Κοπή του Χοδολλογομόρ και των βασιλέων των μετ΄ αυτού

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Κοπή του Χοδολλογομόρ και των βασιλέων των μετ΄ αυτού [1] ονομάστηκε η συντριπτική ήττα που υπέστη ο βασιλιάς αυτός και οι τρεις σύμμαχοι του Αμαρφάλ [2] (Amrafhel) [3]της Σενναάρ[4] (Βαβυλώνας στα Χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας [5]), Αριώχ[6] (Ariok[7]) της Ελλασάρ[8] (Καππαδοκίας στα Χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας [9] )και Θαργάλ[10] (Tideal[11]) των εθνών (Μεσοποταμίας στα Χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας[12]) από τον Αβραάμ στην περιοχή Δαν κοντά στη Δαμασκό[13].

Προοίμιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υστέρα από τη μεγάλη νίκη που πέτυχε ο Χοδολλογομόρ βασιλιας του Ελάμ και οι σύμμαχοι του στη δεύτερη μάχη της περιοχής των Αλών[14] ( κοιλάδα Siddim[15]) εναντίον του βασιλιά των Σοδόμων Βαλλά[16] (Bera[17]), της Γομόρρας [18] (Gumram[19])Βαρσά[20] (Birsha[21]), της Αδαμά[22] (Admah[23]), Σεναάρ[24] (Shinab[25]), της Σεβωείμ [26] ( Zeboyim[27]), Συμοβόρ [28] (Shemyobel[29]) και του βασιλέως της Βαλάκ[30] (Bela[31]), που ήταν υπόδουλοι σε αυτούς και είχαν εξεγερθεί εναντίον τους, κατέλαβαν και λεηλάτησαν τα Σόδομα και τη Γομόρρα αιχμαλωτίζοντας μεταξύ άλλων και τον ανιψιό του Αβραάμ Λωτ που κατοικούσε στην περιοχή των Σοδόμων μαζί με τους ποιμένες του τα ζώα του και όλα τα υπάρχοντα του. Κατόπιν αναχώρησαν με όλους τους αιχμαλώτους προς την κατεύθυνση της Δαμασκού [32].

Η αντίδραση του Αβραάμ και η σύγκρουση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας βοσκός του Αβραάμ που βρίσκονταν μαζί με τον Λώτ κατάφερε να δραπετεύσει και να ειδοποιήσει τον Αβραάμ για την αιχμαλωσία του ανιψιού του[33]. Ο Αβραάμ που βρίσκονταν τότε στην περιοχή της Δρυός Μαμβρή κοντά στη Χεβρώνα [34] αντέδρασε άμεσα διαλέγοντας και οπλίζοντας τριακόσιους από τους υπηρέτες του μαζί με δεκαοκτώ επίλεκτους άντρες. Στη δύναμη αυτή προστέθηκαν ο Mamre (Μαμβρή) και τα δυο αδέλφια του Arnam (Αρνάμ) και Eskhol (Εσχώλ[35]). Ο Αβραάμ και οι ένοπλοι του πρόλαβαν τη δύναμη των νικητών στην περιοχή Dan( Δαν) όπου είχαν στρατοπεδεύσει για τη νύχτα. Αμέσως τους περικύκλωσαν και επιτέθηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας από όλες τις πλευρές. Οι αντίπαλοι του Αβραάμ αιφνιδιάστηκαν, ηττήθηκαν και τράπηκαν σε φυγή. Οι ένοπλοι του Αβραάμ τους καταδίωξαν μέχρι την πόλη Χοβά(Helbon) που βρίσκονταν κοντά στη Δαμασκό απελευθερώνοντας όλους τους αιχμαλώτους μαζί και τον Λωτ και τους δικούς του[36] [37].

Επιστροφή του Αβραάμ και συνάντηση με τον Μελχισεδέκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αβραάμ επιστρέφοντας από τη μάχη συναντήθηκε στην τοποθεσία Σαβύ (Shaveh) [38] κοντά στην πόλη Σαλήμ (Salem) (Ιερουσαλήμ) με τον βασιλιά των Σοδόμων ο όποιος πληροφορήθηκε τη νίκη του. Τότε ο βασιλιάς της Σαλήμ (που σημαίνει Ειρήνη[39] ) ο Μελχισεδέκ (που σημαίνει Βασιλιάς της Δικαιοσύνης[40] ) πρόσφερε ως ευχαριστήρια θυσία για τη νίκη του Αβραάμ άρτο και οίνο καθώς ήταν ιερέας του Θεού του Υψίστου[41][42].

