Γκέερτ Χόφστεντε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Γκέραρντ Χέντρικ (Γκέερτ) Χόφστεντε (2 Οκτωβρίου 1928-12 Φεβρουαρίου 2020) ήταν Ολλανδός κοινωνικός ψυχολόγος, υπάλληλος της IBM και ομότιμος καθηγητής Οργανωσιακής Ανθρωπολογίας και Διεθνούς Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ στην Ολλανδία, γνωστός για την πρωτοποριακή του έρευνα σχετικά με τις διαπολιτισμικές ομάδες και οργανισμούς.[1][2]

Είναι περισσότερο γνωστός για την ανάπτυξη ενός από τα πρώτα και πιο δημοφιλή πλαίσια για τη μέτρηση των πολιτισμικών διαστάσεων σε παγκόσμια προοπτική. Περιέγραψε τους εθνικούς πολιτισμούς με βάση έξι διαστάσεις : Απόσταση Εξουσίας, Ατομικισμός, Αποφυγή αβεβαιότητας, Αρρενωπότητα, Μακροπρόθεσμος προσανατολισμός και Επιείκεια έναντι αυτοσυγκράτησης. Ήταν γνωστός για τα βιβλία του Culture's Consequences και Cultures and Organizations: Software of the Mind, τα οποία συνέγραψε μαζί με τον γιο του Gert Jan Hofstede.[3][4] Το τελευταίο βιβλίο ασχολείται με την οργανωσιακή κουλτούρα, η οποία είναι διαφορετικής δομής από την εθνική κουλτούρα, αλλά έχει επίσης μετρήσιμες διαστάσεις και χρησιμοποιείται η ίδια ερευνητική μεθοδολογία και για τις δύο μορφές κουλτούρας.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννημένος από τον Gerrit και την Evertine Geessine (Veenhoven) Hofstede, ο Γκέερτ Χόφστεντε φοίτησε σε σχολεία της Χάγης και του Apeldoorn, και έλαβε το απολυτήριο λυκείου το 1945.Το 1953, ο Χόφστεντε αποφοίτησε από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Delft με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Μηχανολογία. Αφού εργάστηκε στη βιομηχανία για δέκα χρόνια, εισήλθε σε διδακτορικές σπουδές μερικής απασχόλησης στο Πανεπιστήμιο Groningen της Ολλανδίας και έλαβε το διδακτορικό του στην κοινωνική ψυχολογία με άριστα το 1967. Η διατριβή του είχε τίτλο «Το παιχνίδι του ελέγχου του προϋπολογισμού».

Μετά την αποφοίτηση από το Delft το 1953, ο Χόφστεντε κατατάχθηκε στον ολλανδικό στρατό και εργάστηκε για δυο χρόνια ως τεχνικός αξιωματικός στον ολλανδικό στρατό. Μετά την αποχώρησή του από τον στρατό εργάστηκε στη βιομηχανία από το 1955 έως το 1965, ξεκινώντας ως εργάτης εργοστασίου στο Άμστερνταμ. Το 1965 ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Γκρόνινγκεν και εντάχθηκε στην IBM International, εργαζόμενος ως εκπαιδευτής διοίκησης και διευθυντής έρευνας προσωπικού. Ίδρυσε και διηύθυνε το τμήμα έρευνας προσωπικού. Κατά τη διάρκεια μιας διετούς εκπαιδευτικής άδειας από την IBM από το 1971 έως το 1973 ήταν επισκέπτης λέκτορας στο IMEDE (σήμερα Διεθνές Ινστιτούτο για την Ανάπτυξη της Διοίκησης). Το 1980, ο Χόφστεντε συνίδρυσε και έγινε ο πρώτος διευθυντής του IRIC, του Ινστιτούτου Έρευνας για τη Διαπολιτισμική Συνεργασία, το οποίο βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο του Tilburg από το 1998.

Από τη συνταξιοδότησή του το 1993, ο Χόφστεντε επισκέφθηκε πολλά πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο για να εκπαιδεύσει τους φοιτητές στις θεωρητικές του προσεγγίσεις και να συνεχίσει την έρευνά του στον τομέα αυτό. Ήταν ομότιμος καθηγητής Οργανωσιακής Ανθρωπολογίας και Διεθνούς Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ στις Κάτω Χώρες και διετέλεσε εξωπανεπιστημιακός συνεργάτης του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου του Τίλμπουργκ στο Τίλμπουργκ των Κάτω Χωρών.

