Ο Βράχος (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Βράχος
The Rock
ΣκηνοθεσίαΜάικλ Μπέι[1][2][3]
ΠαραγωγήΤζέρι Μπρουκχάιμερ και Ντον Σίμπσον
ΣενάριοΚουέντιν Ταραντίνο[4], Άαρον Σόρκιν, Jonathan Hensleigh, Ρόμπερτ Τάουν, Νίκολας Κέιτζ, David Weisberg[5] και Douglas S. Cook[5]
ΠρωταγωνιστέςΣον Κόνερι[2][3][6], Νίκολας Κέιτζ[2][3][6], Εντ Χάρις[2][3][6], Μάικλ Μπιν[2][6][7], Γουίλιαμ Φόρσαϊθ[2][6][7], Τζον Σπένσερ[6][7], Ντέιβιντ Μορς[6][7], Vanessa Marcil[6][7], Τζον Κ. ΜακΓκίνλεϊ[6][7][8], Γκρέγκορι Σπορλέντερ[6][7], Τόνι Τοντ[6][7], Μποκίμ Γούντμπαϊν[6][7], Greg Collins[6], Brendan Kelly[6], Ντάνι Νούτσι[6], Τοντ Λουίζο[6], Κλερ Φορλάνι[6], Φίλιπ Μπέικερ Χολ[6], Λούνελ[6], Τζιμ Καβίζελ[6], John Enos III[6], Raymond Cruz[6], Sam Whipple[6], Στάνλεϊ Άντερσον[6], Steve Harris[6], Στιούαρτ Γουίλσον[6], Ντέιβιντ Μάρσαλ Γκραντ[5], Ζάντερ Μπέρκελεϊ[5], Tom Towles[5], Marshall R. Teague[5], Dwight Hicks[5] και Γουίλι Γκάρσον[5]
ΜουσικήNick Glennie-Smith και Χανς Ζίμμερ
ΦωτογραφίαΤζον Σβάρτζμαν
ΜοντάζΡίτσαρντ Φράνσις-Μπρους
Εταιρεία παραγωγήςJerry Bruckheimer Films και Hollywood Pictures
ΔιανομήInterCom και Netflix
Πρώτη προβολή7  Ιουνίου 1996 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[9], 5  Ιουλίου 1996 (Σουηδία)[10], 11  Ιουλίου 1996 (Γερμανία)[11] και 1996
Διάρκεια127 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά

Ο Βράχος (αγγλ. και πρωτότυπος τίτλος The Rock) είναι αμερικανική κινηματογραφική ταινία περιπέτειας και αγωνίας του 1996, σε σκηνοθεσία Μάικλ Μπέι. Παραγωγοί της ήταν οι Ντον Σίμπσον και Τζέρυ Μπρουκχάιμερ, ενώ στην ταινία πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί Σον Κόνερι, Νίκολας Κέιτζ και Εντ Χάρις, με τους Γουίλιαμ Φόρσαϋθ και Μάικλ Μπην σε χαρακτηριστικούς δεύτερους ρόλους. Η υπόθεση της ταινίας παρακολουθεί την προσπάθεια μιας έμπειρης αλλά ανομοιογενούς ομάδας να εισέλθει στη Φυλακή του Αλκατράζ και να εξουδετερώσει έναν στασιαστή ταξίαρχο των πεζοναυτών, ο οποίος με ομάδα ανδρών του κρατεί ομήρους δεκάδες τουρίστες στο νησί απειλώντας επιπλέον να εκτοξεύσει πυραύλους με δηλητήριο νεύρων στο Σαν Φρανσίσκο, εκτός αν η αμερικανική κυβέρνηση πληρώσει 100 εκατομμύρια δολάρια στους στενότερους συγγενείς 83 ανδρών που σκοτώθηκαν σε αποστολές υπό τις διαταγές του, αλλά το Πεντάγωνο αρνείται ότι έγιναν.

