Μπυτ-ω-Κάιγ

Η κορυφή της Μπυτ-ω-Κάιγ στο σταυροδρόμι των οδών Cinq-Diamants και Butte-aux-Cailles.

Η Μπυτ-ω-Κάιγ (γαλλ. Butte-aux-Cailles) είναι συνοικία του Παρισιού η οποία βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του 13ου Δημοτικού Διαμερίσματος.

Ιστορία

Άποψη από την rue Barrault το 1900.

Το Πέρασμα Βαντρεζάν κατά το 1900 (αρχείο Εζέν Ατζέ).

Αρχικώς, επρόκειτο για έναν λόφο ο οποίος ήταν καλυμμένος από λιβάδια και δάση, ενώ βρίσκονταν χτισμένοι αρκετοί ανεμόμυλοι και επιτηρούσε τον ποταμό Μπιέβρ από ύψος 62 μέτρων. Η Μπυτ-ω-Κάιγ οφείλει την ονομασία της στον Πιέρ Κάιγ, ο οποίος την αγόρασε το 1543.

Κατά τον 17ο αιώνα, πραγματοποιείτο εξορυκτική εκμετάλλευση του ασβεστόλιθου, όμως οι ποικίλες βιομηχανικές δραστηριότητες καθώς χρησιμοποιούσαν το νερό του Μπιέβρ, όπως οι χρωματουργίες, οι βυρσοδεψίες, τα καθαριστήρια, ακόμη και τα κρεοπωλεία, καθιστώντας την συνοικία ιδιαιτέρως ανθυγιεινή.

Τη διετία 1784-1785, το τείχος των αρχιτελώνηδων χτίστηκε στο νότιο τμήμα του λόφου, στην τοποθεσία του σημερινού Boulevard Auguste-Blanqui, τοποθετώντας, πλέον, την Μπυτ-ω-Κάιγ στην είσοδο της πόλης.

Το 1860, η Μπυτ, η οποία ανήκε, τότε, στην κοινότητα του Ζεντιγί, προσχώρησε στα εδάφη του Παρισιού που προσάρτησε μερικώς ή ολοκληρωτικά γειτονικές κοινότητες.

Από το 1828 έως το 1910, ο Δήμος του Παρισιού ξεκίνησε έργα υπογειοποίησης του Μπιέβρ, ενώ η Μπυτ έλαβε σταδιακά την σημερινή της μορφή στις αρχές του 20ού αιώνα, παραμένοντας ένα χωριό του περασμένου αιώνα στην καρδιά του Παρισιού. Η ιδιαιτερότητα αυτή οφείλεται στα λατομεία ασβεστόλιθου που δεν επιτρέπουν την δόμηση, μέχρι σήμερα, βαρέων κτιρίων. Ωστόσο, το σύνολο σχεδόν των ρηγμάτων που είχαν προκληθεί από την εξόρυξη έχουν σφραγιστεί ή επιχωματωθεί. Έτσι, τα λατομεία είναι ιδιαιτέρως απρόσιτα στους κατάφιλους.

Αρτεσιανό φρέαρ

Πάνω σε μια ιδέα του Φρανσουά Αραγκό ο οποίος ήθελε να τροφοδοτήσει την συνοικία με νερό και να ρίξει το υπόλοιπο στον Μπιέβρ καθώς η στάθμη του είχε χαμηλώσει ιδιαιτέρως, αποφασίστηκε η με γεώτρηση διάνοιξη ενός αρτεσιανού φρέατος με διάταγμα του νομάρχη Ωσμάν με ημερομηνία την 19η Ιουνίου 1863. Τα έργα δεν ξεκίνησαν παρά στις 28 Αυγούστου 1866, με την ανέγερση ενός ξύλινου πύργου γεώτρησης.

