Ελλήνιον (Ναύκρατις)

Ελλήνιο (Αρχαία Ελληνικά : Ἑλλήνιον</link> ) ήταν ένας αρχαίος ελληνικός ναός στη Ναυκράτιδα ( Αίγυπτος ), που ιδρύθηκε από τις πόλεις Ρόδος, Κνίδος, Αλικαρνασσός, Φασέλης, Χίος, Τέος, Φώκαια, Κλαζομενές και Μυτιλήνη κατά τη βασιλεία του Άμαση Β΄ (6ος αιώνας π.Χ.).

Το Ελλήνιο ήταν ένας ναός αφιερωμένος '' στους θεούς των Ελλήνων '' το οποίο είναι εμφανές και από τα διαφορα κεραμικά που βρέθηκαν στο σημείο του ναού, όπου κυριαρχούν τα ευρήματα μορφών από τερακότα, κατά κύριο λόγο, προτόμες.

ὁ φαραών Ἄμασις καὶ φίλος τῶν Ἑλλήνων ἦν καὶ πολλὰ αὐτοῖς εὖ πεποίηκε. τοῖς δὲ εἰς Αἴγυπτον ἐλθοῦσιν ἐδωρήσατο Ναυκράτιν, ὅπως ἐνταῦθα κατοικήσωσιν. τοῖς δὲ μὴ βουλομένοις ἐνταῦθα οἰκεῖν ἀλλὰ τῇ ναυτικῇ ἐμπορίᾳ προσέχειν, ἔδωκε χώρας, ἵνα ἐκεῖ ἱερὰ καὶ νεώσοικους θεοῖς ἀναστήσωσιν. τῶν δὲ τούτων μεγίστην καὶ λαμπροτάτην καὶ λεγομένην Ἑλλήνιον κοινῇ ταῖς κατωκισμέναις πόλεσιν ἀνεστήσατο· τῶν μὲν Ἰωνίων τάς τε Χῖον καὶ Τέων καὶ Φώκειαν καὶ Κλαζομενάς, τῶν δὲ Ῥοδίων τὴν Κνίδον καὶ Ῥόδον καὶ Ἁλικαρνασσὸν καὶ Φασηλίδα, τῶν δὲ Αἰολέων μόνην Μυτιλήνην.

Ηροδότου, Ιστορίαι Β΄178

Ο Φαραώ Άμασης ήταν και φίλος των Ελλήνων και τους έκανε πολύ καλό. Σε όσους ήρθαν στην Αίγυπτο έδωσε την Ναυκράτη να κατοικήσουν σε αυτήν. Σε όσους δεν ήθελαν να ζήσουν εκεί, αλλά να αφοσιωθούν στο θαλάσσιο εμπόριο, τους έδωσε χωράφια για να χτίσουν βωμούς και ιερούς περιβόλους για τους θεούς. Ο μεγαλύτερος από αυτούς, ο πιο διάσημός και επώνυμος [ναός], το λεγόμενο Ελλήνιο, ανεγέρθηκε από κοινού από τις εξής πόλεις: της Ιωνίας, Χίος, Τέος, Φώκαια και Κλαζομένες. Μεταξύ των Ροδίων, η Κνίδος, η Ρόδος, η Αλικαρνασσός και η Φασηλίδα. από τους Αιολείς μόνο η Μυτιλήνη.