Ο Hofstede έλαβε πολλά τιμητικά βραβεία[5] και το 2011 έγινε ιππότης του Τάγματος του Ολλανδικού Λέοντα (Orde van de Nederlandse Leeuw). Ήταν επίτιμος διδάκτορας από επτά πανεπιστήμια στην Ευρώπη, το Πανεπιστήμιο Επιχειρήσεων Nyenrode, το Νέο Βουλγαρικό Πανεπιστήμιο,[6] το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ, το Πανεπιστήμιο της Λιέγης, το Πανεπιστήμιο Διοίκησης και Οικονομίας ISM, το Πανεπιστήμιο του Πετς το 2009 και το Πανεπιστήμιο του Ταρτού το 2012. Έλαβε επίσης τιμητικές θέσεις καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ 1992-2000, στο Πανεπιστήμιο Διεθνών Επιχειρήσεων και Οικονομικών του Πεκίνου (UIBE), Πεκίνο, Κίνα, και στο Πανεπιστήμιο Renmin της Κίνας, Πεκίνο, Κίνα.

Το 1955, ο Χόφστεντε παντρεύτηκε τη Maaike A. van den Hoek. Μαζί απέκτησαν τέσσερις γιους: Τον Gert-Jan Hofstede, ο οποίος είναι βιολόγος πληθυσμών και κοινωνικός επιστήμονας στη διαχείριση πληροφοριών, τον Rokus Hofstede, ο οποίος εργάζεται ως μεταφραστής, τον Bart Hofstede, πολιτιστικό σύμβουλο του Βασιλείου των Κάτω Χωρών, ο οποίος έχει υπηρετήσει στο Βερολίνο, το Παρίσι και τώρα υπηρετεί στο Πεκίνο, και τον Gideon Χόφστεντε, ο οποίος εργάζεται ως διεθνής έμπορος. Είχε επίσης δέκα εγγόνια. Ο Gert-Jan έχει συνεργαστεί εκτενώς με τον πατέρα του και έχει συν-συγγράψει αρκετά έργα στον τομέα της μελέτης του πολιτισμού.[7]

Το 2014 κυκλοφόρησε μια ταινία για τη ζωή και το έργο του Χόφστεντε, με τίτλο Η Οδύσσεια ενός Μηχανικού.

Το 2016, έλαβε το 9ο τιμητικό διδακτορικό του στην Πράγα, σε ηλικία 88 ετών.[8] Πέθανε στις 12 Φεβρουαρίου 2020.[9]

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χόφστεντε ήταν ερευνητής στους τομείς των οργανωσιακών σπουδών και πιο συγκεκριμένα της οργανωσιακής κουλτούρας, επίσης της πολιτισμικής οικονομίας και του μάνατζμεντ. Ήταν γνωστός πρωτοπόρος στην έρευνα των διαπολιτισμικών ομάδων και οργανισμών και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός συστηματικού πλαισίου για την αξιολόγηση και τη διαφοροποίηση των εθνικών πολιτισμών και των οργανωσιακών κουλτούρων. Οι μελέτες του έδειξαν ότι υπάρχουν εθνικές και περιφερειακές πολιτισμικές ομάδες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των κοινωνιών και των οργανισμών.

Πρώιμη έμπνευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν τελείωσε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Χόφστεντε ήταν δεκαεπτά ετών και ζούσε πάντα στις Κάτω Χώρες κάτω από μάλλον δύσκολες συνθήκες, οπότε αποφάσισε ότι ήταν καιρός να εξερευνήσει τον κόσμο. Εισήλθε στο Τεχνικό Κολέγιο το 1945 και έκανε ένα χρόνο πρακτική άσκηση, συμπεριλαμβανομένου ενός ταξιδιού στην Ινδονησία το 1947 ως βοηθός μηχανικού πλοίου με τον αββά Olivier Perbet. Ήταν η πρώτη φορά που έφυγε από τη χώρα του και βυθίστηκε σε μια ξένη κουλτούρα, και αποτέλεσε μια πρώιμη επιρροή στην καριέρα του για να μελετήσει τις διαπολιτισμικές σχέσεις. Επηρεάστηκε επίσης από ένα ταξίδι που έκανε στην Αγγλία μετά τη γνωριμία του με μια Αγγλίδα που του σύστησε ο φίλος της οικογένειάς του Alain Meiar, όπου βίωσε το πολιτισμικό σοκ. Εντυπωσιάστηκε από τις πολιτισμικές διαφορές που παρατήρησε μεταξύ της Αγγλίας και των Κάτω Χωρών, δύο πολύ κοντινών ευρωπαϊκών χωρών. Αυτές οι πρώιμες εμπειρίες βοήθησαν να μεταφραστεί σε μια δια βίου καριέρα στη διαπολιτισμική έρευνα.[10]

