Ευρωκεντρισμός

Με τον όρο Ευρωκεντρισμός εννοείται η συνειδητή έμφαση σε ζητήματα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, στον πολιτισμό και τις ηθικές αξίες που αναπτύχθηκαν στην ευρωπαϊκή ήπειρο και ο ταυτόχρονος αποκλεισμός ή απαξίωση των αξιών που προέρχονται από άλλους πολιτισμούς. Στην έννοια ευρωκεντρισμός περιλαμβάνεται σήμερα ο αποκαλούμενος δυτικός κόσμος σχεδόν στο σύνολό του, καθώς αντλεί τις εκπαιδευτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές βάσεις του από την ευρωπαϊκή ήπειρο. Στην πραγματικότητα ο ευρωκεντρισμός είναι μία περίπτωση του εθνοκεντρισμού, που αποκτά ιδιαίτερη δυναμική με την οικονομική και πολιτική ενδυνάμωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πιθανώς ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα ευρωκεντρικής σκέψης διατυπώθηκε από τον Σάμιουελ Χάντιγκτον στο γνωστό άρθρο του «Σύγκρουση πολιτισμών;», που δημοσιεύτηκε στο Foreign Affairs. Σύμφωνα με την άποψή του «οι δυτικές αντιλήψεις διαφέρουν θεμελιακά από τις αντιλήψεις άλλων πολιτισμών. Οι δυτικές ιδέες της εξατομίκευσης, του φιλελευθερισμού, της συνταγματικότητας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ελεύθερης αγοράς, του διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους έχουν μικρή απήχηση στον Ισλαμικό, Κομφουκιανικό, Ιαπωνικό, Ινδουϊστικό, Βουδιστικό ή Ορθόδοξο πολιτισμό».

Βιβλιογραφία

• Samuel Huntington 1993, "A Clash of Civilizations?", στο Foreign Affairs, Summer.