Θεόκριτος (δομέστικος)
| Θεόκριτος (δομέστικος) | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 5ος αιώνας |
| Θάνατος | Ιουλίου 518 |
| Συνθήκες θανάτου | θανατική ποινή |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αξιωματικός |
Ο Θεόκριτος (απεβ. 518) ήταν comes domesticorum, που έγινε υποψήφιος για τον θρόνο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 518. Έχασε και Αυτοκράτορας έγινε ο Ιουστίνος Α΄.
.jpg)
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι μία σκοτεινή μορφή και αναφέρεται από δύο συγγραφείς: τον Ιωάννη Μαλάλα και τον κόμη Μαρκελίνο. Ο πρώτος τον αναφέρει ως δομέστικο (που ήταν αξιώμα πολιτικό, στρατιωτικό ή εκκλησιαστικό), ενώ ο άλλος τον αναφέρει ως satteles (ακόλουθο ή φύλακα) του Αμάντιου. Επίσης αναφέρεται σε αναφορές του Ζαχαρία του Ρήτορα, του Ευάγριου του Σχολαστικού, του Ιορδάνη του Αλανού, του Πασχάλιου Χρονικού, του Θεοφάνους του Ομολογητού και του Ιωάννη Ζωναρά. Ο Μαλάλας και το Χρονικό τον αναφέρουν με το τίτλο του κόμη, έτσι ίσως ο πλήρης τίτλος του να ήταν κόμης των δομεστίκων. Ο Προκόπιος δεν τον αναφέρει με το όνομα, όμως ένα απόσπασμα ρίχνει φως στις συνθήκες του τέλους του.
Υποψήφιος για τον θρόνο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όταν ο Αναστάσιος Α΄ (βασ. 491-518) απεβίωσε άτεκνος, χωρίς να έχει δείξει διάδοχο ή χωρίς μία Αυγούστα να επιβλέψει την εκλογή διαδόχου, ο θρόνος ήταν έτοιμος για αρπαγή. Σύμφωνα με τον Μαλάλα, ο ισχυρός πραιπόσιτος του ιερού κοιτώνος (praepositus sacri cubiculi) Αμάντιος είχε σκοπό να εκλέξει τον Θεόκριτο, που ήταν comes domesticorum και διοικητής μίας επίλεκτης μονάδας Φρουράς, στον θρόνο. Ο Αμάντιος ήλπιζε να εξασφαλίσει την εκλογή για τον Θεόκριτο με το να δωροδοκήσει τον Ιουστίνο, comes excubitorum (επικεφαλής των Εξκουβιτόρων, δηλ. της Αυτοκρατορικής Φρουράς). Ο Ιουστίνος επρόκειτο να μοιραστεί τα χρήματα με τους στρατιώτες της Φρουράς.
Τα γεγονότα της εκλογής περιγράφονται με πολύ λεπτομέρεια από τον Πέτρο τον Πατρίκιο, αποσπάσματα από το έργο του οποίου διασώθηκαν στο Περί βασιλείου τάξεως έργο του 10ου αι. Το πρωί της ημέρας εκείνης οι Εξκουβίτορες παρουσίασαν πρώτα στην Αυλή τον τριβούνο Ιωάννη ως υποψήφιο. Ανέβηκε επί της ασπίδος στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης. Αλλά οι Βένετοι, μία με επιρροή μερίδα των αρματοδρομιών, εξεγέρθηκε εναντίον εκείνου. Τότε οι φύλακες των Σχολών του Ανακτόρου (Scholae Palatinae) προσπάθησαν να ανεβάσουν τον δικό τους υποψήφιο, αλλά οι Εξκουβίτορες σκότωσαν σχεδόν τον ανώνυμο αυτόν άνδρα. Οι Εξκουβίτορες μετά λέγεται πως προώθησαν τον Ιουστινιανό, ανιψιό του Ιουστίνου, ως δεύτερο υποψήφιο της ημέρας, αλλά αυτός αρνήθηκε. Ο Σύγκλητος υποτίθεται πως ρύθμισε το θέμα με την εκλογή του Ιουστίνου.
