Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μάχη του Τάνενμπεργκ (1914)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Μάχη του Τάννενμπεργκ (1914))

Συντεταγμένες: 53°29′45″N 20°08′4″E / 53.49583°N 20.13444°E / 53.49583; 20.13444 (Μάχη του Τάνενμπεργκ)

Μάχη του Τάννενμπεργκ
Ανατολικό Μέτωπο του Α' ΠΠ
Μάχη του Τάνενμπεργκ
Ρώσοι αιχμάλωτοι
Χρονολογία26 Αυγ.30 Αυγ. 1914
ΤόποςΆλλενστάϊν
ΈκβασηΝίκη των Γερμανών
Αντιμαχόμενοι
Γερμανική Αυτοκρατορία
Ρωσική Αυτοκρατορία
Ηγετικά πρόσωπα
Δυνάμεις
περ. 153.000[1]
περ. 191.000[1]
Απώλειες
3.436 νεκροί
6.800 τραυματίες
περ. 30.000 νεκροί και τραυματίες
περ. 95.000 αιχμάλωτοι

Η μάχη του Τάνενμπεργκ διαδραματίστηκε στο ανατολικό μέτωπο του Α' παγκοσμίου πολέμου, κοντά στην πόλη Άλλενστάϊν της τότε Πρωσίας που σήμερα ανήκει στο έδαφος της Πολωνίας. Αντιμέτωποι ήταν ο στρατός της Γερμανίας και της Ρωσίας. Νίκησε η Γερμανία διαλύοντας τον στρατό της Ρωσίας που είχε εισβάλει στα εδάφη της Ανατολικής Πρωσίας.

Αρχικά η μάχη ονομάζονταν Μάχη του Άλλενσταϊν, αφού αυτός ήταν ο τόπος που είχε διαδραματιστεί. Ο Χίντενμπουργκ όμως τη μετονόμασε για προπαγανδιστικούς λόγους, επειδή στο κοντινό Τάνενμπεργκ (σήμερα Στιέμπαρκ της Πολωνίας) το 1410 είχε γίνει μια άλλη ιστορική μάχη, στην οποία το Τάγμα των Τευτόνων είχε νικηθεί από τους Πολωνο-Λιθουανούς.

Στρατηγικό πλαίσιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γεωγραφική θέση της Ανατολικής Πρωσίας έκανε τα εδάφη της επαρχίας αυτής ιδιαίτερα ευάλωτα, αφού ήταν σχεδόν μέσα στο έδαφος της Ρωσίας. Ακολουθώντας το Σχέδιο Σλίφεν, το ανώτατο στρατιωτικό επιτελείο της Γερμανίας είχε στείλει σχεδόν όλο το στρατό στο Δυτικό Μέτωπο ελπίζοντας έτσι ότι θα νικούσαν τους Γάλλους πολύ σύντομα. Στα υπόλοιπα εδάφη είχε απομείνει μόνο η 8η μεραρχία για να τα υπερασπίσει. Η Ρωσία εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία, και για να ανακουφίσει τους δυτικούς συμμάχους της έστειλε δύο μεραρχίες που εισέβαλαν στην Ανατολική Πρωσία. Η πρώτη Μεραρχία (Μεραρχία Νιέμεν) με στρατηγό τον Πάουλ φον Ρέννενκαμπφ επιτέθηκε στα ανατολικά, ενώ η δεύτερη μεραρχία (Μεραρχία Νάρεβ) με στρατηγό τον Αλεξάντερ Σαμσόνοβ επιτέθηκε στα νότια σύνορα της Ανατολικής Πρωσίας.[2]

Τις πρώτες μέρες της εκστρατείας οι Ρώσοι είχαν επιτυχία. Η πρώτη μεραρχία διείσδυσε και στις 19 Αυγούστου νίκησε στην Μάχη του Gumbinnen. Σκοπός των Ρώσων ήταν να αναγκάσουν την 8η Μεραρχία των Γερμανών να οπισθοχωρήσει μέχρι τον ποταμό Βιστούλα. Και πράγματι, ο Γερμανός στρατηγός φον Πρίττβιτζ ζήτησε από το στρατιωτικό επιτελείο άδεια για να οπισθοχωρήσει. Η απάντηση ήρθε στις 22 Αυγούστου με την καθαίρεση του Πρίττβιτζ και την αντικατάστασή του από τον Χίντενμπουργκ, ο οποίος ήταν ήδη σε σύνταξη, και τον Λούντεντορφ, ο οποίος είχε ήδη αναδείξει τις ικανότητές του στο Δυτικό Μέτωπο με την κατάληψη της Λιέγης. Οι Ρώσοι που δεν περίμεναν αυτήν την εξέλιξη άρχισαν να προχωρούν. Η 1η Μεραρχία με κατεύθυνση το Κένιγκσμπεργκ (Königsberg) της Πρωσίας, ενώ η 2η Μεραρχία παραμόνευε στα νότια για να υποδεχτεί τους οπισθοχωρούντες Γερμανούς. Λόγω της μακρινής απόστασης οι δυο μεραρχίες ήταν διαχωρισμένες και δεν μπορούσαν να αλληλοβοηθηθούν.[3]

