Εμμανουήλ Βυβιλάκης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εμμανουήλ Βυβιλάκης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1806
Θάνατος1880
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδημοσιογράφος

Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης (1806-1880) ήταν Κρητικός αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, λόγιος και δημοσιογράφος .

Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης γεννήθηκε το 1806 στις Βρύσες Αμαρίου. [1] Το 1813 μετοίκησε οικογενειακώς στο Ρέθυμνο, όπου ο Μπέης κατάσχεσε την περιουσία τους, επειδή δεν συναριθμήθηκαν με τα θύματα της σφαγής του 1814 της πόλης. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος κατέφυγαν οικογενειακώς στα βουνά του Μυριοκεφάλου όπου οι γονείς του, Μαρία και Νικόλαος, απεβίωσαν από πανώλη και ο ίδιος ορφάνεψε μαζί με τις τρεις αδελφές του.[2] Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης μπάρκαρε με ένα καΐκι και μετά από τριήμερο ταξίδι κατέφτασε στο Ναύπλιο.[3]Υπηρέτησε πέντε χρόνια στο πρώτο Ελληνικό ατμοκίνητο Καρτερία υπό την διοίκηση του Φρανκ Χέιστινγκς. Κατέβηκε στη συνέχεια στην Κρήτη λαμβάνοντας μέρος στην άλωση της Γραμβούσας.[4] Η άρνηση των Μεγάλων Δυνάμεων να μην ενσωματωθεί η Κρήτη στα όρια του μελλοντικώς συσταθέντος Ελληνικού κράτους, ώθησε τον Βυβιλάκη να έλθει στην Αθήνα για την προώθηση του Κρητικού Ζητήματος. Παράλληλα σπούδασε στην Αίγινα στο Κεντρικό Σχολείο και στη συνέχεια στάλθηκε στη Γερμανία για σπουδές Νομικής, από το Ελληνικό κράτος με έξοδα του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου του Α'.[5] Επέστρεψε στην Αθήνα το 1840 και διορίστηκε ως Πρόεδρος Πρωτοδικών στη Σύρο, από όπου αποχώρησε ως Πρόεδρος Εφετών.[6] Κατέβηκε στην Κρήτη το 1841 με σκοπό να συνδράμει στο Κίνημα των Αδελφών Χαιρέτη. Συμμετείχε ως αντιπρόσωπος της επαρχίας Μυλοποτάμου στις συνελεύσεις των πληρεξουσίων και οπλαρχηγών των επαναστατημένων επαρχιών, οι οποίες έγιναν στο χωρίο Βαφέ Αποκορώνου στις 5 και 12 Απριλίου 1841. Στο ίδιο χωριό εγκατέστησε ένα μικρό φορητό τυπογραφείο το οποίο στη σύντομη διάρκεια της λειτουργίας του δύο μηνών εξέδωσε την παράνομη πολιτική και φιλολογική εφημερίδα Ραδάμανθυς.[7][8] Μετά την αποτυχία του κινήματος αυτού επέστρεψε στην Αθήνα, όπου συνέχισε την έκδοση της εφημερίδας του, σε εβδομαδιαία βάση με μικρές διακοπές, μέχρι το 1880.[9] Στα μέσα του Ιουνίου του 1880 κατέβηκε στο Ρέθυμνο με την προσδοκία της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, γενόμενος δεκτός με ενθουσιασμό από τους Ρεθυμνιώτες. Είκοσι ώρες μετά την άφιξή του απεβίωσε. Το 1888 έγινε η μετακομιδή των οστών του στο σημερινό νεκροταφείο Ρεθύμνου.[10]

Φιλεκπαιδευτικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1844 συγκροτήθηκε στην Αθήνα μια επιτροπή για τα σχολεία της Κρήτης, μέλος της οποίας ήταν και ο Βυβυλάκης. [11] Καίρια ήταν η συμβολή του για τη σύσταση σχολείων ως εξής. Στην επαρχία Ρεθύμνου: ένα στην πόλη και στα χωριά Ατσιπόπουλο, Μετόχια, Γωνιά, Πρινέ, Πηγή, Περιβόλια, Γάλλου, Άγιος Κωνσταντίνος, Ρούστικα, Κούφη, Επισκοπή, Αργυρούπολη, Άδελε. Στην Επαρχία Μυλοποτάμου: Μελιδόνι, Μαργαρίτες, Φόδελε, Γαράζο, Ανώγεια, Άγιος Μάμας και Ρούμελη. Επαρχία Αγίου Βασιλείου: Σελιά, Άγιο Πνεύμα. Και στην Επαρχία Αμαρίου: Αμάρι, Μοναστηράκι, Φουρφουράς, Βρύσες, Αποδούλου, Μέρωνας, Μέρωνας και Γερακάρι.[12] Από την αλληλογραφία του[13] πληροφορούμαστε πως απέστειλε βιβλία και πίνακες για τα νεοσύστατα σχολεία.[14] Το 1859 μαζί με άλλους Κρητικούς που διέμεναν στην Ερμούπολη της Σύρου συνέστησε τον Φιλεκπαιδευτικό Σύλλογο Κρητών [15], με ουσιαστικό πατριωτικό χαρακτήρα.[16] Συχνά συνέδραμε Κρήτες φοιτητές που προσέφευγαν σε αυτόν μεσολαβώντας στο Υπουργείο Παιδείας για χορήγηση υποτροφιών.[17] Η αποτελούμενη από 700 περίπου τόμους διαφόρων εκδόσεων βιβλιοθήκη του Βυβιλάκη και εβδομήντα τόμους Κρητικής Ιστορίας σε διάφορες γλώσσες ενσωματώθηκε στην βιβλιοθήκη που συγκρότησε ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Ρεθύμνης περί το 1870.[18]

Ανασκευάζοντας τον Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράυερ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώτος Έλληνας που αντιμετώπισε τον Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράυερ με ένα θεωρητικά ολοκληρωμένο έργο ήταν ο Βυβιλάκης. Στη Γερμανία όπου βρισκόταν δημοσίευσε το 1840 την πραγματεία του Neugriechishes Leben, verglichen mit dem altgriechischen: zur Erlauterung beider (Ο νεοελληνικός βίος σε σύγκριση με τον αρχαιοελληνικό: μια αμφίδρομη ερμηνεία)[19]. Ο Βυβιλάκης δημοσίευσε μέρος της εργασίας του η οποία αναφερόταν στον Φαλμεράυερ σε ελληνική μετάφραση στο περιοδικό Ραδάμανθυς του 1842, το οποίο εξέδιδε ο ίδιος. Αν και ονομαστικά δεν αναφέρεται σε αυτόν, υπάρχουν παραθέματα από το βιβλίο του, κάτι που δείχνει πως ο Κρητικός λόγιος απαντούσε στον Γερμανό διανοούμενο. [20]Ο Βυβιλάκης ακολουθεί την μέθοδο της σύγκρισης των αρχαίων ελληνικών εθίμων με τα νεοελληνικά για να αποδείξει την συγγένεια των νέων με τους αρχαίους Έλληνες. Κομίζοντας νέο υλικό συλλεγμένο από την Κρήτη το παραλληλίζει με αρχαία έθιμα, αλλά με τρόπο αδέξιο και με παρετυμολογίες.[21] Αυτό δεν έμεινε ασχολίαστο και από τον ίδιο τον Φαλμεράυερ. Σύμφωνα με τον ερευνητή Γιώργο Βελούδη το 1982: «Επομένως, δεν μπορεί να υποστηριχθεί με κανένα τρόπο ότι με τους λαογραφικούς αυτούς ισχυρισμούς ο Βυβιλάκης αναίρεσε πράγματι τον Fallmerayer»[22]

Παρά την μεθοδολογική προχειρότητα, η σημασία της απόπειρας αναίρεσης των θεωριών του Φαλμεράυερ από τον Βυβιλάκη έγκειτο στο ό,τι πρώτος αυτός εγκατέλειψε τα βιολογικά και φυλετικά κριτήρια και επικεντρώθηκε στην πολιτισμική άποψη της θεωρίας του Φαλμεράυερ.[23]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η Επανάσταση του 1866», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1990), σελ.106
  2. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η στοιχειώδης εκπαίδευση στην Κρήτη κατά το 1842-1862», Κρητολογικά γράμματα, τχ. 1 (Μάρτιος 1990), σελ. 3