Η ταίνια είναι αφιερωμένη στη μνήμη του συμπαραγωγού της Ντον Σίμπσον[12], που πέθανε 5 μήνες πριν την κυκλοφορία της. Ο Βράχος δέχθηκε θετικές κριτικές, προτάθηκε για Βραβείο Όσκαρ Καλύτερης Ηχοληψίας στην Απονομή του 1997 και υπήρξε επίσης εμπορική επιτυχία, με εισπράξεις άνω των 335 εκατομμυρίων δολαρίων έναντι κόστους παραγωγής 75 εκατομμυρίων (ήταν η τέταρτη σε εισπράξεις ταινία του 1996).

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο απογοητευμένος ταξίαρχος (Brigadier General) Φράνσις Χάμελ και ο υπαρχηγός του Τομ Μπάξτερ οδηγούν σε ανταρσία μια ομάδα Αμερικανών πεζοναυτών και επιτίθενται σε μία καλά φρουρούμενη αποθήκη όπλων του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, κλέβοντας μια συστοιχία μικρών πυραύλων τύπου M55 με γόμωση δηλητηρίου νεύρων VX. Την επόμενη ημέρα ο Χάμελ και οι άνδρες του καταλαμβάνουν τη νησίδα Αλκατράζ, παίρνοντας ομήρους 81 τουρίστες, τους φύλακες και τους ξεναγούς. Ο Χάμελ τηλεφωνεί στο FBI και στο Πεντάγωνο, απειλώντας να εκτοξεύσει τους πυραύλους εναντίον του Σαν Φρανσίσκο, εκτός και αν η αμερικανική κυβέρνηση του πληρώσει 100 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία θα διανείμει στους άνδρες του και στις οικογένειες όσων πεζοναυτών του σκοτώθηκαν σε μυστικές αποστολές, για τις οποίες δεν έχουν αποζημιωθεί.

Το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ και το FBI εκπονούν ένα σχέδιο ανακαταλάβουν το νησί με μία ομάδα βατραχανθρώπων του Ναυτικού με διοικητή τον Άντερσον, μαζί με τον κορυφαίο ειδικό του FBI στα χημικά όπλα δρα. Στάνλεϋ Γκούντσπηντ και τον μοναδικό κρατούμενο που είχε αποδράσει ποτέ από τη Φυλακή του Αλκατράζ, τον Βρετανό Τζων Μέισον. Ο διευθυντής του FBI Τζέιμς Γούμακ υπόσχεται να αμνηστεύσει τον Μέισον και ο τελευταίος συμφωνεί απρόθυμα. Στη συνέχεια όμως ο Γούμακ σκίζει τη συμφωνία και κλείνει τον Μέισον σε ένα ξενοδοχείο, από όπου όμως ο Μέισον δραπετεύει, με αποτέλεσμα ένα εντυπωσιακό κυνηγητό αυτοκινήτων με τον Γκούντσπηντ. Ο Μέισον κατορθώνει να ξανασυναντηθεί με την αποξενωμένη κόρη του, την Τζέιντ Αγγέλου, και μετά πείθεται από τον χημικό να ενταχθεί στην ομάδα.

Η ομάδα καταφέρνει να διεισδύσει στο Αλκατράζ, αλλά οι άνδρες του Χάμελ διαπιστώνουν με σύστημα ανιχνευτών την παρουσία τους και τους στήνουν ενέδρα σε μια αίθουσα λουτρών. Ο Άντερσον και όλοι οι βατραχάνθρωποι σκοτώνονται, οπότε παραμένουν ζωντανοί από όλη την ομάδα μόνο ο Μέισον και ο Γκούντσπηντ. Σταδιακά, οι δυο τους επιτυγχάνουν να σκοτώσουν αρκετούς πεζοναύτες και να εξουδετερώσουν τους 12 από τους 15 πυραύλους αφαιρώντας τα ολοκληρωμένα κυκλώματα που τους κατευθύνουν. Ο Χάμελ απειλεί να εκτελέσει έναν όμηρο εάν δεν παραδοθούν επιστρέφοντας και τα κυκλώματα. Ο Μέισον ωστόσο τα καταστρέφει προτού παραδοθεί στον Χάμελ προκειμένου να επιχειρήσει να τον μεταπείσει, κερδίζοντας επίσης χρόνο. Ο δρ. Γκούντσπηντ αχρηστεύει έναν ακόμα πύραυλο, αλλά μετά αιχμαλωτίζεται από τους άνδρες του Χάμελ. Μαθαίνοντας την αιχμαλώτιση και των τελευταίων μελών της ομάδας, το Πεντάγωνο ετοιμάζει την εκτέλεση του εναλλακτικού σχεδίου: ενός αεροπορικού βομβαρδισμού από F-18 με βόμβες πλάσματος θερμίτη, που θα εξουδετερώσουν το δηλητήριο (το VX δεν είναι πτητικό), αλλά θα σκοτώσουν και όλους τους ανθρώπους που βρίσκονται πάνω στο νησί.

