Περικόχλιο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Παξιμάδι τύπου M4 με βίδα

Στη μηχανολογία το περικόχλιο (κοινή ονομασία παξιμάδι) είναι ένα προσδετικό στοιχείο με κυκλική οπή, τα τοιχώματα της οποίας φέρουν ελικοειδές σπείρωμα. Χρησιμοποιείται σχεδόν πάντοτε σε συνδυασμό με έναν κοχλία (βίδα) ίσου διαμετρήματος με την οπή του περικόχλιου και σπείρωμα με ίσο βήμα, ώστε να προσδένουν δύο ή περισσότερα μέρη μαζί. Περικόχλιο και κοχλίας συγκρατούνται μαζί από τον συνδυασμό της τριβής μεταξύ των σπειρωμάτων τους (με ελαφρά ελαστική παραμόρφωση), μιας ελαφρότατης επιμηκύνσεως του κοχλία και της συμπιέσεως των μερών που συγκρατούνται μαζί από το ζεύγος.

Σε εφαρμογές στις οποίες οι δονήσεις από τη λειτουργία π.χ. ενός μηχανήματος ή η περιστροφή μπορούν να ξεσφίξουν ένα παξιμάδι, μπορούν να εφαρμοσθούν διάφοροι μηχανισμοί για την αποτροπή του φαινομένου: έκκεντρα διπλά περικόχλια, ροδέλες Belleville, αντιπερικόχλια[1], πείροι ασφαλείας, ακόμα και ειδικά κολλώδη ρευστά ή και ελαφρότατα ωοειδές σπείρωμα.

Τα πρώτα περικόχλια στην ιστορία είχαν τετράγωνη εξωτερική περίμετρο, όπως και οι κεφαλές από τις πρώτες βίδες, και επί αιώνες αυτό ήταν και το συνηθέστερο σχήμα, κυρίως επειδή η κατασκευή τέτοιων περικόχλιων ήταν πολύ ευκολότερη, ιδίως με το χέρι. Σήμερα τα τετράγωνα περικόχλια είναι σπάνια, αλλά χρησιμοποιούνται ακόμα σε κάποιες περιπτώσεις όπου χρειάζεται να εφαρμόζεται μέγιστη ροπή και σταθερότερη λαβή για δεδομένο μέγεθος. Το πλέον συνηθισμένο σχήμα περικοχλίου σήμερα είναι το εξαγωνικό.


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Gong, Hao; Liu, Jianhua; Feng, Huihua (2022-02-01). «Review on anti-loosening methods for threaded fasteners». Chinese Journal of Aeronautics 35 (2): 47–61. doi:10.1016/j.cja.2020.12.038. ISSN 1000-9361.