Μπουένα Σαρφατή
| Μπουένα Σαρφατή | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Μπουένα Σαρφατή (Ελληνικά) και Μπουένα Σαρφατή Γκαρφίνκλε (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 15 Νοεμβρίου 1916[1] Θεσσαλονίκη |
| Θάνατος | 23 Ιουλίου 1997[1] Μόντρεαλ[2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής καλλιτέχνης |
Η Μπουένα Σαρφατή, νυμφευμένη με το όνομα Μπουένα Σαρφατή Γκαρφίνκλε (15 νοεμβρίου 1916 – 23 ιουλίου 1997) ήταν Ελληνοεβραία αντιστασιακός του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και ποιήτρια.
Ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη της βόρειας Ελλάδας.[3][4][5][6] Στην νεαρή ηλικία της έλαβε καλή μόρφωση. Σπούδασε ραπτική στην Μασσαλία και μιλούσε γαλλικά, ελληνικά και ισπανοεβραϊκά. Ήταν μέλος της υψηλής κοινωνίας της Θεσσαλονίκης. Μετά την εισβολή των Γερμανών το 1941 στην Θεσσαλονίκη έγινε εθελοντικό μέλος του Ερυθρού Σταυρού και διαβίβαζε τα μηνύματα μεταξύ των νεαρών ανδρών που κρατούνταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και των οικογενειών τους. Αργότερα τσακώθηκε με τον Βιτάλ Χασών, τον ηγέτη των εβραίων δοσιλόγων.
Ήταν αρραβωνιασμένη και επρόκειτο να παντρευτεί, αλλά την ημέρα του γάμου ο αρραβωνιαστικός της σκοτώθηκε αφού ο Χασών ενημέρωσε τους Ναζί ότι ο αρραβωνιαστικός της είχε αποδράσει από την ομάδα εργασίας του Χασών. Η Σαρφατή φυλακίστηκε στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά αλλά κατάφερε να αποδράσει με την βοήθεια ενός αντιστασιακού που είχε μεταμφιεστεί σε γερμανό στρατιωτικό. Αργότερα αυτός ο αντιστασιακός φυλακίστηκε, βασανίστηκε και σκοτώθηκε. Η Σαρφατή προσχώρησε στην ελληνική αντίσταση και άλλαξε το όνομα της σε Μαρία (Μαρίτσα) Σεραφαμίδου, δηλώνοντας ότι προέρχεται δήθεν από την Κρήτη. Εργάστηκε με την αντίσταση κατά το υπόλοιπο του πολέμου, ενώ αργότερα γυρίστηκε μια ταινία με βάση τα κατορθώματά της.
Το 1945 επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη για να εργαστεί ως διαιτολόγος στα στρατόπεδα προσφύγων, αλλά κανόνιζε κρυφά και την μετανάστευση Εβραίων επιζώντων προς την Παλαιστίνη.
Το 1946 παντρεύτηκε τον Μαξ Γκαρφίνκλε με τον οποίο είχε συνεργαστεί στη Θεσσαλονίκη. Αφού έζησε για ένα σύντομο διάστημα στο κιμπούτς του Γκαρφίνκλε στο Ισραήλ, μετακόμισε στο Μόντρεαλ του Καναδά το 1947. Πέρασε την υπόλοιπη ζωή της στο Μόντρεαλ και πέθανε στις 23 Ιουλίου 1997, αφήνοντας πίσω έναν γιο και τέσσερα εγγόνια.[4]
Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2013 η Ρενέ Λεβίνε Μελαμέντ δημοσίευσε το βιβλίο An Ode to Salonica: the Ladino verses of Bouena Sarfatty (το οποίο εκδόθηκε από τις Εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα) με μεταφράσεις των 500 κόπλα της Σαρφατή, ή αλλιώς μικρών ιστοριών που αντικατόπτριζαν την ζωή των Σεφαρδιτών στην Θεσσαλονίκη.[7][8][9]
Η συλλογή ισπανοεβραϊκής μουσικής της Σαρφατή αποτέλεσε πρωταρχικό στοιχείο της διδακτορικής διατριβής με τίτλο "Το ισπανοεβραϊκό τραγούδι στον 20ό αιώνα: Μια μελέτη των συλλογών της Έμιλι Σένε και της Μπουένα Σαρφατής-Γκαρφίνκλε" (πρωτότυπος τίτλος: The Ladino Song in the 20th Century: A Study of the Collections of Emily Sene and Bouena Sarfatty-Garfinkle) της Ρίβκα Χαβασσύ στο πανεπιστήμιο Μπαρ-Ιλάν το 2007.[10] Η καναδή εθνομουσικολόγος Γιούντιθ Ρ. Κοέν χρησιμοποίησε την Σαρφατή ως κύρια πηγή για την έρευνα που διεξήγαγε σχετικά με τα ισπανοεβραϊκά τραγούδια της σεφαρδίτικης προσφυγικής κοινότητας στο Μόντρεαλ.[11]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 16713929b.
- ↑ quescren
.concordia .ca /en /resource /YCI3DDD8. - ↑ Cohen, Judith. «Garfinkle, Bouena Sarfatty». Encyclopedia of Jews in the Islamic World. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2017. Free preview only
- ↑ 4,0 4,1 Melammed, Renée Levine. «Bouena Sarfatty Garfinkle». Jewish Women's Archive. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ Melammed, Renée Levine (28 January 2014). «Bouena Sarfatty of Salonika: A partisan-poet Holocaust survivor». Jerusalem Post. http://www.jpost.com/Opinion/Op-Ed-Contributors/Bouena-Sarfatty-of-Salonika-A-partisan-poet-Holocaust-survivor-339674. Ανακτήθηκε στις 31 December 2017.
- ↑ Melammed, Renee Levine (2009). «A Voice from Salonika». Στο: Findeisen, Raoul David. At Home in Many Worlds: Reading, Writing and Translating from Chinese and Jewish Cultures : Essays in Honour of Irene Eber. Otto Harrassowitz Verlag. σελίδες 285–294. ISBN 978-3-447-06135-3.
- ↑ Melammed, Renée Levine (2013). An Ode to Salonika: The Ladino Verses of Bouena Sarfatty. ISBN 978-0-253-00709-4. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ Cohen, Judith R. «An Ode to Salonika: The Ladino Verses of Bouena Sarfatty ... Reviewed». Sephardic Horizons. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ Corona, Laurel. «An Ode to Salonika: The Ladino Verses of Bouena Sarfatty (review)». Jewish Book Council. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ «Bibliography: Print». Sephardic Music: a century of recordings. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ «Judith R. Cohen Collection». United States Holocaust Memorial Museum. 6 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2020.