Εμπρός στις τεχνικές δυσκολίες που συνάντησαν, οι εργασίες διακόπηκαν το 1872, και μονάχα ο ξύλινος πύργος, εγκαταλειμμένος, παραμένει ακόμη μάρτυρας αυτής της απόπειρας στην Place du Puits-Artésien η οποία μετονομάστηκε έκτοτε Place Paul-Verlaine. Ξαναξεκίνησαν το 1893 υπό την διεύθυνση του επιστήμονα Πωλέν Αρώ, με το νερό που αντλούνταν από βάθος 582 μέτρων να φτάνει στην επιφάνεια για πρώτη φορά το 1903, με θερμοκρασία 28°C και με ημερήσιο ρυθμό ροής της τάξεως των 6.000 m³. Εκείνη την εποχή, ο Μπιέβρ ήταν ήδη σε διαδικασία υπογειοποίησης, και δεν υπήρχε, πλέον, περίπτωση να χυθεί σε αυτή το νερό του αρτεσιανού φρεατίου. Δεν ήταν παρά το 1924, κατά την κατασκευή της κοντινότατης Πισίνας της Μπυτ-ω-Κάιγ που η τελευταία τροφοδοτήθηκε από αυτό το νερό ποιότητας. Το έτος 2000, η πηγή σκάφτηκε ακόμη πιο βαθιά, φτάνοντας τα 620 μέτρα βάθους.

Γεγονότα

• 21 Νοεμβρίου 1783 : η πρώτη « επίσημη » πτήση με αερόστατο του Πιλάτρ ντε Ροζιέ και του Μαρκησίου του Αρλάντ προσγειώνεται στην συμβολή των σημερινών οδών Bobillot και Vandrezanne.

• 24 και 25 Μαΐου 1871 : Μάχη της Μπυτ-ω-Κάιγ. Στη διάρκεια της Παρισινής Κομμούνας, οι « Ομόσπονδοι της Μπυτ-ω-Κάιγ », υπό τις διαταγές του Βαλερί Βρομπλεφσκί απώθησαν τέσσερις φορές τις επιθέσεις των δυνάμεων του Βερσάιγ. Η Place de la Commune-de-Paris, στην συμβολή των rues Buot και de l’Espérance, διατηρεί την μνήμη της ημερομηνίας αυτής.

Κτίρια, μνημεία και σημαντικές τοποθεσίες

Η Télécom Paris (παλαιότερα Εθνική Ανωτάτη Σχολή Τηλεπικοινωνιών), η οποία καταλαμβάνει τον χώρο μεταξύ των οδών Barrault, Vergniaud, Tolbiac και Daviel, στην δυτική πλαγιά. Την περίοδο κατά την οποία ήταν γνωστή ως Ανώτατη Σχολή των Τηλεφωνικών Συσκευών & Τηλεγράφων (ESPT), μετακόμισε το 1934 σε χώρο γραφείων από τον οποίο είχε αποχωρίσει η βιομηχανία γαντιών Noblet, όπως μαρτυρά το λογότυπο αποτελούμενο από ένα N και δύο αναποδογυρισμένα C, το οποίο επαναλαμβάνεται αρκετές φορές στην πρόσοψη της rue Barrault.

Στην κύρια πρόσοψη, στον αριθμό 46 της rue Barrault, παρατηρείται ένα αβαθές ανάγλυφο το οποίο χρονολογείται στο 1962 όταν και το δημιούργησαν ο γλύπτης Φελίξ Ζοφρ (1903-1989) και ο αρχιτέκτονας Μαρσέλ Σαπέ. Φέρει την παρακάτω επιγραφή : « L'homme au cours des âges utilise les forces élémentaires pour les transmissions ». Έξι πρόσωπα χρησιμοποιούν, σε αυτό, συμβολικά το καθένα τους μια διαφορετική μορφή μετάδοσης σε απόσταση : τη όραση, τα ταχυδρομικά περιστέρια, μια τρομπέτα, την φωτιά - χωρίς αμφιβολία υπό την μορφή σημάτων καπνού - το χτύπημα των χεριών και την φωνή.

