Μικροκρυσταλλική κυτταρίνη
Η μικροκρυσταλλική κυτταρίνη (αγγλ. microcrystalline cellulose) είναι τεχνικός όρος για ένα τύπο ειδικά επεξεργασμένου ξυλοπολτού (wood pulp) ο οποίος χρησιμοποιείται ως πυκνωτικό και υποκατάστατο λίπους, καθώς και ως γαλακτωματοποιητής, πρόσθετη ουσία ή/και διογκωτική κατά την παρασκευή τροφίμων.[1]
Η πιο κοινή μορφή της χρησιμοποιείται σε συμπληρώματα βιταμινών και φαρμακευτικά δισκία. Αξιοποιείται επίσης σε προσδιορισμούς ποσοτικοποίησης για μέτρηση ιών και ως εναλλακτική ουσία για την καρβοξυμεθυλοκυτταρίνη.[2]
Χαρακτηριστικά δομής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η μικροκρυσταλλική κυτταρίνη είναι φυσικόπολυμερές, προϊόν χημικο-μηχανικής επεξεργασίας της φυσικής κυτταρίνης, που αποτελείται από μονάδες γλυκόζης οι οποίες χημικά συνδέονται με τυπικούς 1-->4 β- γλυκοζιτικούς δεσμούς.
Αυτές οι γραμμικές αλυσίδες κυτταρίνης είναι δεσμευμένες ως μικροϊνίδια που σπειροειδώς ενώνονται μεταξύ τους στα κυτταρικά τοιχώματα των ανώτερων φυτών.
Κάθε μικροϊνίδιο εμφανίζει υψηλό βαθμό τρισδιάστατων εσωτερικών δεσμών με αποτέλεσμα μια αμιγώς κρυσταλλική δομή που είναι αδιάλυτη στο νερό και πολύ ανθεκτική στα χημικά αντιδραστήρια. Υπάρχουν, ωστόσο, σχετικά αδύναμες περιοχές εντός των μικροϊνιδίων με ασθενέστερους δεσμούς.
Αυτές ονομάζονται άμορφες περιοχές. Η κρυσταλλική περιοχή απομονώνεται -ουσιαστικά- για να παραχθεί η μικροκρυσταλλική κυτταρίνη.
Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εξευγενισμένη αυτή κυτταρίνη είναι εγκεκριμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση για χρήσεις ως πυκνωτικό, σταθεροποιητής, ή γαλακτωματοποιητής. Η μικροκρυσταλλική κυτταρίνη έχει λάβει τη σήμανση με τον αριθμό Ε E460(i), με κύρια σήμανση για τη φυσική κυτταρίνη, τον αριθμό E460.[3]
Επιπλέον χρησιμοποιείται σε καλλυντικά ως αντικνησμικό, απορροφητικό, υδατικό μέσο αύξησης του ιξώδους, συνδετικό, διογκωτικό, όπως και ως σταθεροποιητής γαλακτώματος, και τροποποιητής ολίσθησης,[4][5] κατάλληλα για διάφορους τύπους μαλλιών ή τύπους δέρματος σε προϊόντα περιποίησης, καθώς και μακιγιάζ.
Αποτελεί ακόμα πολύτιμο πρόσθετο (additive) σε βιομηχανίες φαρμάκων, τροφίμων, καλλυντικών. Διαφορετικές ιδιότητες αυτού του τύπου της κυτταρίνης μετρώνται για να προσδιοριστεί η καταλληλότητά του- συγκεκριμένα: μέγεθος σωματιδίων, πυκνότητα, δείκτης συμπιεστότητας, πορώδες, διογκωτική ενυδάτωση, προσρόφηση υγρασίας, % υγρασίας, βαθμός κρυσταλλικότητας, μέγεθος κρυσταλλιτών, όπως σκληρότητα ή αντοχή σε εφελκυσμό.
Παρασκευή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι καθαρή και μερικώς αποπολυμερισμένη κυτταρίνη που συντίθεται από πρόδρομη α-κυτταρίνη. [6] Η μικροκρυσταλλική κυτταρίνη μπορεί να παρασκευασθεί με διάφορες διεργασίες, όπως εξώθηση, ενζυματική κατεργασία, μηχανική άλεση, επεξεργασία με χρήση υπερήχων, υπερπίεση με ατμό, και όξινη υδρόλυση. Η υδρολυτική διεργασία μπορεί να γίνει με χρήση ανόργανων οξέων, όπως π.χ. H2SO4, HCl, ή/και HBr καθώς και ιοντικών υγρών. Ο χημικός ρόλος αυτών των δραστικών ενώσεων είναι να καταστρέφουν τις άμορφες περιοχές του υποστρώματος, αφήνοντας έτσι καθαρές και μόνες τις κρυσταλλικές περιοχές.
Ιστορικά, ο Αμερικανός χημικός O. A. Battista υπήρξε ο πρώτος που με ελεγχόμενη όξινη υδρόλυση κυτταρίνης και κατεργασία με υπερήχους παρήγαγε ικανοποιητικής ποιότητας μικροκρυσταλλική κυτταρίνη το 1950 στο Textile Research Institute (Princeton).[7]
Σήμερα, ο βαθμός πολυμερισμού της μικροκρυσταλλικής κυτταρίνης, που παράγεται, είναι συνήθως μικρότερος από 400. Τα σωματίδια της μικροκρυσταλλικής κυτταρίνης με μέγεθος μικρότερο από 5 μm, δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσοστό 10%.
Αναλυτικές μέθοδοι, όπως π.χ. θερμοβαρυμετρική ανάλυση (TGA) και διαφορική θερμική ανάλυση (DTA), ή ακόμα και διαφορική θερμιδομετρία σάρωσης (DSC), είναι επίσης σημαντικές για την πρόβλεψη της θερμικής συμπεριφοράς της παραγόμενης μικροκρυσταλλικής κυτταρίνης σε θερμικές καταπονήσεις.
Αλλεργικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τουλάχιστον μία περίπτωση αλλεργικής αντίδρασης στη μικροκρυσταλλική κυτταρίνη έχει τεκμηριωθεί.[8]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Agricultural Marketing Service». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ Matrosovich, Mikhail; Tatyana Matrosovich; Wolfgang Garten; Hans-Dieter Klenk (2006). «New low-viscosity overlay medium for viral plaque assays». Virology Journal (BioMed Central) 3: 63. doi:. PMID 16945126.
- ↑ «FOODS». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ Decorative skin and hair cosmetics containing microcrystalline cellulose as enhancing agent, 2004-01-06, https://patents.google.com/patent/US20040156811A1/en, ανακτήθηκε στις 2018-05-21
- ↑ «Microcrystalline Cellulose | Cosmetics Info». www.cosmeticsinfo.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2018.
- ↑ «Hindi, S. S. Z. 2016. Microcrystalline cellulose: Its specifications and pharmaceutical processing. Biocrystals Journal. 1 (1): 26-38.». BioCrystals (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2016.
- ↑ https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/hf-2021-0155/html pg. 5
- ↑ «Letter from Allergy Clinic of Tulsa». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2012.
