Ελληνικό πόδι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Δάκτυλος του Μόρτον)
Πόδι όπου το δεύτερο δάχτυλο είναι μακρύτερο από το πρώτο
Για την αρχαιοελληνική μονάδα μέτρησης μήκους, δείτε: Πους (μονάδα μήκους).

Ο όρος ελληνικό πόδι ή δάχτυλος του Μόρτον, είναι μια κατάσταση όπου το δεύτερο δάχτυλο του ποδιού δίπλα από το μεγάλο δάχτυλο είναι μακρύτερο. Ο καλλιτεχνικός όρος ελληνικό πόδι συναντάται κυρίως στις τέχνες και ιδιαίτερα στη γλυπτική, ενώ ο ιατρικός όρος δάχτυλος του Μόρτον κυρίως στην ορθοπεδική.

Η παρουσία αυτού του χαρακτηριστικού στα δάχτυλα του ποδιού ενός ατόμου έχει χρησιμοποιηθεί για να υποδηλώσει ελληνική εθνική καταγωγή,[1][2] ωστόσο ενώ επιδημιολογικά το φαινόμενο εμφανίζεται πολύ συχνά στον ελληνικό πληθυσμό,[3][4][5] αποτελεί επίσης συχνό χαρακτηριστικό των Κελτών καθώς και σχεδόν του συνόλου των Αϊνού της Ιαπωνίας.[6][7][8] Διεθνώς το φαινόμενο φαίνεται να εμφανίζεται στο 10% του παγκόσμιου πληθυσμού.[9][10]

Στην τέχνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παράδειγμα ποδιού από την Αρτέμιδα των Γαβίων

Οι αρχαίοι Έλληνες καλλιτέχνες συνήθιζαν να αναπαριστούν τα δάχτυλα των ποδιών στις διάφορες αναπαραστάσεις τους με το δεύτερο δάχτυλο να είναι μακρύτερο από το μεγάλο δάχτυλο, κάτι που και οι Ρωμαίοι αργότερα υιοθέτησαν ως καλλιτεχνικό χαρακτηριστικό, και η συνέχιση της τάσης αυτής έδωσε την ονομασία ελληνικό πόδι.[9] Ένα σύγχρονο παράδειγμα της πρακτικής αυτής αποτελούν και οι αναλογίες των δακτύλων στο γαλλικής κατασκευής Άγαλμα της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη.[4]

Άλλες ονομασίες που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι και αυτές του αρχαίο πόδι ή πόδι του Νεάντερταλ.[11]

Σε αντίθεση, στο λεγόμενο Αιγυπτιακό πόδι το μεγάλο δάχτυλο είναι και το μακρύτερο,[9] ενώ όταν τα δάχτυλα είναι ισομήκη ονομάζεται Ρωμαϊκό πόδι.[2]

Στην ιατρική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιατρική ονομασία η οποία δεν έχει αποσαφηνιστεί με αποδείξεις προέρχεται από τον Αμερικανό ορθοπεδικό χειρούργο Ντάντλεϊ Τζόι Μόρτον (Dudley Joy Morton),[12][13] ο οποίος αρχικά το περιέγραψε ως τριάδα του Μόρτον και είναι επίσης γνωστό και ως σύνδρομο του Μόρτον ή σύνδρομο ποδιού του Μόρτον, με τα χαρακτηριστικά του να είναι ένα εκ γενετής μικρό μετατάρσιο κόκκαλο, ένα υπερκινητικό τμήμα στο πρώτο μετατάρσιο, και κάλοι κάτω από τον 2ο και 3ο μετατάρσιο.[14]