Μια δεύτερη σημαντική περίοδος στη ζωή του ήταν η εργασία στη βιομηχανία μεταξύ 1955 και 1965, όταν κατείχε επαγγελματικές και διευθυντικές θέσεις σε τρεις διαφορετικές ολλανδικές βιομηχανικές εταιρείες. Με την εμπειρία της διοίκησης, είχε την ευκαιρία να δει τον οργανισμό από τη βάση προς τα πάνω εργαζόμενος ως μηχανικός. Αυτή η εκπαίδευση και το υπόβαθρο ως μηχανικός διαμόρφωσαν την έρευνά του και την προσέγγισή του στις κοινωνικές καταστάσεις. Ισχυρίζεται ότι η περιγραφή των κοινωνικών καταστάσεων που κάνει απευθύνεται σε διάφορους ανθρώπους: "Εξακολουθώ να έχω το μυαλό ενός μηχανικού στο βαθμό που προσπαθώ να είμαι συγκεκριμένος... και να είμαι σαφής σε αυτό που λέω". Αυτό ήταν σημαντικό στην ανάπτυξή του για την ποσοτικοποίηση των πολιτισμών σε διάφορες διαστάσεις.[10]

Έρευνα της IBM[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην IBM International, ο Χόφστεντε άρχισε να εργάζεται ως εκπαιδευτής διοίκησης και διευθυντής της έρευνας προσωπικού, ενώ ίδρυσε και διηύθυνε το Τμήμα Έρευνας Προσωπικού. Αυτή ήταν η μετάβασή του από τον τομέα της μηχανικής και στην ψυχολογία. Σε αυτόν τον ρόλο, διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στην εισαγωγή και εφαρμογή ερευνών γνώμης των εργαζομένων σε περισσότερες από 70 εθνικές θυγατρικές της IBM σε όλο τον κόσμο. Ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή για να πάρει συνεντεύξεις και να διεξάγει έρευνες σχετικά με τη συμπεριφορά των ανθρώπων σε μεγάλους οργανισμούς και τον τρόπο συνεργασίας τους. Συγκέντρωσε μεγάλο όγκο δεδομένων, αλλά οι πιέσεις της καθημερινής του εργασίας τον έκαναν να μην μπορεί να διεξάγει σημαντικό όγκο ερευνών.[10] Όταν πήρε διετή εκπαιδευτική άδεια από την IBM το 1971, εμβάθυνε περισσότερο στα δεδομένα που είχε συλλέξει από τη δουλειά του και ανακάλυψε ότι υπήρχαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των πολιτισμών σε άλλους οργανισμούς, αλλά πήρε την ίδια κατάταξη των απαντήσεων ανά χώρα. Εκείνη την εποχή, τα αποτελέσματα των ερευνών της IBM, με πάνω από 100.000 ερωτηματολόγια, αποτελούσαν μία από τις μεγαλύτερες διακρατικές βάσεις δεδομένων που υπήρχαν.

Έγινε επισκέπτης λέκτορας στο IMEDE (τώρα Διεθνές Ινστιτούτο Ανάπτυξης Διοίκησης) στη Λωζάνη της Ελβετίας.Στο IMEDE, χορήγησε μια επιλογή στοιχείων του ερωτηματολογίου της IBM στους συμμετέχοντες στα μαθήματά του, οι οποίοι ήταν διεθνείς μάνατζερ από περισσότερες από 30 χώρες και από μια ποικιλία διαφορετικών ιδιωτικών και δημόσιων οργανισμών που δεν είχαν σχέση με την IBM. Ο Χόφστεντε διαπίστωσε ότι τα ίδια αποτελέσματα που ανακάλυψε στις έρευνες της IBM είχαν αναπαραχθεί σημαντικά στο δείγμα των φοιτητών του. Αυτή ήταν η πρώτη αδιάσειστη απόδειξη ότι οι διαφορές μεταξύ των χωρών δεν αφορούσαν ειδικά την IBM, αλλά, αντίθετα, οφείλονταν σε ένα γενικευμένο σύνολο κοινών δεξιοτήτων κοινωνικοποίησης που αφορούσαν ειδικά τους ανθρώπους που είχαν μεγαλώσει στην ίδια χώρα και όχι απαραίτητα στον ίδιο οργανισμό.[10]

