Μουσείο Άλμπερτ-Καν
 |
Αυτό το λήμμα δεν ανήκει σε καμία κατηγορία. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας μία ή περισσότερες κατηγορίες σε αυτό. Αφαιρέστε αυτό το πρότυπο μόλις προσθέσετε κατηγορίες στη σελίδα. |
Το Μουσείο Άλμπερτ-Καν βρίσκεται στη νότια πλευρά του Δάσους της Βουλώνης, ενός μεγάλου δημόσιου Δάσους στη δυτική πλευρά του Παρισιού. Ο Άλμπερτ Καν ( Albert Kahn 1840-1940) ήταν ένας έμπορος, ο οποίος εργαζόταν στον τραπεζικό τομέα, αγόρασε την έκταση του σημερινού μουσείου και την έπαυλη στην Βουλώνη με σκοπό την δημιουργία ενός εκθεσιακού χώρου στον οποίο οι επισκέπτες θα μπορούν να εξερευνούν μέσα από χιλιάδες φιλμ και εικόνες που είχε συλλέξει ο ίδιος στα ταξίδια του, και πολλοί άλλοι περιηγητές από όλον τον κόσμο. Το σύνολο του έργου του έχει λάβει πολιτική, κοινωνική και φιλανθρωπική αξία δομώντας μια ιδέα ενός οικουμενικού ιδεώδους.[1]
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Musée départemental Albert-Kahn | |
 | |
| Περιοχή | Βουλώνη-Μπιλανκούρ |
|---|---|
| Διεύθυνση | 2 Rue du Port, 92100 Boulogne-Billancourt, France |
| Συντεταγμένες | 48.841629, 2.228363 |
| Τύπος | Μουσείο |
| Αρχιτέκτονας | Κένγκο Κούμα |
| Πλησιέστερος σταθμός | Boulogne Pont de Saint-Cloud |
| Ιστότοπος | https://albert-kahn.hauts-de-seine.fr/ |
Το 1895, ο Άλμπερτ Καν αγόρασε την έπαυλη στην περιοχή της Βουλώνης, την οποία ενοικίαζε τα τελευταία χρόνια. Από το 1895 έως το 1920, απέκτησε σιγά σιγά όλα τα παρακείμενα οικόπεδα (περίπου 20 οικόπεδα), διαμορφώνοντας μια ιδιοκτησία 42 στρεμμάτων, με σκοπό την υλοποίηση του οράματός του, δηλαδή την αναπαραγωγή στο Παρίσι, κήπων από τις πέντε ηπείρους του κόσμου. Κατά την υλοποίηση του έργου, η έκταση των κήπων χωρίστηκε στις εξής θεματικές ενότητες, τον τυπικό Γαλλικό κήπο, την Αγγλική εξοχή, το Ιαπωνικό χωριό, το Μπλε δάσος (La forêt Bleue), το Βόσγιο δάσος (La forêt Vosgienne),το Έλος (Marais) και τέλος το Χρυσό λιβάδι (La forêt Doree), έχοντας ως αναφορά το ρεύμα της αρχιτεκτονικής του τοπίου της εποχής. Ο ιαπωνικός κήπος ειδικότερα, διαμορφώθηκε από κηπουρούς που προσέλαβε από την Ιαπωνία, σε συνεργασία με το υπευθυνο κηπουρό του Louis-Picart και αποτελεί μέχρι σήμερα ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του μουσείου. Στο σύνολο της έκτασης ο Άλμπερτ Καν οργάνωνε δεξιώσεις ως σκηνή διεθνών σχέσεων. Το αρχείο του περιλαμβάνει σκηνές από τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο σε 72.000 έγχρωμες φωτογραφίες και 183.000 μέτρα φιλμ. Αυτά τα αρχεία αποτελούν το κεντρικό μέρος της σημερινής συλλογής του μουσείου. Ο Άλμπερτ Καν ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την Ιαπωνία και άλλες περιοχές της Ασίας και οι φωτογραφίες του αφηγούνται την ιστορία της ζωής στην Ασία την εποχή εκείνη και γι'αυτό το λόγο έχουν υψηλή ιστορική και εθνική αξία.[2]
Ο Άλμπερτ Καν χρεοκόπησε κατα την διάρκεια του κραχ του χρηματιστηρίου το 1929 και η έπαυλη, οι κήποι και ένα μέρος του αρχείου του αγοράστηκαν το 1936 από την Περιφερειακή ενότητα του Σηκουάνα ενώ το 1937 άνοιξαν στο ευρύ κοινό.
