Λοξοδρομία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λοξοδρομικός πλους από τόπο Α (μεσημβρινό) σε τόπο Β (μεσημβρινό)

Με τον ναυτικό όρο λoξοδρομική πλεύση ή λοξοδρομικός πλους ή απλούστερα λοξοδρομία (plain sailing ή mercator's sailing ή Rhumb line)* χαρακτηρίζεται αφενός μεν ο πλους εκείνος που πραγματοποιεί ένα πλοίο από ένα σημείο της Γης σε άλλο, πλέοντας με σταθερή πορεία ακολουθώντας έτσι μια καμπύλη, καλούμενη λοξοδρομική καμπύλη, που τέμνει τους μεσημβρινούς υπό σταθερή γωνία, αφετέρου η κατ΄ ενάντια του ανέμου πλεύση κυρίως ιστιοφόρου που ακολουθεί πορεία τεθλασμένης γραμμής κοινώς λεγόμενη "με βόλτες" ή "με λούγκα βόλτες" ή και παλαιότερα λεγόμενη "τόκα-μπουρίνα" που πολλοί εν προκειμένω την χαρακτηρίζουν επίσημα ως πλαγιοδρομία (μόνο για ιστιοφόρα).
(*) Εκτός των Άγγλων οι περισσότεροι ναυτικοί λαοί χρησιμοποιούν τον ελληνικό όρο "Loxodromia".

Θεωρητικά η λοξοδρομία ανερχόμενη σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη σχηματίζει σπείρα που ουδέποτε όμως φθάνει στους Πόλους, αφού παραμένει ασύμπτωτη. Γενικά από δύο σημεία της επιφάνειας της Γης διέρχονται άπειρες λοξοδρομίες εκείνη όμως που ενδιαφέρει την ναυσιπλοΐα είναι εκείνη που ενώνει απ΄ ευθείας τα δύο συγκεκριμένα σημεία χωρίς να περιστρέφεται περί τη Γη.

  • Οι αποστάσεις επί της λοξοδρομικής καμπύλης ονομάζονται λοξοδρομικές αποστάσεις.
  • Η Λοξοδρομία και η Ορθοδρομία αποτελούν τα δύο κύρια και βασικά είδη πλεύσεων των πλοίων ειδικά σε μεγάλες αποστάσεις.

Ιδιότητες και σύγκριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύγκριση Ορθοδρομίας, Λοξοδρομίας από σημείο Α στο Β
  • Η Λοξοδρομία στο Μερκατορικό χάρτη παρίσταται ως ευθεία γραμμή, εφόσον τέμνει τους (παράλληλους) μεσημβρινούς υπό την αυτή γωνία, από σημείου αναχώρησης μέχρι σημείου άφιξης, σε αντίθεση της Ορθοδρομίας που παρίσταται σε ίδιο ναυτικό χάρτη ως καμπύλη.
  • Η Λοξοδρομική πλεύση έχει το σημαντικό πλεονέκτημα της τήρησης σταθερής πορείας από τόπο εκκίνησης στο τόπο άφιξης, αλλά συγχρόνως και το μειονέκτημα της διανύσεως μεγαλύτερης απόστασης.
  • Για μικρές αποστάσεις, η διαφορά μεταξύ Λοξοδρομίας και Ορθοδρομίας είναι αμελητέα. Έτσι αφού το κέρδος δεν είναι ουσιώδες προτιμάται η λοξοδρομική πλεύση με το πλεονέκτημα της διατήρησης σταθερής πορείας. Συνήθως για τα μέσα γεωγραφικά πλάτη μέχρι 600 ν.μ. η πλεύση είναι πάντα λοξοδρομική.
  • Η Ορθοδρομία και η Λοξοδρομία συμπίπτουν στην περίπτωση πλόων επί του Ισημερινού, καθώς και επί των μεσημβρινών, δηλαδή για πορείες 000° ή 180° για τη δεύτερη περίπτωση. Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια σε πλόες που ο τόπος προορισμού έχει μικρή "διαφορά γεωγραφικού μήκους", Δλ,(δείτε σχετικά 2ο υπολογισμό στο γεωγραφικό στίγμα) και ανεξάρτητα του γεωγραφικού πλάτους ακολουθείται η λοξοδρομία. Σε πορείες πλοίων προς Απηλιώτη (A) ή προς Ζέφυρο (Δ) παρατηρείται η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ Λοξοδρομίας και Ορθοδρομίας. Η διαφορά αυτή αυξάνει σημαντικά με την αύξηση του γεωγραφικού πλάτους. Έτσι όταν οι δύο τόποι αναχώρησης και προορισμού βρίσκονται πλησίον του Ισημερινού αυτή να είναι αμελητέα.

Επισήμανση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επισημαίνεται ότι οι ορθοδρομικές πλεύσεις διέρχονται από υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη με συνέπεια πολλές φορές να εγκυμονούνται κίνδυνοι στην ασφάλεια του πλου (π.χ. ομίχλες, παγόβουνα, τρικυμία κ.λπ).
Επίσης η επιλογή της ορθοδρομίας ή λοξοδρομίας σε συγκεκριμένο πλου μεγαλύτερης απόστασης των 600 ναυτικών μιλίων, πολλές φορές δεν είναι και εύκολη υπόθεση, διότι μπορεί μεν ν΄ αποτελεί, εκ της σύγκρισης, η διαφορά των δύο αποστάσεων, βασικό παράγοντα επιλογής, πλην όμως η ασφάλεια του πλου και η συντόμευση αυτού εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, π.χ. πρόβλεψη καιρού, κατάσταση θαλάσσης, ύπαρξη τυφώνων, κ.λπ. που θα πρέπει να μελετώνται με προσοχή σ΄ αμφότερα τα είδη πλεύσης προκειμένου ν΄ ακολουθήσει η τελική απόφαση επιλογής πλου.

Ιστορία του όρου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και ο όρος λοξοδρομία είναι ελληνικός, εντούτοις δεν καθιερώθηκε από τους Έλληνες αλλά από τον Πορτογάλο γεωμέτρη Πέντρο Νιούνι (ή Νούνιος) που σχημάτισε αυτόν από τις ελληνικές λέξεις λοξός+δρόμος. Και τούτο το προσδιόρισε εξ ανάγκης για τους μακρινούς πλόες, τους λεγόμενους "λούγκο κόρσο".

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]