Το κυριότερο σύμπτωμα που παρατηρείται όταν υπάρχει ο δάχτυλος του Μόρτον στα δάχτυλα του ποδιού, είναι η εμφάνιση κάλων ή μια ενόχληση στο μπροστινό μέρος του πέλματος στη βάση του δεύτερου δαχτύλου. Η κεφαλή του πρώτου μετατάρσιου (μεγάλο δάχτυλο) κανονικά επωμίζεται το μεγαλύτερο μέρος του βάρους που πηγαίνει συνολικά στα δάχτυλα, αλλά επειδή ο δεύτερος μετατάρσιος είναι μακρύτερος το βάρος μεταφέρεται εκεί. Υπάρχει επίσης ενδεχόμενο να εμφανιστεί πόνος στην αψίδα ανάμεσα στα δύο δάχτυλα, ανάμεσα στον πρώτο και δεύτερο μετατάρσιο.[15]

Η πάθηση γνωστή ως νεύρωμα Μόρτον δεν σχετίζεται με το δάχτυλο του Μόρτον, και έχει ονομαστεί από ένα διαφορετικό άτομο, τον Τόμας Τζωρτζ Μόρτον (Thomas George Morton) κατά τον 19ο αιώνα.[16]

Όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν κοινή παραδοχή στην ιατρική κοινότητα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παράδειγμα ποδιού με (αριστερά) και χωρίς (δεξιά) δάκτυλο του Μόρτον. Η κόκκινη διακοπτόμενη γραμμή εμφανίζει τη διαφορά ως προς την αψίδα που σχηματίζουν οι κλειδώσεις των οστών
  1. «Η Παναγιωταρέα επιβεβαιώνει το ελληνικό δάχτυλο των Καρυάτιδων - tvxs.gr». 
  2. 2,0 2,1 Σαραντάκος, Νίκος. «Το ελληνικό πόδι και άλλα μεζεδάκια». 
  3. «Το 46% των Ελλήνων έχει «ελληνικό πόδι», ενώ το 51,5%... «αιγυπτιακό» - imerisia.gr». 
  4. 4,0 4,1 «Είναι Ελληνίδα το Άγαλμα της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη; - Ιωάννης Χιώτης χειρούργος/ορθοπεδικός». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2015. 
  5. «Πόσοι Έλληνες έχουν «ελληνικό πόδι» και πόσοι «αιγυπτιακό» - newsbeast.gr». 
  6. (Αγγλικά) «Toes, relative length of first and second - Online Mendelian Inheritance in Man». 
  7. (Αγγλικά) «Periklis Vounotripidis, Polyxeni Noutsou, The Greek Foot, is it a myth or reality? - Open University of Cyprus». 
  8. (Αγγλικά) «Morton's Toe: Dominant or Recessive? - Debbie Solum». 
  9. 9,0 9,1 9,2 (Αγγλικά) «Kirkup, John (1999). "Concepts of the human foot in mythology, arts and surgery". European Orthopaedics bulletin of EFORT (11): sid. 10-13. ISSN 1356-2509, σελ. 12» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Unfit url (link)
  10. (Αγγλικά) «An Explanation Of Morton's Foot AKA Morton's Toe And Greek Foot, Dr Bryan A. Rothbart, Curing Chronic Pain». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2015. 
  11. (Αγγλικά) «Congenital Bilateral First Brachymetatarsia: A Case Report and Review of Available Conservative and Surgical Treatment Options - The Foot and Ankle Online Journal». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. 
  12. (Αγγλικά) Morton's syndrome (Dudley Joy Morton) at Who Named It?
  13. (Αγγλικά) Morton, D. J. (1927). Metatarsus atavicus: the identification of a distinct type of foot disorder. 9. Boston: The Journal of Bone and Joint Surgery. σελ. 531-544. 
  14. (Αγγλικά) Schimizzi, A; Brage, M (September 2004). «Brachymetatarsia». Foot Ankle Clin 9 (3): 555–70, ix. doi:10.1016/j.fcl.2004.05.002. PMID 15324790. 
  15. (Αγγλικά) Decherchi, Patrick (2005). «Dudley Joy Morton's foot syndrome». Presse Médicale 34 (22 Pt 1): 1737–40. PMID 16374398. 
  16. (Αγγλικά) Thomas George Morton at Who Named It?

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • (Αγγλικά) Footloose in Archaelogy - by Phyllis Jackson, Current Archaelogy (μελέτη σχετικά με τα Βρετανικά πόδια)