Ο όνος του Μπουριντάν
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο όνος του Μπουριντάν είναι ένα παροιμιώδες επιχείρημα του γαϊδάρου που πεθαίνει από πείνα, όντας ανίκανος να επιλέξει ανάμεσα σε δύο σωρούς από άχυρο της αυτής ποσότητας και της ίδιας ποιότητας. Απ' την στιγμή που ο γάιδαρος στέκεται στη μέση δύο απαράλλαχτων σωρών από άχυρο και δεν υπάρχει τίποτα για να τον προδιαθέσει προς οποιοδήποτε σωρό, δεν δύναται να αποφασίσει ποιον θα προσεγγίσει. Ο όνος του Μπουριντάν συχνά χρησιμοποιείται ως επιχείρημα κατά της αιτιοκρατίας.
Αν και ο Ζαν Μπουριντάν (Γάλλος σχολαστικός φιλόσοφος που έζησε στο πρώτο ήμισυ του 14ου αιώνα) δεν κάνει καμία μνεία στο εν λόγω περιστατικό, του αποδόθηκε εσφαλμένα, προφανώς γιατί απασχολήθηκε κατά κόρον με το ζήτημα της ελεύθερης επιλογής στην ανθρώπινη βούληση και το αυτεξούσιο της αδιαφορίας.