Ο Χόφστεντε επανήλθε στην IBM και την ενημέρωσε για την τεράστια βάση δεδομένων που είχε στη διάθεσή της η IBM και ήθελε να δημιουργήσει ένα ερευνητικό πρόγραμμα για να συνεχίσει αυτόν τον νέο τρόπο εξέτασης των δεδομένων. Αφού δεν είχε την ευκαιρία να διεξάγει την έρευνά του στην ΙΒΜ, βρήκε δύο θέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης, μεταξύ των οποίων μία στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών στις Βρυξέλλες ως καθηγητής Διοίκησης, ενώ ταυτόχρονα δίδασκε με μερική απασχόληση στη σχολή επιχειρήσεων INSEAD στο Fontainebleau της Γαλλίας. Μεταξύ 1973 και 1979, εργάστηκε πάνω στα δεδομένα και τα ανέλυσε με διάφορους τρόπους. Χρησιμοποίησε την υπάρχουσα βιβλιογραφία στην ψυχολογία, την κοινωνιολογία, την πολιτική επιστήμη και την ανθρωπολογία για να συσχετίσει τα ευρήματά του σε ένα ευρύτερο πεδίο μελέτης. Το 1980 δημοσίευσε το βιβλίο του Culture's Consequences, όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της ανάλυσής του.[10]

Έρευνες για τους εθνικούς πολιτισμούς και κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έρευνα για τους εθνικούς πολιτισμούς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ανάλυση του Χόφστεντε καθόρισε τέσσερις αρχικές διαστάσεις της εθνικής κουλτούρας, οι οποίες τοποθετήθηκαν σε σχέση με την ανάλυση 40 αρχικών χωρών. Ως εκπαιδευμένος ψυχολόγος, ξεκίνησε την ανάλυση των δεδομένων της έρευνας που είχε συλλέξει στην IBM σε επίπεδο μεμονωμένων ερωτηθέντων. Στο τέλος δύο ετών, συνειδητοποίησε ότι χρειαζόταν μια "οικολογική" ανάλυση, στην οποία οι ερωτηθέντες ήταν πλαισιωμένοι από τις χώρες τους. Συγκεντρώνοντας τα άτομα ως κοινωνικές μονάδες, μπορούσε να εξετάσει τις εθνικές κουλτούρες και όχι τις ατομικές προσωπικότητες.

Το μοντέλο του Χόφστεντε που εξηγεί τις εθνικές πολιτισμικές διαφορές και τις συνέπειές τους, όταν παρουσιάστηκε το 1980, ήρθε σε μια εποχή που οι πολιτισμικές διαφορές μεταξύ των κοινωνιών είχαν γίνει όλο και πιο σημαντικές τόσο για οικονομικούς όσο και για πολιτικούς λόγους. Η ανάλυση των δεδομένων της έρευνάς του και οι ισχυρισμοί του οδήγησαν πολλούς επαγγελματίες του μάνατζμεντ να υιοθετήσουν το μοντέλο, ιδίως μετά τη δημοσίευση του βιβλίου του 1991, Cultures and Organizations: Κουλτούρες και πολιτισμοί: Λογισμικό του νου.

Το 1980, ο Χόφστεντε συνίδρυσε και έγινε ο πρώτος διευθυντής του IRIC, του Ινστιτούτου Έρευνας για τη Διαπολιτισμική Συνεργασία, το οποίο βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο Tilburg από το 1998. Μεγάλο μέρος της έρευνας του Χόφστεντε σχετικά με τις βασικές διαστάσεις των εθνών προήλθε μέσω του IRIC. Το 2001, ο Χόφστεντε δημοσίευσε μια πλήρως αναδιατυπωμένη δεύτερη έκδοση του βιβλίου Culture's Consequences. Το 2010, μια τρίτη έκδοση του βιβλίου Πολιτισμοί και οργανισμοί: με συν-συγγραφείς τους Gert Jan Hofstede, Michael H. Bond και Michael Minkov. Σε αυτό το βιβλίο προστέθηκαν δύο νέες διαστάσεις και ο αριθμός των χωρών που καλύφθηκαν ήταν μεταξύ 76 και 93. Το βιβλίο αυτό εισήγαγε επίσης το θέμα των οργανωσιακών πολιτισμών ως ξεχωριστό και διαφορετικό φαινόμενο.