  3. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η Επανάσταση του 1866», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1990), σελ.107
  4. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η Επανάσταση του 1866», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1990), σελ.108
  5. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η στοιχειώδης εκπαίδευση στην Κρήτη κατά το 1842-1862», Κρητολογικά γράμματα, τχ. 1 (Μάρτιος 1990), σελ. 3-4
  6. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η Επανάσταση του 1866», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1990), σελ.110
  7. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η Επανάσταση του 1866», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1990), σελ.111
  8. Από το συγκεκριμένο έντυπο έχουν σωθεί το πρώτο και το δεύτερο φύλλο που πιθανότατα είναι και τα μόνα που εκδόθηκαν.Γιάννης Παπιομύτογλου, «Ο τύπος στην Κρήτη», στο: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Ο ελληνικός τύπος 1784 έως σήμερα. Ιστορικές και θεωρητικές προσεγγίσεις. Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου: (Αθήνα, 23-25 Μαΐου 2002), Αθήνα, 2005, σελ.331
  9. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η Επανάσταση του 1866», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1990), σελ.112
  10. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η Επανάσταση του 1866», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1990), σελ.123-124
  11. Νικόλαος Δρανδάκης, «Ειδήσεις περί των σχολείων Ρεθύμνης κατά το δεύτερον τέταρτον του 19ου αιώνος», Κρητικά Χρονικά, τομ.4 (1950), σελ.50
  12. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η στοιχειώδης εκπαίδευση στην Κρήτη κατά το 1842-1862», Κρητολογικά γράμματα, τχ. 1 (Μάρτιος 1990), σελ. 6
  13. Μιχάλης Τρούλης, «Ένα ενδιαφέρον φυλλάδιο του Εμμανουήλ Βυβιλάκη», Κρητολογικά γράμματα, τχ. 2 (Σεπτέμβριος 1990), σελ.89-102
  14. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η στοιχειώδης εκπαίδευση στην Κρήτη κατά το 1842-1862», Κρητολογικά γράμματα, τχ. 1 (Μάρτιος 1990), σελ.7
  15. Μιχάλης Τρούλης, «Η σύσταση του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Κρητών στην Ερμούπολη της Σύρου (23 Δεκεμβρίου 1859)», στο:Πεπραγμένα τουΖ' Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου τομ. Γ2 τμήμα Νεωτέρων χρόνων, Ρέθυμνο, 1995, σελ.598
  16. Εμμανουήλ Χαλκιαδάκης, «Κρήτη-Σύρος: ο ρόλος της Ερμούπολης κατά τη διάρκεια των κρητικών επαναστάσεων το 19ο αιώνα», Πεπραγμένα του Ι' Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Χανιά, 1-8 Οκτωβρίου 2006), τομ.Γ1 Νεοελληνική περίοδος (Κρητική ιστορία 1821-1913), εκδ.Φιλολογικός σύλλογος Ο Χρυσόστομος, Χανιά 2011, σελ.412
  17. Σπύρος Μαρνιέρος, «Βιβλιοκρισία: Μιχάλη Τρούλη, Ο Εμμ. Βυβιλάκης: Η ζωή,η δράση και το έργο του, Ρέθυμνο, Ραδάμανθυς 1991.Σελ. 102"», Κρητολογικά γράμματα, τχ.5/6 (Αύγουστος 1992), σελ.114-115