Ωστόσο ο Μέισον και ο Γκούντσπηντ ξεφεύγουν. Σε αυτό το σημείο του έργου ο Μέισον εξηγεί γιατί βρισκόταν υπό κράτηση: ήταν ένας πρώην λοχαγός της βρετανικής SAS και πράκτορας της MI6, ο οποίος είχε συλληφθεί έχοντας καταφέρει να κλέψει ένα μικροφίλμ με λεπτομέρειες των πιο απόρρητων μυστικών των ΗΠΑ. Γνωρίζοντας ότι θα τον «αυτοκτονούσαν» αν το επέστρεφε, είχε περάσει τα τελευταία τριάντα χρόνια φυλακισμένος χωρίς δίκη.

Η προσθεσμία που είχε δώσει ο Χάμελ για την καταβολή των λύτρων περνά, οπότε οι άνδρες του τον πιέζουν να εξαπολύσει έναν πύραυλο. Αυτό και γίνεται, αλλά ο ταξίαρχος την ανακατευθύνει ώστε να εκραγεί στη θάλασσα. Αντιμετωπίζοντας τους λοχαγούς του Ντάροου και Φράυ, ο Χάμελ εξηγεί ότι η απειλή των πυραύλων ήταν μια περίτεχνη μπλόφα, καθώς δεν σκόπευε ποτέ να σκοτώσει αθώους αμάχους. Κηρύσσει το τέλος της επιχειρήσεως και διατάσσει τους πεζοναύτες να εγκαταλείψουν το Αλκατράζ με μερικούς ομήρους και τον μοναδικό ενεργό πύραυλο που απέμεινε, προκειμένου να καλύψουν την αποχώρησή τους, αναλαμβάνοντας ταυτοχρόνως την ευθύνη. Οι Ντάροου και Φράυ, καταλαβαίνοντας ότι δεν θα πληρωθούν, στασιάζουν εναντίον του. Ακολουθεί πιστολίδι μεταξύ των πεζοναυτών, οπότε ο Μπάξτερ σκοτώνεται υπερασπιζόμενος τον Χάμελ και ο ίδιος ο Χάμελ τραυματίζεται θανάσιμα. Προτού πεθάνει, ο ταξίαρχος καταφέρνει να αποκαλύψει στον Γκούντσπηντ το σημείο όπου είναι κρυμμένος ο τελευταίος πύραυλος.

Οι Ντάροου και Φράυ προχωρούν με το σχέδιο ρίψεως του πυραύλου στην πόλη, ενώ ο Γκούντσπηντ τον αναζητεί. Ο Μέισον αντιμετωπίζει τους πεζοναύτες που έχουν απομείνει. Με τα πολεμικά αεροπλάνα να έχουν πλησιάσει πολύ, ο Γκούντσπηντ απενεργοποιεί τον πύραυλο, σκοτώνοντας τους Ντάροου και Φράυ. Παρά το ότι ειδοποιεί την τελευταία στιγμή ότι η απειλή έχει εξουδετερωθεί, το ένα από τα αεροσκάφη ρίχνει κατά λάθος μία βόμβα. Κανένας όμηρος δεν τραυματίζεται, αλλά η έκρηξη τινάζει τον Γκούντσπηντ στη θάλασσα, οπότε ο Μέισον τον διασώζει.