Δύο βήματα από εκεί, πάντα στην κύρια πρόσοψη, όμως στον αριθμό 42, ένα άλλο αβαθές ανάγλυφο μικρότερου μεγέθους, δημιούργημα του ίδιου καλλιτέχνη, φέρει την επιγραφή « De la terre au cosmos » και αναπαριστά αποτυπώματα ανθρώπινων ποδιών, καθώς και αρκετά αστέρια.

Άλλα μνημεία :

• Η Πισίνα της Μπυτ-ω-Κάιγ.
• Η place Paul-Verlaine, με την πηγή της αρτεσιανού φρέατος η οποία αναπαλαιώθηκε το 2001, και τα μνημεία της για τον Λοχία Μπομπιγιό καθώς και την πρώτη επανδρωμένη πτήση με αερόστατο.
• Στην πλατεία, το Πάρκο Ανρί-Ρουσέλ, από το όνομα του προέδρου του γενικού συμβουλίου της Σεν, το οποίο κοσμείται από μπρούτζινο άγαλμά του, έργο του γλύπτη Ντενί Σωλά.
• Η εκκλησία της Σαιντ-Αν ντε λα Μπυτ-ω-Κάιγ, στον αριθμό 188 της rue de Tolbiac.
• Η École Estienne των γραφικών τεχνών και εκτυπώσεων στον αριθμό 18 του boulevard Auguste-Blanqui.
• Ο Αντουανιστικός Ναός στο σταυροδρόμι των rue Vergniaud και rue Wurtz, χτισμένος το 1913.
• Μία βρήση Ουάλας, στην Place de la Commune-de-Paris.
• Η Μικρή Αλσατία, στην rue Daviel, ένα σύνολο μικρών οικιών με ξυλοδεσιές.
• Εργατικές κατοικίες των αρχών του 20ού αιώνα και οι μικροσκοπικοί τους κήποι.
• Το θέατρο Les Cinq Diamants, στην ομώνυμη οδό (rue des Cinq-Diamants), που έχει πάρει την ονομασία του λόγω μιας παλιάς επιγραφής κοσμηματοποιού.
• Τα γκράφιτι της εικαστικής καλλιτέχνιδος Miss. Tic στην οδό των Cinq-Diamants : μια σειρά από στένσιλ παρόντα στην βιτρίνα δύο καφενείων.

• 
  Πρόσοψη της Πισίνα της Μπυτ-ω-Κάιγ.
• 
  Η εκκλησία της Σαιντ-Αν ντε λα Μπυτ-ω-Κάιγ.
• 
  Η rue des Cinq-Diamants, χαρακτηριστική της Μπυτ.
• 
  Ο Αντουανιστικός Ναός.
• 
  Η Μικρή Αλσατία, στην rue Daviel.

Βιβλιογραφία

• La Butte-aux-Cailles, Gaston Digard, éditions municipales, Paris, 1995
• Gérard Conte, C'était hier… Le 13e arrondissement, éditions L.M. - Le Point, 1992.
• Renaud Gagneux, Jean Anckaert, Gérard Conte, Sur les traces de la Bièvre parisienne, éditions Parigramme, 2002.
• Jacques Hillairet, Dictionnaire historique des rues de Paris, Paris, éditions de Minuit, 1985
• Catherine Vialle, Je me souviens du 13e arrondissement, éditions Parigramme, 1995.
• Philippe Lucas, Mémoire des Rues : Paris XIIIe arrondissement, éditions Parimagine 2004.
• René Dubail, D'hier à aujourd'hui : le XIII^e arrondissement, Les Éditions municipales, 1999.
• "La vallée de la Bièvre... à pied" Topoguides - Collection Randocitadines. Entièrement réalisé par des bénévoles des Comités régionaux et départementaux franciliens.