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά τη δημοτικότητα του μοντέλου του Χόφστεντε, ορισμένοι επικριτές έχουν υποστηρίξει ότι η εννοιολόγηση της κουλτούρας του και η επίδρασή της στη συμπεριφορά των ανθρώπων μπορεί να είναι λανθασμένη. Η πιο αναφερόμενη κριτική στο έργο του είναι του καθηγητή Brendan McSweeney (Royal Holloway, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης), ο οποίος υποστηρίζει ότι οι ισχυρισμοί του Χόφστεντε σχετικά με τον ρόλο της εθνικής κουλτούρας υποδηλώνουν υπερβολικό ντετερμινισμό που μπορεί να συνδέεται με θεμελιώδη ελαττώματα στη μεθοδολογία του.[11] Ο Χόφστεντε απάντησε σε αυτή την κριτική,[12] υποστηρίζοντας ότι η δεύτερη έκδοση του βιβλίου του είχε απαντήσει σε πολλές από τις ανησυχίες του McSweeney και ότι θεώρησε την αντίσταση στις ιδέες του ως ένδειξη ότι μετατοπίζει το κυρίαρχο παράδειγμα στις διαπολιτισμικές μελέτες.[12][13] Ο McSweeney απέρριψε την απάντηση του Χόφστεντε, υποστηρίζοντας ότι οι ίδιες βαθιές μεθοδολογικές ατέλειες που χαρακτηρίζουν την αρχική ανάλυση των δεδομένων της IBM παραμένουν και στη δεύτερη έκδοση.[13]

Μια άλλη βασική κριτική, η οποία επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στο επίπεδο ανάλυσης, προέρχεται από τον καθηγητή Barry Gerhart (Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison) και τον καθηγητή Meiyu Fang (Εθνικό Κεντρικό Πανεπιστήμιο, Ταϊβάν), οι οποίοι επισημαίνουν ότι μεταξύ άλλων προβλημάτων με την έρευνα του Χόφστεντε (και τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύεται ευρέως) είναι ότι τα αποτελέσματά του δείχνουν ότι μόνο το 2-4% της διακύμανσης των ατομικών αξιών εξηγείται από τις εθνικές διαφορές - με άλλα λόγια, το 96%, και ίσως περισσότερο, δεν εξηγείται. Και ότι δεν υπάρχει τίποτα στο έργο του Χόφστεντε που να αφορά συμπεριφορές ή ενέργειες σε ατομικό επίπεδο.[14]

Σε ένα άρθρο του 2008 στο περιοδικό της Ακαδημίας Διοίκησης, The Academy of Management Review, η Galit Ailon αποδομεί το Culture's Consequences αντικατοπτρίζοντάς το με τις ίδιες τις υποθέσεις και τη λογική του.[15] Η Ailon βρίσκει αρκετές ασυνέπειες τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και σε επίπεδο μεθοδολογίας και προειδοποιεί για μια άκριτη ανάγνωση των πολιτισμικών διαστάσεων του Χόφστεντε.

