Παραλλαγή πυξίδας

Ο όρος παραλλαγή πυξίδας (compass error) αφορά μόνο τη μαγνητική πυξίδα.

Ορισμός

• Παραλλαγή μαγνητικής πυξίδας (Πρ) ονομάζεται η γωνία που σχηματίζει ο Βορράς πυξίδας (Βπ) με τον αληθή Βορρά (Βλ). Η παραλλαγή χαρακτηρίζεται από την κατεύθυνση που δημιουργείται σε ανατολική, ή δεξιά, ή θετική, ή East, (Α/δ/+/Ε) και σε δυτική, ή αριστερά, ή αρνητική, ή West (Δ/ρ/-/W) ανάλογα δηλαδή αν ο βορράς πυξίδας βρίσκεται δεξιότερα ή αριστερότερα του αληθή Βορρά.

Λαμβάνοντας υπ΄ όψη τις έννοιες της απόκλισης και της παρεκτροπής πυξίδας καθίσταται φανερό ότι η παραλλαγή είναι τελικά το αλγεβρικό άθροισμα της απόκλισης και της παρεκτροπής της πυξίδας, κατά το οποίο θα πρέπει να διορθώνονται οι ενδείξεις των πυξίδων έτσι ώστε ν΄ ανάγονται αυτές σε αληθείς ή και αντίστροφα ακόμη.

Σχέσεις Πρ-Απ-Τρ

Οι δυνατές θέσεις των τριών κατευθύνσεων του Βορρά που μπορεί να βρεθούν μεταξύ τους είναι:

1. Ο μαγνητικός Βορράς να είναι δεξιότερα του αληθούς, και ο Βορράς πυξίδας ακόμη δεξιότερα δηλαδή στη σχέση Βλ - Βμ - Βπ
2. Το αντίθετο των προηγουμένων θέσεων, δηλαδή: Βπ - Βμ - Βλ, και
3. Ο αληθής Βορράς να βρίσκεται ενδιάμεσα του μαγνητικού και του Βορρά πυξίδας, δηλαδή: Βμ - Βλ - Βπ.

Εκ των παραπάνω τριών περιπτώσεων των δυνατών θέσεων κατευθύνσεων του Βορρά συνάγονται ότι:

1η περίπτωση: Απόκλιση και Παρεκτροπή είναι ανατολικές (+), συνεπώς: Πρ = Απ + Τρ.

2η περίπτωση: Απόκλιση και Παρεκτροπή είναι δυτικές (-), συνεπώς: Πρ = (~Απ)+(~Τρ) ή Πρ = ~Απ~Τρ.

3η περίπτωση: Απόκλιση δυτική (-) και Παρεκτροπή ανατολική (+), συνεπώς: Πρ = (~Απ)+(+Τρ) ή Πρ = Τρ ~ Απ.

Όπως διαπιστώνεται τελικά η Παραλλαγή της πυξίδας αποτελεί πάντοτε το αλγεβρικό άθροισμα της απόκλισης και της παρεκτροπής. Η δε ονομασία της προκύπτει ακριβώς από το σημείο του αλγεβρικού αθροίσματος κάθε φορά.

Προκειμένου λοιπόν να βρεθεί η Παραλλαγή της μαγνητικής πυξίδας, μέσω της Απόκλισης, (που υπολογίζεται από το ανεμολόγιο του ναυτικού χάρτη της περιοχής), και της Παρεκτροπής (που λαμβάβεται από το πινακίδιο παρεκτροπών της συγκεκριμένης πυξίδας) εφαρμόζεται ο ακόλουθος απλούς κανόνας κοινός για όλες τις παραπάνω δυνατές θέσεις:

Παραλλαγή (Πρ) = Απόκλιση (Απ) + Παρεκτροπή (Τρ) (αλγεβρικώς),

ή

Παρεκτροπή (Τρ) = Παραλλαγή (Πρ) ~ Απόκλιση (Απ) (αλγεβρικώς),

καί

Απόκλιση (σύγχρονος) = Παραλλαγή (Πρ) ~ Παρεκτροπή (Τρ) (αλγεβρικώς)