Νεορεαλισμός (φιλοσοφία)

Νεορεαλισμός (ή Νεορρεαλισμός ή Νέος Ρασιοναλισμός) είναι η φιλοσοφική κίνηση που εμφανίστηκε στις Αγγλοσαξονικές χώρες κατά τον 20ο αιώνα ως αντίδραση κατά της εξάπλωσης του νεοεγελιανισμού, δηλαδή της «ιδεοκρατικής μεταφυσικής».

Την πρώτη ομάδα των Νεορεαλιστών απετέλεσαν το 1910 έξι Αμερικανοί καθηγητές της Φιλοσοφίας οι W. Montague, R. Perry, E. Holt, W. Marvin, W. Pitkin και E. Spoulding. Αυτοί στην αρχή δημοσίευσαν στο «Journal of Philosophy» το «Πρόγραμμα των 6 Ρεαλιστών». Το 1912 δημοσίευσαν έναν τόμο, στον οποίο εξέθεταν τις φιλοσοφικές ιδέες τους με την επωνυμία «Ο Νέος Ρεαλισμός».

Με την πάροδο του χρόνου ο Νεορεαλισμός διαχωρίστηκε σε δύο κλάδους:

• στον Αγγλικό: με αντιπροσώπους τον Bertrant Russel, S. Alexander, G. Moore, T. Nunn, A. Wolf και G. Stout. Η θεμελιώδης φιλοσοφική αρχή του κλάδου αυτού του Νεορεαλισμού είναι η πίστη στην ύπαρξη ενός αντικειμενικού κόσμου με όλες τις ιδιότητες τις οποίες αποκαλύπτει ότι υπάρχουν σ΄ αυτόν η αίσθηση.
• στον Αμερικανικό: με οπαδούς τους προηγουμένως έξι μνημονευόμενους καθηγητές, καθώς και τους F. Woodbridge, G. Fullerton και Mc Gilvary. Ο κλάδος αυτός φέρεται πολύ πιο ριζοσπαστικός στην καταπολέμηση της μεταφυσικής ιδεοκρατίας. Ως πραγματικά δεδομένα δέχεται μόνο τον ανθρώπινο φυσικό οργανισμό και το πέριξ αυτού περιβάλλον. Τα ψυχικά φαινόμενα θεωρούνται κατά βάθος φυσικά, δυνάμενα να αναχθούν σε αντιδράσεις του οργανισμού στο περιβάλλον του.

Οι Αμερικανοί Νεορεαλιστές ως προς τη ψυχολογική έρευνα ακολουθούν τη ψυχολογία της «συμπεριφοράς», η οποία και εξετάζει τη ψυχική ζωή θεωρώντας ότι αυτή ως σύνολο αντιδραστικών απαντήσεων σε ερεθισμούς, χωρίς να λαμβάνει υπ΄ όψη τα φαινόμενα της ψυχολογικής αυτοσυνειδησίας.

Επίσης, στους Νεορεαλιστές συγκαταλέγονται και οι Ουάιτχεντ, Μπρόουντ και ο Άυερ.