Δημοκρατία της Ορεινής Αρμενίας
Δημοκρατία της Ορεινής Αρμενίας | |||
---|---|---|---|
26 Απριλίου 1921–13 Ιουλίου 1921 | |||
| |||
Πρωτεύουσα | Γκορίς και De facto | ||
Ίδρυση | 26 Απριλίου 1921[1] | ||
Πολίτευμα | πολιτεία | ||
δεδομένα ( ) |
Η Δημοκρατία της Ορεινής Αρμενίας (αρμενικά: Լեռնահայաստանի Հանրապետութիւն Leřnahayastani Hanrapetutyun), επίσης γνωστή ως Ορεινή Αρμενία (Լեռնահայաստան Leřnahayastan), ήταν ένα αντιμπολσεβικικό αρμενικό κράτος που αντιστοιχούσε περίπου στο έδαφος των σημερινών αρμενικών επαρχιών Βαγιότς Ντζορ και Σιούνικ και ορισμένα τμήματα της σημερινής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν (Αυτόνομη Δημοκρατία του Ναχιτσεβάν στα δυτικά και στην ντε φάκτο Δημοκρατία του Αρτσάχ στα ανατολικά).[2] Ιδρύθηκε από τις δυνάμεις της Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας (Ντασνάκ) υπό τη διοίκηση του Γκαρεγκίν Νζντεχ, ύστερα από την καταστολή της εξέγερσης του Φεβρουαρίου τον Απρίλιο του 1921. Δεν αναγνωρίστηκε από καμία χώρα, αλλά υπήρχε μέχρι τα μέσα Ιουλίου του ίδιου έτους.
Παρασκήνιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών και τις επακόλουθες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στο Παρίσι, οι Σύμμαχοι είχαν υποσχεθεί να τιμωρήσουν τους Νεότουρκους και να δώσουν μερικές, αν όχι όλες, τις ανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας προς την νεογέννητη Αρμενική Δημοκρατία.[3] Ωστόσο, οι Σύμμαχοι ανησυχούσαν περισσότερο για τη σύναψη των συνθηκών ειρήνης με τη Γερμανία και άλλων ευρωπαϊκών μελών των κεντρικών δυνάμεων. Σε θέματα που σχετίζονται με την Εγγύς Ανατολή, οι κυριότερες δυτικές δυνάμεις, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, είχαν αντικρουόμενα συμφέροντα πάνω στις σφαίρες επιρροής που έπρεπε να αναλάβουν. Ενώ υπήρχαν αλλοιωτικές εσωτερικές διαμάχες μεταξύ των συμμάχων, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν απρόθυμες να δεχτούν εντολή για την Αρμενία. Εν τω μεταξύ, η πρόσφατα σχηματισμένη Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία και το Τουρκικό Εθνικό Κίνημα είχαν και τα δύο θέλημά τους να καταλάβουν τον Καύκασο, συμπεριλαμβανομένης της Αρμενίας.[4] Οι μπολσεβίκοι συμπάθησαν το τουρκικό κίνημα λόγω της αμοιβαίας αντίδρασής του στις δυτικές δυνάμεις ή τον «Δυτικό ιμπεριαλισμό», όπως αναφέρονταν σε αυτό οι Μπολσεβίκοι. Η σοβιετική κυβέρνηση σχημάτισε συμμαχία με τους Τούρκους εθνικιστές και άρχισε να τους στέλνει χρυσό και όπλα. Αυτό αποδείχτηκε καταστροφικό για τους Αρμένιους και τελικά η Δυτική Αρμενία έπεσε στις δυνάμεις των εισβολέων.[5]
Σοβιετοποίηση της Αρμενίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αρμενία παραδόθηκε στην κομμουνιστική εξουσία στα τέλη του 1920. Η εισβολή του σοβιετικού 11ου Κόκκινου Στρατού της Πρώτης Δημοκρατίας της Αρμενίας ξεκίνησε στις 29 Νοεμβρίου 1920. Η πραγματική μεταβίβαση της εξουσίας πραγματοποιήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου στο Γερεβάν, όταν η αρμενική ηγεσία ενέκρινε τελεσίγραφο την οποία παρουσίασε ο σοβιετικός πληρεξούσιος Μπόρις Λεγκράν. Η Αρμενία συμφώνησε να ενταχθεί στη Σοβιετική σφαίρα, ενώ η Σοβιετική Ρωσία συμφώνησε να προστατεύσει την εναπομένουσα περιοχή από τον τουρκικό στρατό που προχωρούσε στη περιοχή. Οι Σοβιετικοί επίσης υποσχέθηκαν να λάβουν μέτρα για την ανασυγκρότηση του στρατού, για την προστασία των Αρμενίων και να μην καταδιώκουν μη κομμουνιστές, αν και η τελική κατάσταση αυτής της δέσμευσης ανακλήθηκε όταν οι Ντασνάκοι αναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα. Η σοβιετική κυβέρνηση πρότεινε την προσάρτηση των αρμενικών περιοχών Ναγκόρνο-Καραμπάχ και Σιουνίκ στο σοβιετικό Αζερμπαϊτζάν. Αυτό το βήμα απορρίφθηκε έντονα από τον Γκαρεγκίν Νζντεχ, ο οποίος ανακήρυξε το Σιουνίκ ως αυτοδιοικούμενη περιοχή στις 25 Δεκεμβρίου 1920. Τον Ιανουάριο του 1921 ο Ντρασταμάτ Καναγιάν έστειλε ένα τηλεγράφημα στον Νζντεχ, προτείνοντας την σοβιετοποίηση του Σιουνίκ, μέσω της οποίας θα μπορούσε να κερδίσει την υποστήριξη της μπολσεβίκικης κυβέρνησης για την επίλυση των προβλημάτων των αρμενικών εδαφών. Ο Νζντεχ απέδειξε και πάλι τον εαυτό του ως οξυδερκή πολιτικό, δεν αποχώρησε από το Σιουνίκ και συνέχισε τον αγώνα του εναντίον του Κόκκινου Στρατού και του Σοβιετικού Αζερμπαϊτζάν.[6]
Διακήρυξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 18 Φεβρουαρίου 1921, η ΑΕΟ οδήγησε μια αντισοβιετική εξέγερση στο Γερεβάν και κατέλαβε την πόλη. Η ΑΕΟ ήλεγχε το Γερεβάν και τις γύρω περιοχές για σχεδόν 42 μέρες πριν ηττηθεί από τα αριθμητικά ανώτερα στρατεύματα του Κόκκινου Στρατού τον Απρίλιο του 1921. Οι ηγέτες της εξέγερσης στη συνέχεια υποχώρησαν στην περιοχή Σιούνικ.
Στις 26 Απριλίου 1921, το 2ο Πανζανγκεζουριανό συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στο μοναστήρι Τάτεφ, ανακοίνωσε την ανεξαρτησία των αυτοδιοικούμενων περιοχών Νταραλακιάζ (Βαγιότς Ντζορ), Ζανγκεζούρ και Ορεινού Αρτσάχ, υπό το όνομα της Δημοκρατίας της Ορεινής Αρμενίας και αργότερα την 1η Ιουνίου 1921 μετονομάστηκε σε Δημοκρατία της Αρμενίας.[7]
Πολιτικές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πόλη Γκόρις έγινε η πρωτεύουσα του μη αναγνωρισμένου κράτους και ο Γκαρεγκίν Νζντεχ επελέγη ως πρωθυπουργός και υπουργός άμυνας. Αργότερα, τον Ιούλιο, ο Σιμόν Βρατσιάν ανέλαβε το αξίωμα του πρωθυπουργού, ενώ ο Νζντεχ έγινε κυβερνήτης και γενικός διοικητής. Ο Νζντεχ ασχολήθηκε ενεργά με την απέλαση του αζερικού πληθυσμού στο Ζανγκεζούρ.[8]
Από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο του 1921, ο Κόκκινος Στρατός πραγματοποίησε μαζικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή, κάνοντας επίθεση στο Σιουνίκ από βόρεια και ανατολικά. Μετά από μήνες σκληρών μαχών με τον Κόκκινο Στρατό, η Δημοκρατία της Ορεινής Αρμενίας συνθηκολόγησε τον Ιούλιο του 1921 μετά τις υποσχέσεις της Σοβιετικής Ρωσίας να κρατήσει την ορεινή περιοχή ως τμήμα της Σοβιετικής Αρμενίας. Μετά τη σύγκρουση, ο Γκαρεγκίν Νζντεχ, οι στρατιώτες του και πολλοί εξέχοντες αρμένιοι διανοούμενοι, συμπεριλαμβανομένων των αρχηγών της πρώτης ανεξάρτητης δημοκρατίας της Αρμενίας, πέρασαν τα σύνορα στη γειτονική περσική πόλη Ταμπρίζ.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ιστορία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2018.
- ↑ «Republic of Mountainous Armenia (26 April 1921, capital: Goris, including: Syunik, Vayots Dzor and parts of modern-day NKR)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2018.
- ↑ Hovannisian, Richard G. "The Allies and Armenia, 1915–18." Journal of Contemporary History. Vol. 3, No. 1 (Jan., 1968), pp. 145–168.
- ↑ Hovannisian, Richard G. (1982). The Republic of Armenia, Vol. II: From Versailles to London, 1919–1920. Berkeley: University of California Press. σελίδες 20–39, 316–364, 404–530. ISBN 0-520-04186-0.
- ↑ Hovannisian, Richard G. "Armenia and the Caucasus in the Genesis of the Soviet-Turkish Entente." International Journal of Middle East Studies, Vol. 4, No. 2 (April, 1973), pp. 129–147.
- ↑ «Garegin Njdeh biography». Njdeh.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2009.
- ↑ «Mountainous Armenia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2018.
- ↑ «Garegin Nzhdeh and the KGB: Report of Interrogation of Ohannes Hakopovich Devedjian» (στα Ρωσικά). 28 Αυγούστου 1947. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2012.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Հայոց Գաղափարաբանության Հենասյուները[νεκρός σύνδεσμος] from noravank.am
- Other Armenian States Αρχειοθετήθηκε 2014-02-02 στο Wayback Machine. from freenet.am