Το 1986 το σύνολο της έκτασης χαρακτηρίστηκε ως νομαρχιακό μουσείο, ενώ ο πρώτος εκθεσιακός χώρος (σήμερα ενσωματωμένος στο νέο μουσείο), σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Gérard Planes, και εγκαινιάστηκε το 1990, όπως και ο σύγχρονος ιαπωνικός κήπος, έργο του αρχιτέκτονα τοπίου Φουμιάκι Κακάνο (Fumiaki Takano).[3][4]
Τον Ιανουάριο του 2013 ο Κένγκο Κούμα κέρδισε τον παγκόσμιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την επέκταση του μουσείου Άλμπερτ-Καν και των κήπων που το περιβάλλουν. Το εν λόγω Μουσείο προς τιμή του έργου του Άλμπερτ Καν άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του στο κοινό τον Μάιο του 2022.
Σχεδιασμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο σχεδιασμός του μουσείου εστιάζει σε διπόλα και εξερευνά κατά αυτόν τον τρόπο την σχέση μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού, κτιρίου και πόλης, μουσείου και κήπου, γής και ουρανού.
“Η στέψη..”, αναφέρει ο Κενγκο Κουμα στο γραπτό του έργο[5], “αποτελεί το μέσο επικοινωνίας μεταξύ Ουρανού και Γής” και στην περίπτωση του μουσείου, φέρει διπλό συμβολισμό καθώς πλησιάζει την κλίμακα της πόλης μέσω της ιστορική αναφορά στις αισθητικές και πολεοδομικές αρχές που όρισε ο βαρώνος Οσμάν κατά τον Μετασχηματισμός του Παρισιού μεταξύ 1853 και 1870[6]. Η μεταλλική στέγη αποτελεί ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των κτιρίων του Παρισιού, και ποικίλει σε κλίση και μορφή αλλά πάντοτε διατηρώντας μια κοινή υλικότητα και έναν κοινό δυναμισμό.
Ο Κενγκο Κουμα εμπνεόμενος από αυτές τις αρχιτεκτονικές αρχές επιχειρεί μέσω μορφής και υλικότητας να εντάξει το μουσείο στο ευρύτερο αστικό σύνολο, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα αστικό μνημείο. Η μορφή του μουσείου ουσιαστικά προκύπτει από τις αναδιπλώσεις της στέγης που εκμεταλλευόμενη την γωνιακή θέση του πεδίου, δημιουργεί πλήθος ημιυπαίθριων χώρων και περασμάτων, ενισχύοντας την συνθήκη της μετάβαση από τον δημόσιο στον ιδιωτικό χώρο.[7]
Κάτοψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το νέο μουσείο περιλαμβάνει χώρους συνολικής επιφάνειας 2300m2 οι οποίοι εκτείνονται στα τρία επίπεδα του βασικου μουσειακού όγκου. Στο επίπεδο του ισογείου, κεντρικά, τοποθετείται η είσοδος και το εκδοτήριο του μουσείου, ενω στο μεσοδιάστημα των δύο χώρων, σχεδιάστηκε μια τριγωνική εγκοπή στην πλάκα, ένας εξώστης, αποκαλύπτοντας σημειακά το συνολικό ύψος του κτιρίου. Στο ισόγειο φιλοξενείται επίσης ένα εστιατόριο, ένα μαγαζί με αναμνηστικά καθώς και ένας κεντρικός εκθεσιακός χώρος αφιερωμένος στην μόνιμες εκθέσεις.[8]
Η πρόσβαση στο δεύτερο επίπεδο γίνεται μέσω μιας ξύλινης κλίμακας στην προβολή του εσωτερικού εξώστη και σε επέκταση ενός μικρού αμφιθεατρικού χώρου δεξιά της εισόδου. Ο όροφος περιλαμβάνει ένα διαμπερές σαλόνι με θεάσεις προς την πόλη, τον κήπο αλλά και το ισόγειο, καθώς και μια σειρά εκθεσιακών χώρων, στους οποίους θα στεγάζονται οι περιοδικές εκθέσεις του μουσείου. Τέλος στο τρίτο επίπεδο αναπτύσσονται διαφοροι βοηθητικοί χώροι καθώς και το κέντρο τεκμηρίωση του αρχείο του Albert Κahn.
Η διάταξη των χώρων και στα τρία επίπεδα διαφέρει ανάλογα με την χρήση, ωστόσο και τα τρία συνδέονται τόσο από έναν κενό όσο και από έναν συμπαγή όγκο. Ο κενός όγκος αφορά τον εξώστη της εισόδου, ενώ ο συμπαγής, τον πυρήνα κίνησης και τις τουαλέτες. Στην Ιαπωνική φιλοσοφία, το κενό “Μα”, αποτελεί σημαντικό μέσο αντίληψης του χώρου, μπορεί να οριστεί ως ένα άνοιγμα, μια παυση ή και το διαστημα κατα το οποίο τα φαινόμενα προκύπτουν με την παροδο του χρονου και γι΄αυτο σχεδιαστικα, δίνεται στον κενό χώρο η ίδια αξία με το απτό και υλικό.