Ο Γκούντσπηντ αναφέρει την επιτυχία της αποστολής τους, αλλά ψεύδεται λέγοντας ότι ο Μέισον σκοτώθηκε από την έκρηξη. Βεβαιώνει τον Μέισον ότι ο Γούμακ έσκισε το έγγραφο της αμνηστείας του και του προσφέρει μια διαφυγή από το νησί, καθώς και το πώς θα βρει χρήματα στο δωμάτιο ξενοδοχείου του Γκούντσπηντ. Ευγνώμων, ο Μέισον αποκαλύπτει την κρυψώνα του μικροφίλμ καθώς αποχωρίζονται με τον χημικό. Σε κάποιο μεταγενέστερο χρόνο, ο Γκούντσπηντ με τη νεόνυμφη σύζυγό του Κάρλα φεύγουν γρήγορα από ένα εκκλησάκι κάπου στο Κάνσας, έχοντας πάρει το μικροφίλμ.

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ηθοποιός Μάικλ Μπην υπογράφει στο κάλυμμα ενός DVD της ταινίας το 2012.

Επιπλέον, ο Στιούαρτ Γουίλσον εμφανίζεται στον ρόλο του στρατηγού Αλ Κράμερ, αρχηγού του αμερικανικού ΓΕΕΘΑ, και ο Ντέιβιντ Μάρσαλ Γκραντ στον ρόλο του Προσωπάρχη του Λευκού Οίκου Χέυντεν Σίνκλαιρ.

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μεγαλύτερο μέρος του έργου έχει γυριστεί στην πραγματική Φυλακή Αλκατράζ. Επειδή αυτή λειτουργεί πλέον ως αξιοθέατο, διοικούμενη από την Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων, δεν ήταν δυνατό να κλείσει για τους περιηγητές, οπότε μεγάλο μέρος των γυρισμάτων έπρεπε να δίνει χώρο σε ομάδες τουριστών που περιφέρονταν.[13] Η σκηνή στην οποία ο Γούμακ ρίχνεται από το μπαλκόνι του ξενοδοχείου κινηματογραφήθηκε επίσης στην πραγματική θέση, στο ιστορικό Ξενοδοχείο Φαίρμοντ στο Σαν Φρανσίσκο. Λέγεται ότι το γύρισμα της σκηνής προκάλεσε πολλά τηλεφωνήματα προς το ξενοδοχείο από ανθρώπους που είχαν δει έναν άνδρα να κρέμεται από το μπαλκόνι του ρετιρέ.[14]

Σε κάποιο σημείο ο ρόλος του Γκούντσπηντ ήταν να ερμηνευθεί από τον Σβαρτσενέγκερ, ο οποίος όμως αρνήθηκε επειδή δεν τού άρεσε το σενάριο.[15]

Ο Βράχος ήταν η πρώτη ταινία του Μάικλ Μπέι που κινηματογραφήθηκε σε αναμορφικό φορμά ευρείας οθόνης με Super 35, αν και το γεγονός δεν ήταν της αρεσκείας ούτε του σκηνοθέτη[16], ούτε του φωτογράφου Τζων Σβάρτσμαν.

Μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σάουνττρακ της ταινίας κυκλοφόρησε σε δίσκο την ίδια ημέρα με την ταινία, στις 7 Ιουνίου 1996, από την εταιρεία Hollywood Records. Δύο ήταν οι βασικοί συνθέτες της μουσικής του έργου, οι Νικ Γκλένι-Σμιθ και Χανς Τσίμμερ, με πρόσθετη μουσική να έχει συντεθεί από τους Ντον Χάρπερ, Στήβεν M. Στερν και Χάρυ Γκρέγκσον-Γουίλιαμς[17]. Ο τελευταίος ήταν και ο παραγωγός του σάουνττρακ.

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εισπράξεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο πρώτο Σαββατοκύριακο προβολής της στις κινηματογραφικές αίθουσες, η ταινία είχε εισπράξεις 25 εκατομμύρια δολάρια, ξεπερνώντας με άνεση την Επικίνδυνη Αποστολή και φθάνοντας στο νο. 1.[18] Το δεύτερο Σαββατοκύριακο πάντως ξεπεράστηκε από τον Κολιτσίδα.[19] Με κόστος παραγωγής 75 εκατομμύρια δολάρια, Ο Βράχος είχε ακαθάριστες εισπράξεις $134 εκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ και τον Καναδά, και άλλα 201 εκατομμύρια στον υπόλοιπο κόσμο, δηλαδή 335 εκατομμύρια συνολικά.[20] Υπήρξε η έβδομη ταινία σε εισπράξεις στις ΗΠΑ το 1996 και η τέταρτη αμερικανική ταινία σε παγκόσμιες εισπράξεις εκείνο το έτος.[21]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον ιστότοπο Rotten Tomatoes η ταινία έχει ποσοστό αποδοχής 68% και μέση βαθμολόγηση 6,7 στα 10.[22] Στον ιστότοπο Metacritic Ο Βράχος έχει σταθμισμένη μέση βαθμολόγηση 58 στα 100, με βάση 24 κριτικές.[23] Αλλά θεατές που δημοσκοπήθηκαν από το CinemaScore έδωσαν στην ταινία μέσο βαθμό «A» σε κλίμακα από A+ έως F.[24]

