Ξύλινο τροχαίο υλικό μετρό Αθήνας
| Ξύλινοι συρμοί Μετρό Αθήνας | |
|---|---|
 Ξύλινη αυτοκινητάμαξα στον Πειραιά το 1979 | |
| Πληροφορίες | |
| Σε λειτουργία | 1904 – 1985 |
| Κατασκευαστής | Brume Marpent/Deso Uches David & Sie και Thomson Houston |
| Χρόνος κατασκευής | 1901 |
| Είσοδος σε λειτουργία | 1904 |
| Σχεδιασμός | 6 ανά αυτοκινητάμαξα |
| Χωρητικότητα | 714 επιβάτες |
| Διαχειριστής | Η.Σ.Α.Π. Α.Ε. |
| Γραμμές | Γραμμή Ηλεκτρικού  |
| Διευκρινίσεις | |
| Κατασκευή οχήματος | Χαλύβδινο πλαίσιο με ξύλινη υπερκατασκευή |
| Παροχή ενέργειας | 550 V / 600 V |
| Τρόπος συλλογής ρεύματος | Τρίτη τροχιά |
| Κανονικό | |
Τα ξύλινα οχήματα, αποτελούσαν τις παλαιότερες σειρές ηλεκτρικών κινητηρίων και ρυμουλκομένων οχημάτων που κυκλοφόρησαν στην γραμμή των Σ.Α.Π./Ε.Η.Σ./Η.Σ.Α.Π. η οποία πλέον αποτελεί την γραμμή 1 του μετρό της Αθήνας. Κατασκευάστηκαν από τους οίκους Thomson Houston (κινητήρια και ρυμουλκούμενα οχήματα), Baume Marpent/Desouches David & Cie και από το εργοστάσιο του Σ.Α.Π. στον Πειραιά. Αρχικώς οι συνθέσεις των συρμών δημιουργούταν με την ζεύξη κινητηρίων και ρυμουλκούμενων οχημάτων αναλόγως αναγκών. Από το 1945 και μετά, με την αποκατάσταση των ζημιών των οχημάτων λόγω του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι συρμοί απέκτησαν προκαθορισμένες συνθέσεις δύο ή τριών οχημάτων (κινητηρίων και ρυμουλκομένων) οι οποίες κυκλοφορούσαν και συζευγμένες με σύνολο 5 οχημάτων. Από την δεκαετία του 1950 και μετά υπέστησαν σημαντικές τροποποιήσεις όπως αλλαγή των αρχικών ηλετροκινητήρων με κινητήρες Siemens, αυτόματη ζεύξη Scharfenberg (1961-1962), αυτόματο σύστημα κλεισίματος θυρών αρχικώς με πεπιεσμένο αέρα και κατόπιν ηλεκτροπνευματικό, συμπιεστές Westinghouse κ.α.
Διαδρομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι ξύλινοι συρμοί εξυπηρετούσαν την γραμμή του "Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου" ήδη γραμμή 1 του μετρό της Αθήνας.
Κατηγορίες[1][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χωρίζονται σε κατηγορίες βάσει της χρονικής σειράς παραλαβής τους.
- 2η παραλαβή 1904. Κατασκευής Thomson Houston, 20 κινητήρια οχήματα τύπου ΒοΒο και 20 ρυμουλκούμενα τύπου 2'2' , με μεταλλικό πλαίσιο και ξύλινο αμάξωμα. Είχαν την δυνατότητα κινήσεως ως πολλαπλές μονάδες με χειρισμό όλων από την επικεφαλής μονάδα (σύστημα Sprague).
- 3η παραλαβή 1914. Κατασκευής Baume Marpent/Desouches David & Cie, 9 οχήματα .
- 4η παραλαβή 1923. Πανομοιότυπα οχήματα με αυτά της 3ης παραλαβής, 12 οχήματα. Κατασκευάστηκαν στο εργοστάσιο του ΣΑΠ στον Πειραιά κατόπιν παραχώρησης της πατέντας από τον αλλοδαπό κατασκευαστικό οίκο.
Διαχωρισμός:
Παρακάτω δίνονται οι διαφορές μεταξύ των ξύλινων συρμών διαφορετικών παραλαβών.
Τα εξωτερικά γνωρίσματα των ξύλινων οχημάτων και κυρίως των παλαιότερων Thomson Houston (2ης παραλαβής) αλλοιώθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια εκτεταμένων ανακατασκευών, τόσο κατά τον μεσοπόλεμο οπότε τοποθετήθηκαν παντού φινιστρίνια, όσο και μεταπολεμικά με την μεγάλη ανακατασκευή και εκσυγχρονισμό του 1945-48.
| 2η παραλαβής: είναι οι συρμοί που ήρθαν για να εξυπηρετήσουν την γραμμή μετά την ηλεκτροκίνηση (1904) και είναι αυτά με την κάπως επίπεδη οροφή και αρχικώς με τετράγωνα παράθυρα μπροστά, κατασκευής Thomson Houston. | 
|
| 3η παραλαβής: είναι αυτά με την πιο στρογγυλεμένη οροφή και μπροστινά παράθυρα με φινιστρίνια, επίσης είχαν μια χαρακτηριστική μπροστινή προεξοχή του τμήματος του χειριστηρίου. Κατασκευής Baume Marpent/Desouches David & Cie. | 
|
| 4η παραλαβής: μοιάζουν με την 3η παραλαβή αλλά χωρίς την μπροστινή προεξοχή του τμήματος του χειριστηρίου, κατασκευάστηκαν στο εργοστάσιο του ΣΑΠ στον Πειραιά. |
Ιστορικό[1][2][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις αρχές του 20ου αιώνα ξεκίνησε η ηλεκτροκίνηση στον Σιδηρόδρομο Αθηνών Πειραιώς (ΣΑΠ) με μετατροπή της γραμμής Αθηνών (Ομόνοιας) - Πειραιά σε ηλεκτροκίνητη με το σύστημα της ρευματοληψίας από τρίτη τροχιά η οποία ολοκληρώθηκε και λειτούργησε το 1904. Με την έναρξη της ηλεκτροκίνησης κυκλοφόρησε η 2η παραλαβή ξύλινων οχημάτων (1η παραλαβή αποτελούν οι ατμάμαξες των ΣΑΠ) και ολοκληρώθηκε το 1923 με την 4η παραλαβή
Μεταπολεμικά, τα 61 συνολικά οχήματα, μετασκευάστηκαν διατηρώντας την αισθητική τους. Τα ξύλινα οχήματα, ήταν μακροβιότατα και αποσύρθηκαν από το 1985, με την κυκλοφορία των νέων οχημάτων Siemens 8ης παραλαβής
Ορισμένα ξύλινα οχήματα μετατράπηκαν σε υπηρεσιακά και τα υπόλοιπα δωρήθηκαν σε δήμους και άλλους φορείς για χρήση σαν στατικά εκθέματα και πρόχειρα γραφεία σε πάρκα και πλατείες. Διατηρήθηκαν μουσειακοί συρμοί, οι οποίοι όμως λόγω της αυξήσεως της τάσης του δικτύου από 550-600V σταδιακά στα 750V και ήδη στα 850V δεν μπορούν να κινηθούν αυτόνομα, αλλά μόνον ελκόμενοι από οχήματα νεώτερων παραλαβών, κινούνται δε στο δίκτυο μόνο για επετειακούς ή εορταστικούς σκοπούς.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
2ος τόμος του έργου "Από τα Παμφορεία Στο Μετρό", εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα 2007
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 «Railtv». www.railtv.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ «Railtv». www.railtv.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2019.