Ζώνη άνεσης
Η ζώνη άνεσης είναι ψυχολογική ή νοητή κατάσταση, σύμφωνα με την οποία το άτομο αισθάνεται οικεία σε δεδομένο περιβάλλον και το διαχειρίζεται άνετα, με χαμηλά επίπεδα άγχους και έντασης. Σύμφωνα με τον Άλασντερ Γουάιτ (Alasdair White) η ζώνη άνεσης είναι κατάσταση συμπεριφοράς, στην οποία το άτομο χειρίζεται τα πράγματα χωρίς άγχος, χρησιμοποιώντας ένα περιορισμένο σύνολο συμπεριφορών για να παρέχει ένα σταθερό επίπεδο απόδοσης, συνήθως χωρίς αίσθηση κάποιου κινδύνου[1].
Ορισμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η προέλευση της φράσης «ζώνη άνεσης» είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί, δεδομένου ότι διαφορετικοί ερευνητές επιδεικνύουν και διαφορετική κατανόηση του όρου. Ήδη από το 1907 οι Γιέρκες και Ντόντσον ήταν οι πρώτοι που διερεύνησαν τις επιπτώσεις του άγχους στην απόδοση στο πρωτοποριακό τους πείραμα το 1907 με ποντίκια, στο οποίο διαπίστωσαν ότι το άγχος βελτιώνει την απόδοση έως ότου επιτευχθεί κάποιο βέλτιστο επίπεδο διέγερσης. Το αποτέλεσμα του πειράματος οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η αύξηση του άγχους ενισχύει την απόδοση και ότι το υπερβολικό άγχος μειώνει την απόδοση. Σε κάθε περίπτωση το υποκείμενο απομακρύνεται από τη ζώνη άνεσης[2].
Η πρωιμότερη χρήση του όρου σε σχέση με τη «βέλτιστη επίδοση» βρίσκεται στον τίτλο του έργου του 1991 Κίνδυνος στη Ζώνη Άνεσης της Τζούντιθ Μπράντγουικ (Judith Bardwick), αλλά αν και το βιβλίο διερευνά τις σχέσεις των επιδόσεων με τη συμπεριφορά, η συγγραφέας δεν προσδιορίζει αναλυτικότερα τον όρο, αναφέροντας απλά ως ζώνη άνεσης εκείνη την «κατάσταση συμπεριφοράς, σύμφωνα με την οποία το άτομο λειτουργεί σε θέση ουδέτερη από την άποψη του άγχους»[3]. Η Μπρενέ Μπράουν (Brené Brown) την περιγράφει ως κατάσταση «στην οποία ελαχιστοποιείται η αβεβαιότητα, η έλλειψη και η τρωτότητα και στην οποία θεωρούμε ότι θα έχουμε πρόσβαση σε αρκετή αγάπη, τροφή, ταλέντο, χρόνο, θαυμασμό. Όπου αισθανόμαστε ότι έχουμε κάποιο έλεγχο»[4].
Διαχείριση στη ζώνη βέλτιστης απόδοσης και ζώνη κινδύνου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η έξοδος από τη ζώνη άνεσης φαίνεται ότι αυξάνει το άγχος και τις στρεσογόνες αντιδράσεις. Αυτό έχει πιθανώς αποτέλεσμα αυξημένο επίπεδο συγκέντρωσης και εστίασης. Ο Άλασντερ Γουάιτ (2009) αναφέρεται στη «βέλτιστη ζώνη επιδόσεων», στην οποία η απόδοση μπορεί να ενισχυθεί υπό πίεση[1]. Ο Ρόμπερτ Γιέρκες (Robert Yerkes) στο πείραμα του 1907 ανέφερε ότι «το άγχος βελτιώνει την επίδοση, έως ότου επιτευχθεί κάποιο βέλτιστο επίπεδο διέγερσης»[2]. Πέρα από τη βέλτιστη ζώνη επιδόσεων, βρίσκεται η «ζώνη κινδύνου», στην οποία η απόδοση μειώνεται ταχέως υπό την επίδραση μεγαλύτερου άγχους. Το άγχος θεωρείται ότι μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λήψη αποφάσεων, καθώς χρησιμοποιούνται λιγότερες εναλλακτικές λύσεις[5] και εφαρμόζονται οικείες στρατηγικές, ακόμη και αν δεν είναι πλέον χρήσιμες[5]. Υπό αυτή την οπτική γωνία η βέλτιστη διαχείριση απόδοσης απαιτεί μεγιστοποίηση του χρόνου παραμονής στη βέλτιστη ζώνη επιδόσεων.
Παραπομπές σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 White, A. (2009). From Comfort Zone to Performance Management. Belgium: White & MacLean Publishing. σελίδες 2–4. ISBN 978-2-930583-01-3.
- ↑ 2,0 2,1 Yerkes, R., and Dodson, J. (1907). «The Dancing Mouse, A Study in Animal Behavior». Journal of Comparative Neurology & Psychology (18): 459-482.
- ↑ Bardwick, Judith M. (1995). Danger in the Comfort Zone: From Boardroom to Mailroom--how to Break the Entitlement Habit That's Killing American Business. AMACOM Div American Mgmt Assn. σελίδες 7-8. ISBN 978-0-8144-7886-8.
- ↑ Tugend, Alina (11 Φεβρουαρίου 2011). «Tiptoeing Out of One’s Comfort Zone (and of Course, Back In)». https://www.nytimes.com/2011/02/12/your-money/12shortcuts.html. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ 5,0 5,1 Staal, Mark A. "Stress, cognition, and human performance: A literature review and conceptual framework." (2004), NASA/TM-2004-212824, IH-054
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Bardwick, Judith M. (1995). Danger in the Comfort Zone: From Boardroom to Mailroom--how to Break the Entitlement Habit That's Killing American Business. AMACOM Div American Mgmt Assn. σελίδες 7-8. ISBN 978-0-8144-7886-8.
- White, A. (2009). From Comfort Zone to Performance Management. Belgium: White & MacLean Publishing. σελ. 2. ISBN 978-2-930583-01-3.
- Yerkes, R., and Dodson, J. (1907). «The Dancing Mouse, A Study in Animal Behavior». Journal of Comparative Neurology & Psychology (18): 459-482.