Η εξέλιξη της μάχης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παράταξη των δυνάμεων στις 20 Αυγούστου του 1914

Ο Λούντεντορφ παρατήρησε ότι η μετά την Μάχη του Γκουμπίνεν η 1η Μεραρχία των Ρώσων μείωσε την δραστηριότητά της και ορθώς υπέθεσε ότι οι δύο μεραρχίες διαχωρίστηκαν. Γι'αυτό έστειλε με τρένο ένα σώμα της 8ης Μεραρχίας υπό διαταγές του στρατηγού Φρανσουά από το Γκουμπίνεν (Gumbinnen) προς το νότο δυτικά της γραμμής των Ρώσων. Παράλληλα, ο Χίντενμπουργκ έθεσε τον στρατό του σε κίνηση, αφήνοντας μόνο ένα τμήμα πεζικού και ένα τμήμα ιππικού για επιτόπου υπεράσπιση. Δύο τμήματα υπό τις διαταγές των Άουγκουστ φον Μάκενζεν (August von Mackensen) και Όττο φον Μπέλο (Otto von Below) πήγαν να αντιμετωπίσουν την 2η Μεραρχία των Ρώσων, ενώ ο υπόλοιπος στρατός έπιασε αμυντική θέση στο Άλλενσταϊν περιμένοντας τους Ρώσους, οι οποίοι είχαν την λανθασμένη εντύπωση ότι οι Γερμανοί υποχωρούσαν[4]. Στο μεταξύ η 2η Μεραρχία των Ρώσων οδοιπορούσε επί δέκα μέρες.

Παράταξη των δυνάμεων στις 26 Αυγούστου του 1914
Παράταξη των δυνάμεων στις 30 Αυγούστου του 1914

Η μάχη του Τάννενμπεργκ στην λογοτεχνία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρώσος συγγραφέας Αλεξάντρ Σολζενίτσιν που βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας χρησιμοποιεί τη μάχη του Τάννενμπρεργκ στο πρώτο μέρος της τριλογίας του κόκκινος τροχός, με τίτλο Αύγουστος του 1914. Βασίζεται σε ιστορικές πηγές και των δύο χωρών και στις αναμνήσεις του πατέρα του που είχε πολεμήσει στην Ανατολική Ρωσία.[5]

  1. 1,0 1,1 Christian Zentner: Der Erste Weltkrieg, Rastatt, 2000 S. 108
  2. Norman Stone : The Eastern Front 1914-1917, London, 1998 S. 44-48
  3. Norman Stone : The Eastern Front 1914-1917, London, 1998 S. 59-61
  4. Norman Stone : The Eastern Front 1914-1917, London, 1998 S. 61-67
  5. Erich Pruck : Solshenizyns "August 1914" Militärisch Gesehen, Osteuropa, Heft 3, 1972, S. 215-219
  • John Keegan: Der Erste Weltkrieg. Eine europäische Tragödie. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 2001, ISBN 3-499-61194-5
  • Αλεξάντρ Σολζενίτσιν: August Vierzehn. Luchterhand, Neuwied 1973.
  • Markus Pöhlmann: Tod in Masuren: Tannenberg, 23. bis 31. August 1914. In: Stig Förster, Markus Pöhlmann und Dierk Walter (Hrsg.): Schlachten der Weltgeschichte. Von Salamis bis Sinai. C.H. Beck, München ³2002, S. 279-293. ISBN 978-3-406-48097-3
  • Dennis E. Showalter: Tannenberg. Clash of empires, 1914. Verlag Brassey’s, Washington 2004, ISBN 1-57488-781-5
  • Norman Stone: The Eastern Front 1914–1917. Penguin Books Ltd., London 1998, ISBN 0-14-026725-5
  • Barbara Tuchman: August 1914. Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 2004, ISBN 3-596-15395-6
  • Christian Zentner: Der Erste Weltkrieg. Daten, Fakten, Kommentare. Moewig, Rastatt 2000, ISBN 3-8118-1652-7

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]