Δαιδαλικό ειδώλιο Απόλλωνα (Δελφοί)

Η δαιδαλική τεχνοτροπία σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη γεωμετρική στην αρχαϊκή τέχνη και επιχωριάζει κυρίως στην Κρήτη και σε ορισμένες περιοχές της κυρίως Ελλάδας. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, μεταξύ των πολυάριθμων χάλκινων ειδωλίων, ξεχωρίζει ένα ειδώλιο δαιδαλικής τεχνοτροπίας, που θεωρείται ότι εικονίζει τον Απόλλωνα.

Η δαιδαλική τέχνη

Το χάλκινο δαιδαλικό ειδώλιο που εικάζεται ότι απεικονίζει τον θεό Απόλλωνα, αν και μικρό σε μέγεθος, είναι ένα από τα σημαντικότερα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Δελφών. Η δαιδαλική τέχνη, που τοποθετείται χρονικά στο μεταίχμιο μεταξύ γεωμετρικής και αρχαϊκής εποχής, πήρε το όνομά της από τον Δαίδαλο, το μυθικό μηχανικό και πατέρα του Ίκαρου, ο οποίος πρώτος κατασκεύασε αγάλματα σε φυσικό μέγεθος, στα οποία έδωσε κίνηση. Με τη λέξη "δαίδαλα" προσδιορίζονταν στην αρχαιότητα και τα ξόανα από ξύλου.Η δαιδαλική τέχνη αναπτύχθηκε αρχικά στην Κρήτη στις αρχές του 7ου αιώνα και στη συνέχεια εξαπλώθηκε ιδιαίτερα στις περιοχές όπου είχαν εγκατασταθεί Δωριείς. Η τέχνη αυτή είναι ακόμη επηρεασμένη από τη γεωμετρική τέχνη, αλλά οι όγκοι αρχίζουν τώρα να αποδίδονται με μια κάποια πλαστικότητα. Οι μορφές είναι μετωπικές, με τα χέρια κολλημένα στους μηρούς. Χαρακτηριστική είναι η κόμμωση, γυναικών και ανδρών, που σχηματίζει οριζόντιες ζώνες μοιάζοντας με περούκα είναι κτενισμένα σε οριζόντιες ζώνες, σχηματίζοντας κόμμωση που μοιάζει με περούκα (“οροφωτή" ή "δαιδαλική φενάκη”). Πολύ γνωστά αγάλματα της δαιδαλικής τεχνοτροπίας είναι η περίφημη “Κυρία της Auxerre”, που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου, και προέρχεται μάλλον από την Ελεύθερνα, αλλά και το άγαλμα της Νικάνδρης από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (μεγαλύτερων διαστάσεων) καθώς και αρκετά ειδώλια από τη Δήλο, την Ελεύθερνα και τη Γόρτυνα.

Περιγραφή

Το ανδρικό ειδώλιο του Μουσείου των Δελφών εικονίζει γυμνή ανδρική φιγούρα με ελαφρά προτεταμένο το αριστερό πόδι και τα χέρια σφιγμένα σε γροθιές πλάι στους μηρούς. Η μέση είναι ιδιαίτερα λεπτή και τονίζεται με μεταλλικό ζωστήρα, ενώ ο θώρακας αποδίδεται με έντονες γραμμές. Η πλάτη είναι σχεδόν επίπεδη εκτός από τη βύθιση της σπονδυλικής στήλης. Το πρόσωπο είναι τριγωνικό και αποδίδεται κάπως άτεχνα καθώς η μύτη είναι μικρή και τα μάτια απομακρυσμένα από τα φρύδια και μεταξύ τους. Τα μαλλιά είναι χτενισμένα σε "οροφωτή φενάκη" με πέντε επίπεδα. Το ειδώλιο αποτελεί πρόδρομο των λίθινων κούρων, όπως το ζεύγος που εκτίθεται επίσης στο μουσείο και που ταυτίζονται με τον Κλέοβι και τον Βίτωνα ή με τους Διόσκουρους.

Βιβλιογραφία

• Κολώνια,Ρ., Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, Αθήνα 2006
• Amandry, P., Chamoux, P., Guide de Delphes, Le Muséée, Paris 1997