Ο Philippe d'Iribarne, διευθυντής ερευνών στο CNRS (Centre national de la recherche scientifique) στο Παρίσι, εξέφρασε την ανησυχία του ότι "μια θεωρία του πολιτισμού που θεωρεί τον πολιτισμό ως "κοινό νόημα" δεν επιτρέπει την αναπαράσταση των μορφών ενότητας και συνέχειας."[16] Μέρος των αντιρρήσεων του d'Iribarne αφορούσε τις αδυναμίες της ορολογίας του Χόφστεντε γενικά και των ονομάτων των κατηγοριών ειδικά (π.χ. η απόσταση εξουσίας ως πολιτισμός στο σύνολό του έναντι της αποδοχής της ιεραρχίας από έναν πολιτισμό μόνο εντός οργανωτικών πλαισίων). Πιο συγκεκριμένα, ο d'Iribarne αμφισβητεί τα γενικευμένα συμπεράσματα που εξάγει ο Χόφστεντε από τα δεδομένα, επιβάλλοντας το δικό του σύστημα αξιών του Χόφστεντε σε ό,τι δείχνουν τα δεδομένα. Για παράδειγμα, ο d'Iribarne αμφισβήτησε τα συμπεράσματα του Χόφστεντε από τα στατιστικά στοιχεία για την αποφυγή της αβεβαιότητας, υποστηρίζοντας ότι ο Χόφστεντε επιβάλλει τη δική του άποψη σε αυτά τα δεδομένα. Για τον d'Iribarne, ο Χόφστεντε απλώς υποθέτει ότι η εμφάνιση υψηλού στρες στην εργασία συσχετίζεται με αδύναμη αποφυγή αβεβαιότητας, ενώ ο d'Iribarne υποστηρίζει ότι η παρουσία υψηλού στρες θα μπορούσε εξίσου εύκολα να υποδηλώνει ότι το υψηλό στρες προκύπτει από υψηλή αποφυγή αβεβαιότητας, δεδομένου ότι δεν υπάρχει εξωτερικός έλεγχος στους πολιτισμούς χαμηλής αποφυγής αβεβαιότητας.[17] Τέτοιες παραδοχές ομοιομορφίας είναι χρήσιμες, γράφει ο d'Iribarne, μόνο "αν κάποιος σκέφτεται μια κουλτούρα που αφορά ειδικά μια στενά συνδεδεμένη κοινότητα."[18] Αντ' αυτού, όμως, ο d'Iribarne σημειώνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, "η κοινωνία χωρίζεται σε περισσότερο ή λιγότερο ανταγωνιστικές ομάδες"[18] και σε κάθε περίπτωση, "το νόημα όχι μόνο λαμβάνεται αλλά και παράγεται."[18] Με λίγα λόγια, ο Χόφστεντε δεν λαμβάνει υπόψη του το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν παραμένουν στατικοί στον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Ο Philippe d'Iribarne συμπληρώνει τα γυμνά οστά της απλουστευμένης δομής του Χόφστεντε, ένα σημείο με το οποίο ο ίδιος ο Χόφστεντε αναγνώρισε όταν έγραψε ότι: "Οι δύο προσεγγίσεις αλληλοσυμπληρώνονται - η δική μου είναι περισσότερο ποσοτική, ενώ η προσέγγιση του d'Iribarne περισσότερο ποιοτική. Εγώ παρείχα έναν σκελετό για τις χώρες που μελέτησε, και εκείνος παρείχε τη σάρκα. Ο σκελετός που πρότεινα εγώ είναι μια παγκόσμια δομή στις πολιτισμικές διαφορές μεταξύ των πολιτισμών".[19]

Άλλοι ακαδημαϊκοί επισημαίνουν επίσης ένα θεμελιώδες ελάττωμα στην κοινή εφαρμογή των διαστάσεων της κουλτούρας του Χόφστεντε. Οι διαστάσεις και οι βαθμολογίες της κουλτούρας του Χόφστεντε είναι εθνικής ή "οικολογικής" φύσης και δεν ισχύουν για τους μεμονωμένους ανθρώπους που ζουν στις χώρες του δείγματος.[20][21] Στην ανάλυση του Χόφστεντε, οι συσχετίσεις των μεταβλητών της κουλτούρας του είναι σημαντικές όταν αθροίζονται σε εθνικό επίπεδο, αλλά όχι σημαντικές σε ατομικό επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να εξαχθούν πολιτισμικές συνέπειες για μεμονωμένα άτομα που ζουν σε μια συγκεκριμένη χώρα- κάτι τέτοιο σημαίνει ότι διαπράττεται μια "οικολογική πλάνη". Για να αποφευχθεί αυτή η πλάνη και η προκύπτουσα σύγχυση, οι Brewer και Venaik συνιστούν να αποφεύγεται η χρήση των βαθμολογιών των διαστάσεων Χόφστεντε στην έρευνα και την κατάρτιση στη διοίκηση.[22] Οι ίδιοι συγγραφείς συγκρίνουν τις βαθμολογίες των διαστάσεων της κουλτούρας Χόφστεντε με αντίστοιχες βαθμολογίες των διαστάσεων του μοντέλου κουλτούρας GLOBE[26] και δείχνουν σοβαρά προβλήματα στην προσωπική, διακριτική και συγκλίνουσα εγκυρότητα μεταξύ των δύο μοντέλων.[23]