Ο Ευάγριος ο Σχολαστικός και ο Ζαχαρίας ο Ρήτωρ υπονοούν πως ο Ιουστίνος εργαζόταν μόνο για το δικό του συμφέρον. Ο Τζων Μπάγκνελ Μπάρυ καταλήγει ότι ο Ιουστίνος χρησιμοποίησε χρήματα για να αγοράσει υποστήριξη για τον εαυτό του. Ο Μπάρυ πιστεύει πως ο Ιουστίνος οργάνωσε πολλά από τα γεγονότα της ημέρας εκείνης. Ο Ιουστίνος και οι υποστηρικτές του γνώριζαν "ότι δεν μπορούσε να στηριχθεί στην υποστήριξη των φυλάκων των Σχολών του Ανακτόρου και ότι αν ανακηρυσσόταν μόνο από τους δικούς του στρατιώτες (τους Εξκουβίτορες), η επιτυχία της μερίδας του θα ήταν αμφίβολη. Το πρόβλημα έτσι ήταν να επιτευχθεί η αναγόρευση από τη Σύγκλητο, της οποίας η εξουσία, υποστηριζόμενη από τους Εξκουβίτορες, θα προκαλούσε τη γενική συγκατάθεση και θα έκαμπτε την αντίσταση των Σχολών του Ανακτόρου. Έτσι μεθοδεύτηκε ότι οι Εξκουβίτορες θα έπρεπε αρχικά να προτείνουν υποψηφίους, που δεν είχαν καμία πιθανότητα να εκλεγούν. Οι φίλοι του Ιουστίνου στη Σύγκλητο θα μπορούσαν να φωνάξουν: "βιαστείτε να συμφωνήσετε, αλλιώς θα σας προλάβουν και κάποιος ακατάλληλος άνδρας θα μας επιβληθεί. Αλλά πρέπει να διαλέξετε έναν αποδεκτό από τους Εξκουβίτορες. Ο Ιουστίνος εκπληροί αυτή την προϋπόθεση. Ίσως δεν είναι ο ιδεατός υποψήφιος, αλλά είναι ώριμος σε ηλικία και μετριοπαθής". Αλλά, όσο και αν το πράγμα μεθοδεύτηκε, ο Ιουστίνος ανήλθε στον θρόνο με το κύρος τού ότι ονομάστηκε κανονικά από τη Σύγκλητο. Έτσι μπόρεσε να αναγγείλει στο πάπα ότι "εκλεγήκαμε στην Αυτοκρατορία με την εύνοια της αδιαιρέτου Τριάδος, με την επιλογή των ανώτερων υπουργών του Ιερού Παλατιού και της Συγκλήτου και ακόμη με την εκλογή του στρατού".
Το τέλος του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αμάντιος και ο Θεόκριτος σύντομα εκτελέστηκαν με κάποια πρόφαση. Προφανώς εξαλείφθηκαν από τον Ιουστίνο για τη συμμετοχή τους στη συνωμοσία. Ο Προκόπιος αναφέρει σύντομα: "Πράγματι η εξουσία του (Ιουστίνου) δεν έγινε δέκα ημερών, όταν δολοφόνησε τον Αμάντιο, αρχηγό των ευνούχων του Παλατιού και αρκετούς άλλους, χωρίς σοβαρότερη κατηγορία από το ότι ο Αμάντιος έκανε μία βιαστική παρατήρηση για τον Ιωάννη αρχιεπίσκοπο της πόλης. Έπειτα από αυτό ήταν ο πιο περίφοβος άνδρας". Με βάση την αναφορά του Μαρκελίνου, ο Αμάντιος και οι υποστηρικτές του κατηγορήθηκαν ως οπαδοί του Μανιχαϊσμού. Ένας συνδυασμός πηγών υποδηλώνουν ότι ο Αμάντιος και ο Θεόκριτος προσπάθησαν να εκθρονίσουν τον Ιουστίνο, έπειτα από την εκλογή του. Αν είναι έτσι, εκτελέστηκαν γρήγορα.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Bury, John Bagnell (1923), History of the Later Roman Empire from the Death of Theodosius I to the Death of Justinian, Macmillan & Co., Ltd., ISBN 0-486-20399-9
- Martindale, John R., ed. (1980). The Prosopography of the Later Roman Empire: Volume II, AD 395–527. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-20159-4.