Ληλάντιο πεδίο
| Ληλάντιο πεδίο | |
|---|---|
 Χάρτης του Ληλάντιου πεδίου | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Χαλκιδέων |
| Γεωγραφική υπαγωγή | Εύβοια |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 38°26′3″N 23°39′30″E |
| δεδομένα () | |
Το Ληλάντιο πεδίο είναι προσχωσιγενής πεδιάδα στην κεντρική Εύβοια, ανατολικά της Χαλκίδας. Έχει έκταση περίπου 40 τετραγωνικά χιλιόμετρα και τη διαρρέει ο ποταμός Λήλας. Η πεδιάδα βρέχεται από τον νότιο ευβοϊκό κόλπο και ένα μικρό μέρος της από το βόρειο. Η πεδιάδα είναι πολύ εύφορη, γνωστή για την καλλιέργεια του αμπελιού. Παρ' όλ' αυτά, τις τελευταίες δεκαετίες, η αγροτική χρήση των Ληλαντίων πεδίων έχει δώσει σε μεγάλο βαθμό τη θέση της στην οικιστική ανάπτυξη και στην εκμετάλλευση του χώματος για την κατασκευή κεραμιδιών.[1][2] Διοικητικά, τα όρια της πεδιάδας σχεδόν ταυτίζονται με τα όρια του πρώην δήμου Ληλαντίων, ο οποίος ανήκει μετά το πρόγραμμα Καλλικράτης στον δήμο Χαλκιδέων.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η περιοχή κατοικείται επί χιλιετίες. Στην περιοχή Μάνικα, πέντε χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Χαλκίδας, ανακαλύφθηκε το 1900 προϊστορικός οικισμός και νεκροταφείο της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (3000-1900 π.Χ.).[3][4] Στην παραλία Λευκαντί έχει ανακαλυφθεί ιερό του 9ου αιώνα π.Χ., με πλούσια ευρήματα, ενώ στην Ξηρόπολη υπήρχε οικισμός ο οποίος άκμασε τους υστεροελλαδικούς και υπομυκηναϊκούς χρόνους. Το Ληλάντιο πεδίο ήταν το μήλο της έριδος ανάμεσα στην αρχαία Χαλκίδα και την αρχαία Ερέτρια, με αποτέλεσμα στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ. να ξεσπάσει πόλεμος ανάμεσα στις δύο πόλεις, και οι δύο τότε στο απόγειο της δύναμής τους. Σύμφωνα με το Θουκυδίδη, ο Ληλάντιος πόλεμος ήταν ο μόνος ανάμεσα στον Τρωικό πόλεμο και τους Περσικούς πολέμους στον οποίο συμμετείχαν συμμαχίες πόλεων παρά μεμονωμένες πόλεις[5]. Ο πόλεμος ήταν αμφίρροπος και προκάλεσε τεράστιες καταστροφές στις δύο πόλεις και τις οδήγησε τελικά στην παρακμή.
Η περιοχή συνέχισε να κατοικείται κατά τη διάρκεια των Βυζαντινών και Ενετικών χρόνων. Από την Ενετοκρατία χρονολογούνται οι δύο πύργοι του Μύτικα και ο πύργος του Βασιλικού, όπως και το κάστρο πάνω από τα Φύλλα, το οποίο κατασκεύασε ο Ιταλός τυχοδιώκτης Λικάριο, ο οποίος κατέλαβε για λογαριασμό των Βυζαντινών μεγάλο μέρος της Εύβοιας τον 13ο αιώνα[6]. Το 1470 το Ληλάντιο πεδίο, όπως και η υπόλοιπη Εύβοια, πέρασε στην κατοχή των Οθωμανών και από το 1830 είναι τμήμα της ανεξάρτητης Ελλάδας. Από το χωριό Φύλλα καταγόταν ο Ανδρέας Μιαούλης, ναύαρχος του ελληνικού στόλου κατά την επανάσταση του 1821.
Η αγροτική παραγωγή παρέμεινε η κύρια απασχόληση των κατοίκων της περιοχής μέχρι τη δεκαετία του 1960, όταν ανοίγουν στα Ληλάντια πεδία εργοστάσια, ενώ στο παραλιακό μέτωπο κατασκευάζονται παραθεριστικές κατοικίες, λόγω της μικρής απόστασης από τη Χαλκίδα και την Αθήνα, οι οποίες τις επόμενες δεκαετίες κατασκευάζονται ακόμη και μέσα στο δέλτα του Λήλα, στενεύοντας το πλάτος της κοίτης μέχρι και στο ένα τρίτο του αρχικού πλάτους. Ο πληθυσμός της δημοτικής ενότητας Ληλαντίων αυξήθηκε από 8.461 κατοίκους το 1961 σε 16.994 το 2011. Παράλληλα, με την ανάπτυξη της κεραμοποιίας πέρα από τα πλαίσια των οικογενειακών βιοτεχνιών με τη κατασκευή μεγάλων βιομηχανικών μονάδων με τις παράνομες χωματοληψίες και την ανεξέλεγκτη πώληση χώματος χάθηκε καλλιεργήσιμη γη. Συνεχίζουν όμως να υπάρχουν μικρές αμπελουργικές μονάδες.[1]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Περιβαλλοντικός σχεδιασμός Ληλαντίου πεδίου Σοφία Παλόγου
- ↑ «"Σεληνιακό" τοπίο το Ληλάντιο Πεδίο». Ριζοσπάστης. 11 Ιανουαρίου 1996. http://www.rizospastis.gr/story.do?id=3619458. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Μάνικα Αρχειοθετήθηκε 2015-07-13 στο Wayback Machine. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
- ↑ Oυρανία Βιζυηνού (Σεπτέμβριος 2005). «Μάνικα». εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Θουκυδίδης Α 15
- ↑ «Ευρύτερη περιοχή - Ιστορία». Δήμος Χαλκιδέων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2015.