Μικρές αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις έχουν γίνει και στα τεσσάρα περίπτερα πολιτιστικής κληρονομιάς που σηματοδοτούν τη διαδρομή της επίσκεψης στους κήπους.
Τομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρόσοψη στο εν λόγω μουσείο λειτουργεί ως φίλτρο διατηρώντας τις χρήσεις του κτιρίου σε απόσταση από τον θόρυβο και την κίνηση του κυκλικού κόμβου Ρήνου και Δούναβη. Η αναδίπλωση της γεωμετρίας των δύο κυρίαρχων όψεων υποδεικνύει ένα πέρασμα που οδηγεί προς την κεντρική είσοδο του μουσείου. Ακολουθώντας την αλλαγή της δαπεδόστρωσης ο επισκέπτης μεταφέρεται σε έναν ημι-δημόσιο χώρο, έναν περίκλειστό κήπο ο οποίος σηματοδοτεί την είσοδο του μουσείο. Η υλικότητα αλλάζει ανάλογα με τα όρια στα τα οποία καλείται να αλληλεπιδράσει. Ο εξωτερικό φλοιός του κτιρίου που έρχεται σε επαφή με την πόλη είναι κυρίως κατασκευασμένος από φύλλα αλουμινίου που διατρέχουν την όψη από άκρη σε άκρη, δημιουργώντας μια πυκνή εξωτερική επιδερμίδα η οποία όμως αραιώνει καθύψος. Αντίθετα από την πλευρά του κήπου η όψη αποτελείται κυρίως από ξύλινες περσίδες πρισματικής διατομής, ενώ μερικές φορές αυτά τα δύο υλικά αναμειγνύονται βαθμιαία. Αυτό δίνει στις εξωτερικές επιφάνειες του κτίριου την δομή μιας επιδερμίδας που προσαρμόζεται απαλά σε διαφορετικά περιβάλλοντα ενώ ταυτόχρονα αλληλεπιδρά μαζί τους.[7] Η από-απόσταση θέαση δίνει την αίσθηση ενός ανεπιτήδευτου συστήματος, η πολυπλοκότητα και οι λεπτομέρειες του οποίου εντυπώνονται μόνο από κοντά.
Οι εκθεσιακοί χώροι του μουσείου σχεδιάστηκαν σε μια εκτεταμένη γραμμική ακολουθία των περιπατητικών διαδρομών του κήπου.[7] Κατα την διαρκεια της περιήγησης συναντάται η συνθήκη του καθρεφτισμού σε πολλά σημεία του μουσείου, είτε με την χρήση καθρέφτη στο εσωτερικό είτε μέσα από τα υαλοστάσια των εξωτερικων οψεων, εντείνοντας την αίσθηση του κήπου και αμβλύνοντας τους χώρους. Στο εσωτερικό κυριαρχούν οι σκούροι τόνοι στα επιχρίσματα, ενώ γίνεται εκτενής χρήση του ξύλου τόσο στο δάπεδο, το οποίο διαστρώνεται με παρκέ, όσο και στο ταβάνι από όπου αναρτάται ένα πορώδες σύστημα από ξύλινες περσίδες (louvers) στο οποίο προσαρμόζεται το σύστημα φωτισμού της έκθεσης. Στην μια άκρη του μουσείου, στο τέλος της μόνιμης έκθεσης και πάνω σε μια αναδίπλωση της εξωτερικής όψης, δημιουργείται ένας αμφιθεατρικός χώρος εκατό θέσεων.
Engawa[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η διαμόρφωση της όψης από την πλευρά του κήπου βασίστηκε στην ιδέα του ενδιάμεσου χώρου, όπου στην Ιαπωνική αρχιτεκτονική ονομάζεται engawa (縁側/掾側) και έχει την έννοια της βεράντας. Ο σχεδιασμός του αφορα την δημιουργία ενός μεταβατικού χώρου μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού, την δημιουργία βάθους και σκιάς. Ένα φίλτρο αποτελούμενο από ραβδους αλουμινίου και ξύλου πρισματικής διατομής, έχει προστεθεί ανάμεσα στον κήπο και τον εξωτερικό διαδρόμου του μουσείου, δημιουργώντας έναν προθάλαμο παράλληλα στις διαδρομές του κήπου.