  18. Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η Επανάσταση του 1866», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1990), σελ. 123 Νικόλαος Δρανδάκης, «Η Δημόσια Βιβλιοθήκη του Ρεθέμνους», Κρητολογικά γράμματα, τχ.11 (1995), σελ.63
  19. το έργο σε νεοελληνική μετάφραση:Εμμανουήλ Βυβιλάκης, Ο νεοελληνικός βίος σε σύγκριση με τον αρχαιοελληνικό Μια αμφίδρομη ερμηνεία, μτφρ. Σάββας Πετράκης, εκδ. Βικελαία Βιβλιοθήκη, 2011
  20. Γιώργος Βελουδής, Ο Jakob Philipp Fallmerayer και η γένεση του Ελληνικού ιστορισμού, εκδ.Ε.Μ.Ν.Ε., Αθήνα, 1982, σελ.47
  21. Γιώργος Βελουδής, Ο Jakob Philipp Fallmerayer και η γένεση του Ελληνικού ιστορισμού, εκδ.Ε.Μ.Ν.Ε., Αθήνα, 1982, σελ. 48
  22. Γιώργος Βελουδής, Ο Jakob Philipp Fallmerayer και η γένεση του Ελληνικού ιστορισμού, εκδ.Ε.Μ.Ν.Ε., Αθήνα, 1982, σελ. 49
  23. Γιώργος Βελουδής, Ο Jakob Philipp Fallmerayer και η γένεση του Ελληνικού ιστορισμού, εκδ.Ε.Μ.Ν.Ε., Αθήνα, 1982, σελ.50

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Νικόλαος Δρανδάκης, «Ειδήσεις περί των σχολείων Ρεθύμνης κατά το δεύτερον τέταρτον του 19ου αιώνος», Κρητικά Χρονικά, τομ.4 (1950), σελ.21-64
  • Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η Επανάσταση του 1866», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1990), σελ.105-126
  • Γιώργος Βελουδής, Ο Jakob Philipp Fallmerayer και η γένεση του Ελληνικού ιστορισμού, εκδ.Ε.Μ.Ν.Ε., Αθήνα, 1982
  • Μιχάλης Τρούλης, «Ο Εμμανουήλ Βυβιλάκης και η στοιχειώδης εκπαίδευση στην Κρήτη κατά το 1842-1862», Κρητολογικά γράμματα, τχ. 1 (Μάρτιος 1990), σελ.3-15
  • Γιάννης Παπιομύτογλου, «Ο τύπος στην Κρήτη», στο: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Ο ελληνικός τύπος 1784 έως σήμερα. Ιστορικές και θεωρητικές προσεγγίσεις. Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου: (Αθήνα, 23-25 Μαΐου 2002), Αθήνα, 2005, σελ.330-336
  • Μιχάλης Τρούλης, «Ένα ενδιαφέρον φυλλάδιο του Εμμανουήλ Βυβιλάκη», Κρητολογικά γράμματα, τχ. 2 (Σεπτέμβριος 1990), σελ.89-102
  • Σπύρος Μαρνιέρος, «Βιβλιοκρισία: Μιχάλη Τρούλη, Ο Εμμ. Βυβιλάκης: Η ζωή,η δράση και το έργο του, Ρέθυμνο, Ραδάμανθυς 1991.Σελ. 102"», Κρητολογικά γράμματα, τχ.5/6 (Αύγουστος 1992), σελ.113-115
  • Μιχάλης Τρούλης, «Η σύσταση του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Κρητών στην Ερμούπολη της Σύρου (23 Δεκεμβρίου 1859)», στο:Πεπραγμένα τουΖ' Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου τομ. Γ2 τμήμα Νεωτέρων χρόνων, Ρέθυμνο, 1995, σελ.597-608
  • Εμμανουήλ Χαλκιαδάκης, «Κρήτη-Σύρος: ο ρόλος της Ερμούπολης κατά τη διάρκεια των κρητικών επαναστάσεων το 19ο αιώνα», Πεπραγμένα του Ι' Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Χανιά, 1-8 Οκτωβρίου 2006), τομ.Γ1 Νεοελληνική περίοδος (Κρητική ιστορία 1821-1913), εκδ.Φιλολογικός σύλλογος Ο Χρυσόστομος, Χανιά 2011, σελ.409-424
  • Νικόλαος Δρανδάκης, «Η Δημόσια Βιβλιοθήκη του Ρεθέμνους», Κρητολογικά γράμματα, τχ.11 (1995), σελ.63-64