Ιωάννης Μάκολας
| Ιωάννης Μάκολας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1661 Αθήνα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | έμπορος μεταφραστής |
Ο Ιωάννης Μάκολας ή Μάκουλας ο Αθηναίος (γ.1661) υπήρξε Έλληνας έμπορος και λόγιος του 17ου αιώνα.
Βιογραφικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1661 και ήταν γιος του Δημητρίου Μάκολα. Η οικογένειά του, που είχε βυζαντινή καταγωγή, συμπεριλαμβανόταν στις αρχοντικές και σημαντικότερες των Αθηνών. Ο Ιωάννης φαίνεται να ασχολήθηκε κυρίως με το εμπόριο. Τουλάχιστον το 1685 βρισκόταν στη Βενετία. Ο Ιωάννης Μάκολας εξελέγη επτά φορές επιμελητής (guardiani) της Ελληνικής Αδελφότητος Βενετίας. Ήδη από το 1700, και σίγουρα μέχρι τις 17 Ιουλίου 1701, όπως φαίνεται από ψηφοφορία υποψηφίων για τη θέση του δασκάλου στην Ελληνική Σχολή της Αδελφότητος, διατέλεσε πρόεδρος της Αδελφότητος. Στις 24 Σεπτεμβρίου 1701 του απονεμήθηκε από τη Βενετική Δημοκρατία, μαζί με τα αδέλφια του Βερνάρδο, Γεώργιο και Νικολό, ο τίτλος του κόμη, λόγω των υπηρεσιών τους στους βενετοτουρκικούς πολέμους. Στις 25 Αυγούστου 1705 ανεγράφη στο libro d'oro της Βενετίας. Από τα Επιγράμματα, που του αφιερώνονται στην αρχή της έκδοσης της Επιτομής, γνωρίζουμε κάποιες προσωπικότητες της εποχής με τις οποίες σχετιζόταν. Πρόκειτα για τον ιερέα Μιχαήλ (Μελέτιο) Μήτρου, ο οποίος εκείνη την εποχή εργαζόταν ως επιμελητής εκδόσεων, τον ιεροδιάκονο Νικόδημο Βαταβενή, επίσης λόγιο και διορθωτή, τον ιατροφιλόσοφο Γεώργιο Ζανδήριο και τον Σικελό Γαετάνο Βούκουλα. Η σχέση του Μάκολα με τον Μιχαήλ Περούλη, ενός των πανευγενών, και πρώτων λογάδων της ημετέρας πατρίδος, είναι εμφανής: είναι ο χρηματοδότης της έκδοσης της Επιτομής και των Μεταμορφώσεων.
Συγγράμματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περίπου 25 ετών μετέφρασε από τα λατινικά την Επιτομή του Ιουστίνου και τις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου. Και τα δύο κείμενα τυπώθηκαν στον ίδιο τόμο το 1686 στη Βενετία από τον Μιχαήλ Βαρβώνιο.
- Ο τίτλος της έκδοσης
- Βιβλίον Ἱστορικὸν καλούμενον Ἰουστῖνος, μεταφρασθὲν ἐκ τῆς Λατινίδος φωνῆς εἰς ἁπλῆν φράσιν παρὰ Ἰωάννου Μάκολα τοῦ Ἀθηναίου, πρόσετι δὲ καί τινες μῦθοι μεταφρασθέντες καὶ αὐτοὶ ἐκ τῆς Λατινίδος φωνῆς εἰς τὴν κοινὴν γλῶσσαν παρ’ αὐτοῦ διὰ δὲ δαπάνης καὶ συνδρομῆς τοῦ πανευγενεστάτου κυρίου Μηχαὴλ τοῦ Περούλη τοῦ ἐξ Ἀθηνῶν ἐτυπώθη εἰς κοινὴν ὠφέλειαν τῶν φιλομαθῶν, διορθωθὲν μετὰ πλείστης ἐπιμελείας. Ἐν δὲ τῷ τέλει τῆς αὐτῆς βίβλου τυγχάνει καί τις διδασκαλία χριστιανική,[1] ἀναγκαιοτάτη εἰς καθ’ ἕνα.Con licenza de’ superiori, e privilegio. Ἑνετίησιν, ᾳχπς’. Ἀπὸ Θεογονίας, Μηνὶ Φευρουαρίῳ. Παρὰ Μιχαὴλ Ἀγγέλῳ τῷ Βαρβωνίῳ.
22 εκ.: [16]+382 σελ.
Ο Ιωάννης Μάκολας επιδόθηκε στη μετάφραση της Επιτομής του Ιουστίνου εκ της λατινίδος φωνής στα ελληνικά, μολονότι αρχάριος και ολίγον έμπειρος, εξαιτίας του ενδιαφέροντος που παρουσίαζε για τους Έλληνες ως προς το περιεχόμενο, επειδή και το δεδοξασμένον και πεφημισμένον γένος των Ελλήνων την σήμερον ευρίσκεται εις μεγάλην ένδειαν, από τοιαύτα βιβλία ωφέλιμα. Ήταν γι' αυτόν μία επίπονη εργασία (μετ' ουκ ολίγου πόνου / μεγάλους και σχεδόν αναριθμήτους πόνουε και μόχθους και αγρυπνίας). Στο ελληνικό κείμενο διαπιστώνουμε λάθη και ανακολουθίες που μας επιτρέπουν να υποθέσουμε πως υπήρξαν χρονικά διαστήματα, όπου σταματούσε να μεταφράζει, εξαιτίας των εμπορικών υποχρεώσεών του. Επίσης, ο ίδιος μας πληροφορεί: επειδή και ευρισκόμενος περιπλεγμένος αναμεταξύ των ακαταστάτων, και ματαίων ταραχών και φροντίδων... ως καλός τε και άγρυπνος κλέπτης της ώρας κρυφίως έκλεπτον δια να αποτελέσω την παρούσαν βίβλον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η απόδοση των ονομάτων, που παρουσιάζει εκτός από λάθη στη μετάφραση και διαφορετικό τρόπο ορθογραφίας. Ως προς τη μετάφραση σε γενικές γραμμές ακολουθεί το πρωτότυπο, ενώ κάποιες φορές προβαίνει σε διευκρινήσεις.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Η Χριστιανική Διδασκαλία που προστέθηκε στο έντυπο (σσ. 365-382) οφείλεται σε πρωτοβουλία του ιερέα τότε Μιχαήλ Μήτρου από τα Γιάννενα, φίλο του Ιωάννη Μάκολα .
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Δημήτριος Καμπούρογλου. Ιστορία των Αθηναίων : Τουρκοκρατία : Περίοδος πρώτη, 1458-1687, Τόμος Α'. Εν Αθήναις 1889: Εκ του τυπογραφείου Α. Παπαγεωργίου. σελ. 137. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011.
- Κωνσταντίνος Γαρίτσης, Βιβλίον ιστορικόν καλούμενον Ιουστίνος. Η Επιτομή των Φιλιππικών Ιστοριών του Πομπηίου Τρόγου. Γραμματεία της τουρκοκρατίας (15ος-18ος αι.) - Κείμενα και μελέτες, τ. 5. Θεσβίτης:Θήρα, 2009. ISBN 978-960-89148-5-8