Πανελλήνιες εκθέσεις

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οι Πανελλήνιες Εκθέσεις είναι καλλιτεχνικός θεσμός που καθιερώθηκε το 1938, επί καθεστώτος Ιωάννη Μεταξά, και αποσκοπούσε στην αντιπροσωπευτική  παρουσίαση της σύγχρονης εικαστικής παραγωγής στην Ελλάδα.

Οργάνωση Εκθέσεων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την οργάνωση των εκθέσεων αναλάμβανε το υπουργείο Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας με τη συνεργασία της «Ενώσεως Σωματείων Εικαστικών Τεχνών». Προβλεπόταν η σύσταση οργανωτικής και κριτικής επιτροπής, η οποία διοριζόταν από τον υπουργό και αποτελούνταν από τρεις εκπροσώπους του κράτους, τρεις καλλιτέχνες μέλη της «Ενώσεως Σωματείων Εικαστικών Τεχνών» και έξι καλλιτέχνες εκλεγόμενους από τα σωματεία της Ε.Σ.Ε.Τ.  Διαφορετική επιτροπή, αποτελούμενη καθηγητές της Α.Σ.Κ.Τ, τον πρόεδρο της Ε.Σ.Ε.Τ και έναν καλλιτέχνη προοριζόταν για την κρίση των καλλιτεχνών που δεν ήταν μέλη των παραπάνω σωματείων. Μια τρίτη επιτροπή, η οποία θα διοριζόταν με Β.Δ και θα αποτελούνταν από δυο εκπροσώπους του υπουργείου, έναν ακαδημαϊκό, τον διευθυντή της Α.Σ.Κ.Τ, τον διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης και δυο καλλιτέχνες, προοριζόταν για την αγορά και την βράβευση έργων. Στην Πανελλήνιο του 1940 η κριτική-οργανωτική επιτροπή περιορίστηκε σε εννέα μέλη, ενώ στην πρώτη μεταπολεμική Πανελλήνιο, το 1948 διαφοροποιήθηκε η οργανωτική (δεκαμελής) από την κριτική (ενδεκαμελή) επιτροπή και προβλέφθηκε μια τρίτη επιτροπή για την απονομή των βραβείων. Η έκθεση του 1948 οργανώθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα  με την συνεργασία του υπουργείου Παιδείας και του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου. Έως το 1967 την διοργάνωση των εκθέσεων αναλάμβανε το υπουργείο Παιδείας, ενώ από το 1969 ανέλαβαν διαδοχικά το υπουργείο Προεδρίας της Κυβερνήσεως (1969,1971) και το  Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών (1973, 1975).

Διάρθρωση-περιεχόμενο εκθέσεων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εκθέσεις διαρθρώνονταν συνήθως σε τέσσερις ενότητες. Στο ΤΜΗΜΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ παρουσιάζονταν ελαιογραφίες, σχέδια, κρητιδογραφίες, υδατογραφίες, μικρογραφίες και φορητές νωπογραφίες. Το ΤΜΗΜΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ περιελάμβανε έργα γλυπτικής, μεταλλιοτεχνίας και λιθοχαρακτικής, το ΤΜΗΜΑ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ ξυλογραφίες, χαλκογραφίες και λιθογραφίες, ενώ το ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΗΣ έργα μεταλλοτεχνίας, χρυσοχοϊκής, κεραμικής, υαλουργίας, σμάλτα και φορητά μωσαϊκά.

Οι Πανελλήνιες πραγματοποιούνταν στο Ζάππειο Μέγαρο. Για κάθε έκθεση τυπωνόταν κατάλογος με τους τίτλους και τις τιμές των έργων ανά τμήμα.

Η πρώτη ετήσια Πανελλήνιος Έκθεση έγινε το 1938. Ο πόλεμος είχε ως συνέπεια την διακοπή του θεσμού και η πρώτη μεταπολεμική Πανελλήνιος διοργανώθηκε καθυστερημένα το 1948. Πανελλήνιες εκθέσεις διοργανώνονταν έως το 1975 (1948, 1952, 1957, 1960, 1963, 1965, 1967, 1969, 1971, 1973). Ακολούθησε μια μεμονωμένη Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση το 1987 υπό τη αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και του Εικαστικού Επιμελητηρίου.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • ΜΑΤΘΙΟΠΟΥΛΟΣ Ευγένιος Δ., Η Συμμετοχή της Ελλάδος στην Μπιεννάλε της Βενετίας 1934-1940.  Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Κρήτη, 1997, τ.Β΄, σ. 726-732.
  • ΖΙΑΣ Νίκος. Ανασκόπηση των Προηγούμενων Εκθέσεων. Ζυγός (Μάιος 1965), σ.36-42.
  • Κανονισμός Πρώτης Ετησίας Πανελληνίου Εκθέσεως, Αθήνα 1938.