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν η μελέτη του Ποσειδώνα από τη συσκευή Voyager 2 έδειξε ότι οι ανωμαλίες στην τροχιά του Ουρανού οφείλονταν σε ελαφρά υπερεκτίμηση της μάζας του Ποσειδώνα.[1] Ακολούθως, από το 1992 και μετά, η ανακάλυψη πολλών παγωμένων σωμάτων με τροχιά παρόμοια ή μεγαλύτερη από αυτή του Πλούτωνα οδήγησε σε διαμάχη για τη θέση του Πλούτωνα ως πλανήτη ή αν θα πρέπει να ταξινομηθούν ξεχωριστά, όπως οι αστεροειδείς. Το 2006, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση ανακατέταξε τον Πλούτωνα και τα μεγαλύτερα από αυτά τα σώματα ως πλανήτες νάνους, με αποτέλεσμα ο Ποσειδώνας να είναι πάλι ο μακρύτερος από τον Ήλιο πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος.[2]

Αν και η αστρονομική κοινότητα συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό ότι ο Πλανήτης Χ, όπως είχε αρχικά οραματιστεί, δεν υπάρχει, έχει αναβιώσει από μερικούς αστρονόμους η ιδέα ότι υπάρχει ένας πλανήτης που δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμα για να επεξηγηθούν άλλες ανωμαλίες που παρατηρούνται στο εξωτερικό ηλιακό σύστημα. Όσον αφορά τον Μάρτιο του 2014, οι παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρων WISE έχουν αποκλείσει την πιθανότητα ύπαρξης ενός πλανήτη στο μέγεθος του Κρόνου μέχρι τις 10.000 ΑΜ και στο μέγεθος του Δία ή μεγαλύτερου μέχρι τις 26.000 ΑΜ.[3] Παρατηρήσεις στις ομοιότητες τροχιές ακραίων μεταποσειδώνιων αντικειμένων οδήγησαν στην υπόθεση ότι μπορεί να υπάρχει μια υπεργαία με μάζα 2 με 15 φορές η γήινη σε απόσταση ανάμεσα στις 200 και στις 1.500 ΑΜ,[4] με τροχιά με μεγάλη εκκεντρότητα και κλίση στην εκλειπτική. Το υποθετικό αυτό αντικείμενο έχει γίνει γνωστό ως Πλανήτης Εννέα.[5]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Tom Standage (2000). The Neptune File: A Story of Astronomical Rivalry and the Pioneers of Planet Hunting. New York: Walker. σελ. 188. ISBN 978-0-8027-1363-6. 
  2. «IAU 2006 General Assembly: Resolutions 5 and 6» (PDF). International Astronomical Union. 2006-08-24. http://www.iau.org/static/resolutions/Resolution_GA26-5-6.pdf. 
  3. Luhman, K. L. (2014). «A Search for a Distant Companion to the Sun with the Wide-field Infrared Survey Explorer». The Astrophysical Journal 781 (1): 4. doi:10.1088/0004-637X/781/1/4. Bibcode2014ApJ...781....4L. 
  4. Trujillo, C. A.; Sheppard, S. S. (2014). «A Sedna-like body with a perihelion of 80 astronomical units». Nature 507 (7493): 471–474. doi:10.1038/nature13156. Bibcode2014Natur.507..471T. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-12-16. https://web.archive.org/web/20141216183818/http://home.dtm.ciw.edu/users/sheppard/pub/TrujilloSheppard2014.pdf. 
  5. Burdick, Alan (20 January 2016). «Discovering Planet Nine». The New Yorker. http://www.newyorker.com/tech/elements/discovering-planet-nine. Ανακτήθηκε στις 20 January 2016.