Εσπλανάδα
.jpg)
Εσπλανάδα (esplanade) ονομάζεται μια μακριά, υπαίθρια και επίπεδη ή σχεδόν επίπεδη έκταση παρόμοια με δρόμο, που βρίσκεται συνήθως δίπλα σε κάποιο μεγάλο ποτάμι, τη θάλασσα ή άλλο μεγάλο σώμα νερού και όπου οι άνθρωποι μπορούν να περπατήσουν.
Ιστορικό και ορολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τον ιστορικό ορισμό του όρου, ήταν μια μεγάλη, ανοιχτή, επίπεδη περιοχή έξω από το φρούριο ή τα τείχη μιας πόλεως, που καθαριζόταν ώστε να παρέχει ανοικτό πεδίο πυρός για τα πυροβόλα του φρουρίου. Στη σύγχρονη χρήση, ο χώρος επιτρέπει στην εσπλανάδα να στρώνεται ως πεζόδρομος. Οι εσπλανάδες που βρίσκονται μπροστά στη θάλασσα επιτρέπουν το περπάτημα ανεξάρτητα από τη φάση του φαινομένου της παλίρροιας, καθώς δεν χρειάζεται οι άνθρωποι να περπατούν πάνω στην ίδια την ακροθαλασσιά.
Τον 19ο αιώνα, η κατάργηση των οχυρώσεων των πόλεων και η μετεγκατάσταση λιμενικών εγκαταστάσεων επέτρεψαν σε πολλές πόλεις να δημιουργήσουν διαδρομές περιπάτου στα πρώην φρούρια και προμαχώνες. Τα τοπογραφικά τμήματα των πρώην οχυρώσεων, όπως λόφοι, σημεία με θέα, τάφροι, άλλες υδάτινες οδοί και λίμνες, έχουν πλέον συμπεριληφθεί σε αυτούς τους περιπάτους, καθιστώντας τους δημοφιλείς προορισμούς εκδρομών, αλλά και τοποθεσία χωροθετήσεως πολιτιστικών ιδρυμάτων. Η ταχεία ανάπτυξη του τεχνητού φωτισμού των οδών τον 19ο αιώνα επέτρεψε επίσης την ασφαλή χρήση τους το βράδυ. Παράδειγμα αποτελεί η Ρίνγκστρασσε της Βιέννης.
Οι εσπλανάδες έγιναν δημοφιλείς κατά τη Βικτωριανή εποχή, όταν έγιναν «της μόδας» οι επισκέψεις σε παραθαλάσσια θέρετρα. Τότε αναπτύχθηκε και ο συνώνυμος αγγλικός όρος πρόμενεϊντ, από τη γαλλική λέξη για τον περίπατο, που σπανίως απαντάται και στην ελληνική με τη γαλλική εκφορά ως η προμενάντ. Αυτή ήταν μια περιοχή όπου οι άνθρωποι, και ιδίως τα ζευγάρια και οικογένειες, θα πήγαιναν για λίγο για να περπατήσουν για να «τους δουν» και να θεωρηθούν μέρος της «καλής κοινωνίας». Οι παραλιακοί «δρόμοι περιπάτου», όπως η Κρουαζέτ στις Κάννες, η περίφημη Προμενάντ ντεζ Ανγκλέ στις ακτές της Μεσογείου στη Νίκαια (Γαλλία) ή το Λουνγκομάρε στην Μπάρκολα της Τεργέστης εξακολουθούν να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη ζωή ολόκληρων των πόλεών τους και στην αγορά ακινήτων τους.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο όρος έχει ένα πρόσθετο νόημα: είναι επίσης μια ευρεία νησίδα που χωρίζει τα ρεύματα κυκλοφορίας μιας λεωφόρου. Μερικές φορές αυτές είναι απλώς λωρίδες με γρασίδι, ή μπορεί να έχουν άνθη και δέντρα. Ορισμένες υπερυψωμένες νησίδες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πάρκα με μονοπάτι και παγκάκια για περπάτημα ή τζόκινγκ.[1]
Πολλές σύγχρονες εσπλανάδες και εξέδρες περιπάτου επιτρέπουν επίσης ποδήλατα και άλλα μη μηχανοκίνητα οχήματα.[2] Ορισμένες περιλαμβάνουν επίσης μεγάλες λεωφόρους ή λεωφόρους όπου επιτρέπονται τα αυτοκίνητα.
Παραδείγματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το «Έσπλανεϊντ» της Καλκούτας στην Ινδία είναι ολόκληρη συνοικία, οπότε δεν συνιστά ακριβώς εσπλανάδα, αν και βρίσκεται κοντά στην όχθη του ποταμού Γάγγη.
- Αντιθέτως, το «Μαρίν Ντράιβ» στο Μουμπάι της Ινδίας είναι παραθαλάσσια εσπλανάδα μήκους 3,6 χιλιομέτρων.
- Η εσπλανάδα του Ανατολικού Τσιμ Σα Τσούι και η προκυμαία του Δυτικού Καουλούν στο Χονγκ Κονγκ.
- Η Κορνίς της Βηρυτού στον Λίβανο.
- Η προκυμαία (επίσης αποκαλούμενη «Κόρνις») της Ντόχα στο Κατάρ.
Ευρώπη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η Προμενάντ ντεζ Ανγκλέ στη Νίκαια (Γαλλία)
- Η Κρουαζέτ στις Κάννες
- Η «Προκυμαία της Βαλέτας» στη Φλοριάνα της Μάλτας
- Η Εσπλανάδα στην πόλη της Κέρκυρας και στο παραλιακό «μέτωπο» της Αθήνας
- Η Προμενάντ του Δούναβη στην πλευρά της Πέστης στη Βουδαπέστη
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Adopt-An-Esplanade». City of Houston. Μάιος 2013.
- ↑ Tony Russell, Cycling England Αρχειοθετήθηκε 2011-01-31 στο Wayback Machine., January 2010