Κατόπιν ευλόγησε τον Αβραάμ λέγοντας ΄΄ εὐλογημένος ¨Αβραμ τῷ Θεῷ τῷ ὑψίστῳ, ὃς ἔκτισε τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν. καὶ εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ὁ ὕψιστος, ὃς παρέδωκε τοὺς ἐχθρούς σου ὑποχειρίους σοι.΄΄και ο Αβραάμ του έδωσε την δεκάτη από τα λάφυρα[43][44].

Επίσης παρέδωσε στον βασιλιά των Σοδόμων όλα όσα του ανήκαν εκτός από την τροφή που ήδη έφαγαν οι άντρες του και τη μερίδα που ανήκε στους τρεις αδελφούς Μαμβρή, Αρνάμ και Εσχώλ [45]

Χρονολόγηση του χρονικού του πολέμου [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χρονικό της σύγκρουσης που περιγράφεται στο κεφάλαιο ΙΔ της Γένεσης συντάχθηκε κατά την περίοδο της Βαβυλώνιας αιχμαλωσίας ή μετά από αυτή. Τα τοπωνύμια όμως έχουν σχέση με πόλεις και περιοχές που υπήρξαν σημαντικά στο βασίλειο του Ιούδα κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα. Η πολεμική ατμόσφαιρα που εκφράζεται στο χρονικό αυτό αντανακλά μια κατάσταση διαρκούς φόβου των Ιουδαϊτών για μια ενδεχόμενη εισβολή από τη Μεσοποταμία κατά την εποχή εκείνη[46].


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 17 σελ. 54
  2. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 1 σελ. 51
  3. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.23.σελ.280
  4. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 1 σελ. 51
  5. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.23.σελ.280 
  6. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 1 σελ. 51
  7. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.23.σελ.280 -1
  8. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 1 σελ. 51
  9. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.23.σελ.281
  10. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 1 σελ. 51
  11. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.23.σελ.281
  12. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.23.σελ.281
  13. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 14-15 σελ. 52
  14. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 10-11 σελ. 52
  15. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.32.σελ.281
  16. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 2 σελ. 51
  17. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.24.σελ.281
  18. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 2 σελ. 51
  19. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.24.σελ.281
  20. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 2 σελ. 51
  21. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.24.σελ.281
  22. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 2 σελ. 51
  23. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.24.σελ.281
  24. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 2 σελ. 51
  25. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.24.σελ.281
  26. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 2 σελ. 51
  27. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.25.σελ.281
  28. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 2 σελ. 51
  29. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.25.σελ.281
  30. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 2 σελ. 51
  31. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙ.25.σελ.281
  32. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 4-12σελ. 51-2
  33. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 13 σελ. 52
  34. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙΙ.2-3.σελ.281
  35. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙΙ.6-7.σελ.282
  36. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 13-16 σελ. 52-4
  37. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙΙ.7-12.σελ.282
  38. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙΙ.13-14.σελ.282
  39. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Καινή Διαθήκη.Η ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ. Κεφάλαιον Ζ 2. σελ. 284
  40. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Καινή Διαθήκη.Η ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ. Κεφάλαιον Ζ 2. σελ. 284
  41. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 17-18 σελ. 54
  42. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙΙ.13-14.σελ.282
  43. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 19-20 σελ. 54
  44. Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας. Κεφάλαιο Θ.ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ.1.Το Απόκρυφο της Γενέσεως.ΧΧΙΙ.15-17.σελ.282
  45. Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.Γένεσις Κεφάλαιον ΙΔ 21-24 σελ. 54
  46. Finkelstain Israel & Silberman Neil Asher. ΒΙΒΛΟΣ Η αλήθεια μέσα από τις ανασκαφές. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ. Είναι η Βίβλος Ιστορία; ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Σε αναζήτηση των πατριαρχών. Οι λαοί της ερήμου και οι αυτοκρατορίες της Ανατολής.σελ. 66

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Παλαιά Διαθήκη.ΓΕΝΕΣΙΣ-ΕΞΟΔΟΣ-ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ-ΑΡΙΘΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.ΕΚΔΟΣΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ Η ΖΩΗ. 1997.4η ΕΚΔΟΣΗ
  • Γρατσέας Γ-Αγουρίδης Σ. Τα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας.ΕΚΔΟΣΗ ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ. 2003. 3η ΕΚΔΟΣΗ.ISBN 960-8053-17-X
  • Κολιτσάρας Ι.Θ. Η Καινή Διαθήκη. ΕΚΔΟΣΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ Η ΖΩΗ. 1979.10η ΕΚΔΟΣΗ
  • Finkelstain Israel & Silberman Neil Asher. ΒΙΒΛΟΣ Η αλήθεια μέσα από τις ανασκαφές ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΚΤΟΣ 2003 ISBN 960-382-492-5