Σε μια εκ νέου ανάλυση των διακρατικών δεδομένων αξιών, με βάση τους Χόφστεντε, Shalom Schwartz και Ronald Inglehart και τη δική του παραγοντική ανάλυση των πρόσφατων δεδομένων της Παγκόσμιας Έρευνας Αξιών, ο Arno Tausch του Πανεπιστημίου Corvinus της Βουδαπέστης διαπίστωσε ωστόσο μια μεγάλης κλίμακας επιβεβαίωση των κλιμάκων αξιών του Χόφστεντε με τα αποτελέσματα άλλων ερευνών έρευνας αξιών. Ιδιαίτερα οι διαστάσεις Απόσταση εξουσίας, Ατομικισμός έναντι Κολεκτιβισμού, Μακροπρόθεσμος προσανατολισμός και Επιείκεια έναντι Συγκράτησης συσχετίζονται στενά με τις διαστάσεις αξιών που αναφέρθηκαν από τους Inglehart, Schwartz και τα τρέχοντα δεδομένα της Παγκόσμιας Έρευνας Αξιών.[24]

Υποδοχή του έργου του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα βιβλία του Χόφστεντε έχουν κυκλοφορήσει σε 23 γλώσσες. Οι δημοσιεύσεις του έχουν αναφερθεί αρκετές δέκα χιλιάδες φορές, γεγονός που τον καθιστά έναν από τους πλέον αναφερόμενους σήμερα Ευρωπαίους κοινωνικούς επιστήμονες.[25]

Έλαβε μεγάλη αναγνώριση για το έργο του στη διαπολιτισμική ανάλυση. Το 2004, το Πανεπιστήμιο Hanze του Groningen, στις Κάτω Χώρες, καθιέρωσε τη Διάλεξη Γκέερτ Χόφστεντε, ένα συνέδριο που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια στον τομέα της διαπολιτισμικής επικοινωνίας. Το 2006, το Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ, στις Κάτω Χώρες, εγκαινίασε μια έδρα Γκέερτ Χόφστεντε στην πολιτισμική ποικιλομορφία.[26]

Το 2008, έξι ευρωπαϊκά πανεπιστήμια ενώθηκαν για να δημιουργήσουν το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Διεθνή Επικοινωνία (MIC), και ονομάστηκαν Κοινοπραξία Γκέερτ Χόφστεντε.[27]

Το 2009, το Reputation Institute, το οποίο "αναγνωρίζει άτομα που έχουν συμβάλει σημαντικά στον τομέα της φήμης τόσο μέσω της επιστήμης όσο και μέσω της πρακτικής", ανέδειξε τον Χόφστεντε ως τον καλύτερο μελετητή της χρονιάς.[28]

Τον Οκτώβριο του 2010, η Σχολή Επιχειρήσεων και Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Μάαστριχτ εγκαινίασε το Ταμείο Γκέερτ Χόφστεντε, με στόχο την ενθάρρυνση δραστηριοτήτων γύρω από τις πολυπολιτισμικές αλληλεπιδράσεις και την έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο των πολιτισμικών διαφορών.[29]

Αρχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Αρχεία του Γκέερτ Χόφστεντε στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Groningen είναι ανοιχτά για το κοινό από τον Φεβρουάριο του 2020.[30]

Δημοσιεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χόφστεντε είναι συγγραφέας και συν-συγγραφέας πολυάριθμων δημοσιεύσεων στον τομέα της κοινωνικής ψυχολογίας και της κοινωνικοπολιτισμικής ανθρωπολογίας.[31]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Hein Schreuder, Economics in Maastricht had to be intimidatingly different, more international and better, in: Annemieke Klijn, The Maastricht Experiment, 2016. ISBN 978 94 6004 310 9. 
  2. Sent, Esther-Mirjam; Kroese, Annelie L. J. (2022-02). «Commemorating Geert Hofstede, a pioneer in the study of culture and institutions» (στα αγγλικά). Journal of Institutional Economics 18 (1): 15–27. doi:10.1017/S174413742000051X. ISSN 1744-1374. https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-institutional-economics/article/commemorating-geert-hofstede-a-pioneer-in-the-study-of-culture-and-institutions/CEFFE024FDAC0F44D45146707351EE40. 
  3. Hofstede, Geert (2001). Culture's Consequences: comparing values, behaviors, institutions, and organizations across nations (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications. ISBN 978-0-8039-7323-7. OCLC 45093960. 
  4. Hofstede, Geert; Hofstede, Gert Jan (2005). Cultures and organizations: software of the mind (Revised and expanded 2nd ed.). New York: McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-143959-6. OCLC 57069196. 
  5. Honorary awards: Honorary member, Hungarian Academy of Sciences, Section of Economics and Law, 2010 (MTA honorary member Archived 7 October 2011 at the Wayback Machine) International Honorary Member, AIESEC Honorary Member, SIETAR Europe (Society for Intercultural Education, Training and Research) 1992 Honorary Member, EFM Imperator (today: SCOPE Maastricht) (Honorary Members of SCOPE Maastricht and predecessor associations Archived 14 August 2012 at the Wayback Machine) Fellow, Academy of Management, United States 2006 Honorary Fellow, International Association for Cross-Cultural Psychology (Honorary Fellows of IACCP Archived 19 July 2011 at the Wayback Machine) 1998 Eminent Scholar, Academy of International Business, United States (AIB Fellows' Eminent Scholar Award)
  6. «NBU». web.archive.org. 25 Ιουλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023. 
  7. Personal Communication with P.Singh. 
  8. «The Conferral of the Degree of Doctor Oeconomiae Honoris Causa upon Professor Geert Hofstede». web.archive.org. 27 Σεπτεμβρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023. 
  9. Jackson, Terence (2020-04). «The legacy of Geert Hofstede» (στα αγγλικά). International Journal of Cross Cultural Management 20 (1): 3–6. doi:10.1177/1470595820915088. ISSN 1470-5958. http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1470595820915088. 
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Hoppe, Michael H. (February 2004). "An Interview with Geert Hofstede". Academy of Management Executive. 18 (1): 75–79. doi:10.5465/ame.2004.12689650. JSTOR 4166037. 
  11. McSweeney, B. (2002a) Hofstede's Identification of National Cultural Differences – A Triumph of Faith a Failure of Analysis, Human Relations, 55.1, 89–118. 
  12. 12,0 12,1 Hofstede, G. (2002) Dimensions Do Not Exist: A Reply to Brendan McSweeney, Human Relations, 55, November, pp. 1355–1361. 
  13. 13,0 13,1 McSweeney, B. (2002b) The Essentials of Scholarship: A Reply to Hofstede, Human Relations, 55.11, 1363–1372. 
  14. Gerhart, B. and Fang, M. (2005) National Culture and Human Resource Management: Assumptions and Evidence, International Journal of Human Resource Management, 16.6, 971–986. 
  15. «Metapress | A Fast Growing Resource for Young Entrepreneurs». Metapress (στα Αγγλικά). 25 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023. 
  16. d’Iribarne, Philippe (Dec. 2009), "National Cultures and Organisations in Search of a Theory", Journal of Cross-Cultural Management, Vol. 9, Iss. 3, pp. 309–21. 
  17. d'Iribarne, Philippe (1997), "The Usefulness of an Ethnographic Approach to the International Comparison of Organizations," International Studies in Management and Organizations, 27 (4) pp. 3–29. 
  18. 18,0 18,1 18,2 d'Iribarne (2009), p. 310. 
  19. Hofstede, Geert (1999) "Problems Remain But Theories Will Change: The Universal and the Specific in 21st Century Global Management," Organizational Dynamics 28 (1), pp.. 34-44. 
  20. Brewer, P., & Venaik, S. (2012). On the misuse of national culture dimensions. International Marketing Review, 29(6), 673-683. 
  21. Venaik, S., & Brewer, P. (2013). Critical issues in the Hofstede and GLOBE national culture models. International Marketing Review, 30(5), 469-482. 
  22. Brewer, P. & Venaik, S. 2014. The ecological fallacy in national culture research. Organization Studies, 35(7), 1063-1086. 
  23. Venaik, S. & Brewer, p. 2016. National culture dimensions: the perpetuation of cultural ignorance. Management Learning, 47(5), 563-589. 
  24. Tausch, Arno, Hofstede, Inglehart and Beyond. New Directions in Empirical Global Value Research (14 May 2015). doi:10.2139/ssrn.2606243. 
  25. http://eprints.lse.ac.uk/66752/1/__lse.ac.uk_storage_LIBRARY_Secondary_libfile_shared_repository_Content_LSE%20Impact%20of%20Soc%20Sci%20blog_2016_May_What%20are%20the%20most-cited%20publications%20in%20the%20social%20sciences%20according%20to%20Google%20Scholar.pdf
  26. «Science Vision - Research - Maastricht University». www.maastrichtuniversity.nl. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023. 
  27. «Consortium». web.archive.org. 13 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023. 
  28. «Reputation Institute». web.archive.org. 3 Αυγούστου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023. CS1 maint: Unfit url (link)
  29. «Geert Hofstede Fund - Maastricht University». web.archive.org. 7 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023. 
  30. «Unique archives in the University of Groningen Library». University of Groningen (στα Αγγλικά). 4 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023. 
  31. «Geert Hofstede». scholar.google.com. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]