Περακάριδα
| Περακάριδα | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Το είδος αμφίποδου Bathyporeia elegans με αβγό στο μαρσίπιό του
| ||||||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||||||
|
Τα περακάριδα (λατινική και επιστημονική ονομασία Peracarida) είναι υπέρταξη των μαλακόστρακων ασπόνδυλων ζώων, που περιλαμβάνει είδη που ζουν στη θάλασσα, σε σώματα γλυκού νερού ή και στην ξηρά. Χαρακτηρίζονται κυρίως από την παρουσία ενός θύλακα που αποκαλείται «μαρσίπιο» (marsupium) και σχηματίζεται από λεπτές πλάκες (τους ωοστεγίτες), που φέρουν τα ισχιακά τμήματα των ποδιών.[1] Τα περακάριδα αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες ομάδες των καρκινοειδών, καθώς περιλαμβάνουν περί τις 12.000 είδη. Τα περισσότερα είδη έχουν μήκος μικρότερο των 2 εκατοστών του μέτρου[2], αλλά το μεγαλύτερο, που είναι μάλλον το «γιγάντιο ισόποδο» του είδους Bathynomus giganteus, μπορεί να φθάσει σε μήκος τα 76 εκατοστά. Το αρχαιότερο γνωστό είδος, το Oxyuropoda ligioides, έζησε, όπως προκύπτει από απολίθωμα που βρέθηκε στην Ιρλανδία, πριν από 360 και πλέον εκατομμύρια έτη.[3]
Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πλέον εμφανές ιδιάζον χαρακτηριστικό της ομάδας είναι το μαρσίπιο στα θηλυκά. Αυτός ο θάλαμος περικλείεται από μεγάλα, εύκαμπτα φύλλα, τους ωοστεγίτες, που εκφύονται από τα ανώτερα ποδομερή (τα ισχία) και σχηματίζουν το δάπεδο ενός θαλάμου με οροφή το στέρνο του ζώου. Στον θάλαμο αυτόν επωάζονται τα αβγά των περακάριδων.[2] Υπάρχουν και άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως το ένα ζεύγος (σπανίως δύο ή τρία) στοματικών εξαρτημάτων-δαγκανών (maxillipeds) και σιαγόνες με αρθρωτό εξάρτημα ανάμεσα στους τραπεζίτες και τους κοπτήρες οδόντες στα ενήλικα άτομα, γνωστό ως lacinia mobilis. Το άνω τμήμα του εξωσκελετού («καβούκι») είναι συχνά μειωμένου μεγέθους, αλλά δεν είναι συγχωνευμένο με τους οπίσθιους θωρακικούς σωμίτες.[4] Σε κάποιες τάξεις τα νεογνά εκκολάπτονται απευθείας σε ένα στάδιο μετά την προνύμφη, που αποκαλείται manca και απλώς δεν έχει το οπίσθιο ζεύγος ποδιών.[4] Στην τάξη Thermosbaenacea, που ζει σε θερμές πηγές υπογείως, δεν υπάρχουν ωοστεγίτες και το καβούκι του θηλυκού είναι επεκτεταμένο, ώστε να σχηματίζει ένα ραχιαίο μαρσίπιο.[2]
Τάξεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχουν κάποιες διαφωνίες σχετικώς με το ποιες τάξεις θα πρέπει να ταξινομούνται στα περακάριδα. Martin & Davies περιλαμβάνουν σε αυτά τις εξής 11 τάξεις[5]:
- Amphipoda, Latreille, 1816
- Cumacea, Krøyer, 1846
- Isopoda, Latreille, 1817
- Lophogastrida, Sars, 1870
- Mictacea, Bowman, Garner, Hessler, Iliffe & Sanders, 1985
- Mysida, Haworth, 1825
- †Pygocephalomorpha, Beurlen, 1930 (γνωστά μόνο από απολιθώματα)
- Spelaeogriphacea, Gordon, 1957
- Tanaidacea, Dana, 1849
- Thermosbaenacea, Monod, 1927
Από την άλλη, οι Ruppert, Fox και Barnes εξαιρούν τα Thermosbaenacea, περιλαμβάνοντάς τα στα παγκάριδα. Επιπλέον συγχωνεύουν τις τάξεις Lophogastrida, Mysida και Pygocephalomorpha σε μία και μόνη τάξη, τα Mysidacea.[2] Αυτή η ταξινόμηση αμφισβητείται από τους Meland & Willassen, των οποίων μοριακές μελέτες δείχνουν ότι οι τρεις αυτές τάξεις δεν είναι στενές συγγενείς.[6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ G.C.B. Poore (2002). «Superorder: Peracarida Calman, 1905». Crustacea: Malacostraca. Syncarida, Peracarida: Isopoda, Tanaidacea, Mictacea, Thermosbaenacea, Spelaeogriphacea. Zoological Catalogue of Australia. 19.2A. CSIRO Publishing. σελίδες 24–25. ISBN 978-0-643-06901-5.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Ruppert, E.E.· Fox, R.S.· Barnes, R.D. (2004). Invertebrate Zoology, 7η έκδ. Cengage Learning. σελίδες 651–652. ISBN 978-81-315-0104-7.
- ↑ Robin, N.; Gueriau, P.; Luque, J.; Jarvis, D.; Daley, A.C.; Vonk, R. (2021). «The oldest peracarid crustacean reveals a Late Devonian freshwater colonization by isopod relatives». Biology Letters (The Royal Society) 17 (6): 20210226. doi:. ISSN 1744-957X. PMID 34129798.
- ↑ 4,0 4,1 «Peracarida». Guide to the marine zooplankton of south eastern Australia. Tasmanian Aquaculture & Fisheries Institute. Ιούνιος 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2011.
- ↑ Martin, J.W.· G.E. Davis (2001). An Updated Classification of the Recent Crustacea (PDF). Natural History Museum of Los Angeles County. σελίδες 132 κ.ε. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 12 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023.
- ↑ Meland, K.; Willassen, E. (2007). «The disunity of "Mysidacea" (Crustacea)». Molecular Phylogenetics and Evolution 44 (3): 1083-1104. doi:. PMID 17398121. http://decapoda.nhm.org/pdfs/31293/31293.pdf.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Gary Anderson (7 Μαΐου 2011). «Peracarida Taxa and Literature (Cumacea, Lophogastrida, Mysida, Stygiomysida and Tanaidacea)». University of Southern Mississippi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2010.
- Τα Peracarida στα Wikispecies
|