Ο κριτικός Ρότζερ Ίμπερτ έδωσε στην ταινία 3,5 στα 4 αστεράκια, επαινώντας την ως «ένα πρώτης γραμμής θρίλερ με δράση, με πολύ στιλ και όχι λίγο χιούμορ».[25] Ο Τοντ Μακκάρθυ του περιοδικού Variety έκρινε το έργο θετικά, σχολιάζοντας πως υπάρχουν αρκετά «κενά και απιθανότητες στην υπόθεση, αλλά ο σκηνοθέτης Μάικλ Μπέι τα σαρώνει όλα στην άκρη με τον ρυθμό του, που δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα ούτε μια στιγμή».[26] Ο Ρίτσαρντ Κόρλις εξέφρασε στο περιοδικό Time καλή γνώμη για την ταινία, γράφοντας: «γυαλιστερή, κτηνώδης και σχεδόν ανθρώπινη, αυτή είναι η ταινία δράσης ομαδικού πνεύματος που θα έπρεπε να είναι και η Επικίνδυνη Αποστολή».[27]

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

The Rock κέρδισε αρκετά μικρά βραβεία, όπως του «Καλύτερου κινηματογραφικού δίδυμου» για τους Κόνερι-Κέιτζ στα Κινηματογραφικά βραβεία MTV. Πήρε υποψηφιότητα για Βραβείο Όσκαρ Καλύτερης Ηχοληψίας με τους τεχνικούς ήχου της Κέβιν Ο' Κόνελ, Γκρεγκ Π. Ράσελ και Κηθ Α. Γουέστερ.[28], αλλά το έχασε από την ταινία Ο Άγγλος ασθενής.

Ο Βράχος επιλέχθηκε για να κυκλοφορήσει σε συλλεκτικό DVD από την εταιρεία The Criterion Collection, που κυκλοφορεί κυρίως καλλιτεχνικές ταινίες, τις οποίες χαρακτηρίζει ως «σημαντικές κλασικές και σύγχρονες ταινίες» και «ο κινηματογράφος στα καλύτερά του». Σε κείμενό του που υποστηρίζει την επιλογή του έργου, ο Ρότζερ Ίμπερτ, ο οποίος ήταν επικριτικός για τις περισσότερες από τις μεταγενέστερες ταινίες του Μάικλ Μπέι, χαρακτήρισε το έργο «μια περιπέτεια που υψώνεται στην κορυφή του είδους της εξαιτίας ενός εγγράμματου, έξυπνου σεναρίου, και επιδέξιας τεχνικής στη σκηνοθεσία και τα ειδικά εφέ».[29]

Το 2014 το περιοδικό Time Out δημοσκόπησε αρκετούς κινηματογραφικούς κριτικούς, σκηνοθέτες, ηθοποιούς και στάντμαν με θέμα τις κατά τη γνώμη τους κορυφαίες ταινίες περιπέτειας.[30] Ο Βράχος έφθασε στην 74η θέση, μέσα στις εκατό καλύτερες περιπέτειες (ταινίες δράσης) όλων των εποχών.[31]

