Ελεύθεροι σπόροι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οι ελεύθεροι σπόροι είναι οι σπόροι εκείνοι που δεν καλύπτονται από πνευματικά δικαιώματα. Αποτελούν προϋπόθεση διατροφικής ανεξαρτησίας και ενισχύουν σημαντικά το βαθμό αυτάρκειας.[1] Σε αντίθεση με τις εμπορικές ποικιλίες[2][3] οι παραδοσιακές τοπικές ποικιλίες είναι αυτές που έχουν ευρεία γενετική βάση γι αυτό εξελίσσονται, δηλαδή προσαρμόζονται όταν καλλιεργούνται. Η ιδιότητα αυτή μας προσφέρει επισιτιστική ασφάλεια[4] ειδικά σε εποχή κλιματικής αλλαγής. Η εξέλιξη είναι η συνέχεια της ζωής.

Η πλειονότητα των αγροτών στην Ελλάδα δεν κρατά σπόρο για την επόμενη χρονιά αλλά τον αγοράζει κάθε χρόνο από εταιρείες. Η διατροφή των ζώων στην Ελλάδα βασίζεται και αυτή σε εμπορικούς σπόρους αλλά και σε εισαγόμενους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Ο καταναλωτής που αγοράζει παράγωγα ζώων (κρέας , αυγά, γάλα, τυριά, γιαούρτι) δεν γνωρίζει αν αυτά τα ζώα τρέφονται με γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς[5] (ΓΤΟ) εκτός αν είναι προϊόντα βιολογικής γεωργίας όπου η χρήση ΓΤΟ απαγορεύεται.[1]

Προστασία ελεύθερων σπόρων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Ευρώπη διευρύνεται η τάση για διατροφή με τοπικά είδη φυτικής και ζωικής παραγωγής, όχι μόνο όσον αφορά τις μικρές αποστάσεις και το μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα, αλλά και το ντόπιο γενετικό υλικό.[6] Μεγάλο μέρος των ευρωπαίων καταναλωτών έχουν αρχίσει να ενδιαφέρονται για είδη που προέρχονται από ντόπιες ποικιλίες φυτών και ράτσες ζώων, γιατί έτσι εξασφαλίζουν καλύτερη ποιότητα και αντοχή.[1]

Και σε μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο από την Παγκόσμια Συμμαχία για το μέλλον των τροφίμων (Global Alliance for the Future of Food ) αναφέρει ότι για να εξασφαλιστεί ένας ικανοποιητικός εφοδιασμός τροφίμων, οι αγρότες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στους σπόρους , στην ανταλλαγή και στη βελτίωση των σπόρων, και να έχουν μια φωνή στη διαμόρφωση της πολιτικής για τους σπόρους.[7]

Εδώ και πολλά χρόνια η δρ. Βαντάνα Σίβα αγωνίζεται για την ελευθερία των αγροτών και των σπόρων, ώστε να μην καταστρέψει ο σύγχρονος ιμπεριαλισμός την ελευθερία της ζωής. "Δεν θέλω να ζω σε έναν κόσμο που πέντε γιγαντιαίες εταιρίες ελέγχουν την υγεία και την τροφή μας".[8]

Συμμετοχικά προγράμματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συμμετοχική φυτική βελτίωση αφορά σε συνεργασία αγροτών με πανεπιστήμια. Τέτοια προγράμματα ήδη διεξάγονται στη Γαλλία και Ιταλία και στοχεύουν στην περαιτέρω βελτίωση των τοπικών ποικιλιών κυρίως για τη βιολογική γεωργία. Τα συμμετοχικά προγράμματα επαναφέρουν τη δημιουργικότητα του αγρότη[9] και σε συνεργασία με το δημόσιο πανεπιστήμιο παράγουν προσαρμοσμένα αποτελέσματα κατάλληλα για εμπορική αξιοποίηση. Τα δικαιώματα μπορούν να παραμένουν στον δημόσιο τομέα.[1]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Συλλογή εισηγήσεων και άρθρων (2015). Ευημερία χωρίς ανάπτυξη.Προτάσεις για έναν άλλο κόσμο από κοινού. Αθήνα. σελ. 42-45. 
  2. Micha X. Peled (σκηνοθέτης) (21 Φεβρουαρίου 2018). «Οι σπόροι της συμφοράς - 2011». ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ - ΕΡΤ3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2018. 
  3. Γιαννουλόπουλος, Ανδρέας (Μάρτιος 2018). «ΟΙ ΣΠΟΡΟΙ ΤΗΣ ΣΥΜΦΟΡΑΣ - Κάθε 30 λεπτά, αυτοκτονεί ένας αγρότης στην Ινδία! Η Ινδία επελέγη διότι είναι η μεγαλύτερη αγορά φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων». Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2019. 
  4. «Η Ελευθερία των Σπόρων και το Μέλλον της Γεωργίας». ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2018. 
  5. «Ντοκιμαντέρ: Αληθινές μαρτυρίες για το κύμα αυτοκτονιών καλλιεργητών στην Vidarbha (ελληνικοί υπότιτλοι)». www.enallaktikos.g. 27 Αυγούστου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2018. 
  6. «Πηγή: «Πόλεμος» για το βαμβάκι στην Ινδία -Οι γεωργοί απέρριψαν τους σπόρους της Monsanto | iefimerida.gr». iefimerida ΚΟΣΜΟΣ. 2018-05-25. 3 Αυγούστου 2016. 
  7. «Πώς η open source παραγωγή σπόρων μπορεί να αλλάξει την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων». ΕΛ/ΛΑΚ | creativecommons.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2018. 
  8. «Πανελλαδική γιορτή δρ. Βαντάνα Σίβα». Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. Bollier, David (18 Μαΐου 2013). «Η Κοινή Χρήση ως Εναλλακτική στην Αγορά και το Κράτος». ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2018.