Σύμφωνα με τον Κένγκο Κούμα η αρχιτεκτονική έκφραση μπορεί να λάβει μορφή είτε ως αντικείμενο είτε ως κλείστρο. Στην πρώτη περίπτωση το αρχιτεκτόνημα είναι το επίκεντρο της προσοχής επιβάλλοντας την παρουσία του και δημιουργώντας μια σχέση αντίστιξης με το περιβάλλον και την πόλη, ενώ στην δεύτερη περίπτωση λειτουργεί ως τμήμα ενός όλου κατευθύνοντας το βλέμμα προς διαφορετικές φυγές, και ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την σύνδεση με το περιβάλλον και τους κήπους.[9] Το όραμα του Άλμπερτ Καν να συνδυάσει τον κήπο και τον χώρο της έκθεσης, αποκρυσταλλώνεται σε μια αρχιτεκτονική που συνδυάζει στοιχεία του περιβάλλοντος, της ιστορίας και της Ιαπωνικής φιλοσοφίας.[7]
Κατασκευαστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Για την δημιουργία του Μουσείου χρειάστηκε να απαλλοτριωθούν και να γκρεμιστούν δύο κτήρια, μια πενταόροφη πολυκατοικία, ένα διώροφο εστιατορίο και ένα κενό οικοπέδο που βρίσκονταν στην οδό rue du Port, προκειμένου να αλλοιωθούν στο ελάχιστο οι κήποι της κεντρικής έκτασης. Οι εργασίες κατασκευής του μουσείου ξεκίνησαν το 2015.[3]
Τόσο το κεντρικό κτίριο του μουσείου όσο και οι προσθήκες που έγιναν στα περίπτερα του κήπου, έχουν σαν βάση ένα μεταλλικό σύστημα στήριξης. Στην περίπτωση του μουσείου ο σχεδιασμός έγινε πάνω σε σταθερό κάναβο από μεταλλικά υποστυλώματα τετράγωνης διατομή, τα οποία υποστηρίζουν την μεταλλική κεκλιμένη στέγη. Η δομή της όψη σχεδιάστηκε σε αναλογία τρία προς ένα, του εσωτερικού κανάβου, δημιουργώντας χώρους πιο εσωστρεφείς και άλλους πιο ανοιχτούς που ορίζουν συγκεκριμένες θεάσεις.[10] Η πύκνωση και η αραίωση του συστήματος της όψης είναι ένα χαρακτηριστικό εργαλείο της αρχιτεκτονικής του Κένγκο Κούμα και αποσκοπεί στην ομαλή μετάβαση από το εξωτερικό στο εσωτερικό, από την πόλη στον κήπο. Ουσιαστικά το μουσείο λαμβάνει την λειτουργία μιας Πύλης που οδηγεί τον επισκέπτη προς τους κήπους.
Από τον διαγωνισμό στην υλοποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι φωτορεαλιστικές απεικονίσεις του μουσείου στο στάδιο του διαγωνισμού διαφέρουν αρκετά από την μελέτη εφαρμογής του. Αν και ο βασικός ογκος δεν λαμβάνει μεγάλες μεταβολές, οι υλικότητα των εσωτερικών χώρων, οι διατομές των στοιχείων των όψεων, και οι προτεινόμενες χρήσεις αλλάζουν.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Biographie d'Albert Kahn - Musée Albert Kahn». albert-kahn.hauts-de-seine.fr. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ SeventhQueen (5 Απριλίου 2022). «Travel around the world at the Albert Kahn Museum - Culturez-vous» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ 3,0 3,1 «Brève histoire des lieux - Musée Albert Kahn». albert-kahn.hauts-de-seine.fr. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «TAKANO LANDSCAPE PLANNING Co.,Ltd. | Staff». www.tlp.co.jp. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ Borne, Emmanuelle· Kuma, Kengo (2018). Kengo Kuma : Le caractère des lieux. Paris: L'Architecture d'Aujourd'hui HS. σελ. 6. ISBN 978-2-918832-72-0. 1043357835.
- ↑ «Paris Haussmann, a model's relevance | Signe | Pavillon de l'Arsenal». www.pavillon-arsenal.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Albert Kahn Museum». Kengo Kuma and Associates (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «ACTE 1 - RÉ-OUVERTURE DU MUSÉE DÉPARTEMENTAL ALBERT KAHN et JARDIN ALBERT-KAHN». cultureetplus.over-blog.com (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ Kuma, Kengo· 隈研吾 (2009). Studies in organic (Shohan έκδοση). Tōkyō: TOTO Shuppan. ISBN 978-4-88706-305-1. 610519798.
- ↑ «KENGO KUMA AND ASSOCIATES 隈研吾建築都市設計事務所 · Albert Kahn – Musée et Jardins». Divisare (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.
|