Το 2019 ο Τομ Ράιμαν (Tom Reimann) αξιολόγησε τον Βράχο ως την καλύτερη ταινία του σκηνοθέτη Μάικλ Μπέι: «Ο Βράχος δεν είναι μόνο η καλύτερη ταινία του Μάικλ Μπέι, είναι επίσης ένα τέλειο στιγμιότυπο των κορυφαίων ταινιών δράσης της δεκαετίας του 1990.»[32]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. www.imdb.com/title/tt0117500/. Ανακτήθηκε στις 27  Μαΐου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 bbfc.co.uk/releases/rock-film-0. Ανακτήθηκε στις 27  Μαΐου 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 stopklatka.pl/film/twierdza. Ανακτήθηκε στις 27  Μαΐου 2016.
  4. www.denofgeek.com/movies/17703/looking-back-at-michael-bays-the-rock.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 6,22 6,23 6,24 6,25 www.imdb.com/title/tt0117500/fullcredits?ref_=tt_ov_st_sm. Ανακτήθηκε στις 27  Μαΐου 2016.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 www.ofdb.de/film/210,The-Rock---Fels-der-Entscheidung. Ανακτήθηκε στις 27  Μαΐου 2016.
  8. www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=31426.html. Ανακτήθηκε στις 27  Μαΐου 2016.
  9. www.boxofficemojo.com/movies/?id=rock.htm.
  10. www.sfi.se/sv/svensk-filmdatabas/Item/?itemid=23615&type=MOVIE&iv=Basic.
  11. (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0117500/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2017.
  12. Maslin, Janet (June 7, 1996). «FILM REVIEW;Break into Alcatraz? Why Not?». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 25, 2020. https://web.archive.org/web/20200925002318/https://www.nytimes.com/1996/06/07/movies/film-review-break-into-alcatraz-why-not.html. Ανακτήθηκε στις February 24, 2021. 
  13. «The Rock 1996». Movie-Locations. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2018. 
  14. Graff, Amy (1 Οκτωβρίου 2019). «The untold stories of San Francisco's Fairmont Penthouse». SFGATE. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2023. 
  15. Συνέντευξη του Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ στις 22/1/2013, μέρος 2
  16. Συνέντευξη του Μπέι στο DVD της ταινίας του Αρμαγεδδών, 20/4/1999
  17. «"The Rock" at Hans-Zimmer.com». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2014. 
  18. «The Rock' rolls at U.S. box office». United Press International. 10 June 1996. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις February 26, 2022. https://web.archive.org/web/20220226220501/https://www.upi.com/Archives/1996/06/10/The-Rock-rolls-at-US-box-office/3156834379200/. Ανακτήθηκε στις 26 February 2022. 
  19. «First-place finish doesn't tell story». The Star Press. June 18, 1996, σελ. 9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 6, 2023. https://web.archive.org/web/20230506230752/https://www.newspapers.com/article/the-star-press-first-place-finish-doesn/124170494/. Ανακτήθηκε στις May 6, 2023. 
  20. Brennan, Judy (June 10, 1996). «The Rock Rolls to $23-Million Opening». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-11-04. https://web.archive.org/web/20121104193959/http://articles.latimes.com/1996-06-10/entertainment/ca-13463_1_final-weekend-box-office. Ανακτήθηκε στις February 24, 2013. 
  21. «The Rock (1996)». Box Office Mojo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2020. 
  22. «The Rock». Rotten Tomatoes. 24 Νοεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2022. 
  23. «The Rock Reviews». Metacritic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2019. 
  24. «ROCK, THE». CinemaScore. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2018. 
  25. Ebert, Roger (7 Ιουνίου 1996). «The Rock Movie Review & Film Summary (1996)». www.rogerebert.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2018. 
  26. McCarthy, Todd (3 Ιουνίου 1996). «Review: 'The Rock'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2013. 
  27. Corliss, Richard (June 10, 1996). «Cinema: Good Rockin': Finally, summer has a smart, almost human action movie». Time. http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,984679,00.html. Ανακτήθηκε στις November 24, 2013. 
  28. «The 69th Academy Awards (1997) Nominees and Winners». Academy of Motion Picture Arts and Sciences. 24 Μαρτίου 1997. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2013. 
  29. Roger Ebert (12 Μαρτίου 2001). «The Rock». The Criterion Collection. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2020. 
  30. «The 100 best action movies». Time Out. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2014. 
  31. «The 100 best action movies: 80-71». Time Out. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2014. 
  32. Reimann, Tom (13 Δεκεμβρίου 2019). «Every Michael Bay Movie Ranked from Worst to Best». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]