Γιώργος Ανεμογιάννης (αγωνιστής 1821)
| Γιώργος Ανεμογιάννης | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1798 Παξός |
| Θάνατος | 1821 Ναύπακτος |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πυρπολητής |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Ελληνική Επανάσταση του 1821 |
Ο Γιώργος Ανεμογιάννης (Παξοί, 1798 – Ναύπακτος, 1821), γνωστός και ως Γιώργης από τους Παξούς, ήταν ήρωας και μάρτυρας της Ελληνικής επανάστασης του 1821, ένας από τους πρώτους πυρπολητές του ελληνικού στόλου.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Γιώργος Ανεμογιάννης γεννήθηκε το 1798 στο νησί των Παξών, το οποίο όπως και τα υπόλοιπα Ιόνια Νησιά, ξέφυγε από την Οθωμανική κατοχή. Αυτό δεν τον εμπόδισε, όπως και χιλιάδες άλλους κάτοικους των Ιονίων Νήσων να λάβει μέρος στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας εναντίον των Οθωμανών. Η Επανάσταση τον βρήκε ναύτη στο εμπορικό πλοίο «Οι Σύμμαχοι» από τις Σπέτσες, που ιδιοκτήτριά του ήταν η Μπουμπουλίνα Λασκαρίνα, με πλοίαρχο τον Νικόλα Ορλώφ.
Στον Κορινθιακό Κόλπο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Σπέτσες επαναστατούν πρώτες από τα νησιά, 3 Απριλίου 1821 [1]. Οι επαναστάτες πολιόρκησαν το κάστρο της Πάτρας. Οι προμήθειες και ενισχύσεις για τους Τούρκους της Πάτρας πραγματοποιούνταν από τον οθωμανικό στόλο, με κύρια βάση στην Νάυπακτο.
Στις αρχές Μαΐου, 6 πλοία των Σπετσών με κυβερνήτη τον καπετάν Νικόλαο Μπόταση και έξι πλοία από την Ύδρα, με επικεφαλής τον Δημήτρη Mιαούλη (γιος του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη Βώκου σάλπαραν για την Πάτρα. Στο δρόμο συνάντησαν μια τουρκική φρεγάτα, η οποία καταδιώκει εννέα μικρά ιστιοφόρα από το Γαλαξίδι. Ο στολίσκος, με τη σειρά του, άρχισε να καταδιώκει την φρεγάτα, η οποία έδωσε σήμα για την προσέγγιση του ελληνικού στόλου. Ο τουρκικός στόλος - μια κορβέτα, τρία μπρίκια και μια γολέτα- αμέσως έφυγε με κατεύθυνση το καταφύγιο του στην Νάυπακτο Φεύγοντας από τον Πατραϊκό Κόλπο και περνώντας ανάμεσα στα φρούρια του Ρίο και του Αντίρριο οι Οθωμανοί θεώρησαν ότι ήταν ασφαλής. Η απόσταση μεταξύ των οχυρών ήταν 1 ναυτικό μίλι και όλα τα διερχόμενα πλοία ήταν ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά των οχυρών. «Αλλά τους Έλληνες ναυτικούς», όπως γράφει με θαυμασμό ο Γάλλος ναύαρχος και ιστορικός Jurien de la Graviere --- «δεν τους σταματήσαν αυτά τα μικρά Δαρδανέλια, επιτίθενται και παρενοχλούν τα τουρκικά πλοία που κατέφυγαν υπό την κάλυψη του φρουρίου της Ναυπάκτου»[2] [3].
Δεδομένου ότι οι δραστηριότητες του τουρκικού στόλου περιπλέκονταν την πολιορκία της Πάτρας, στο κοινό συμβούλιο των καπεταναίων της στεριάς και πλοιάρχων, αποφασίστηκε επίθεση στο φρούριο Αντιρρίου, για να αποκόψουν τους Τούρκους στον Κορινθιακό κόλπο. Ο Διαμαντής Χόρμοβας, με το σπαθί στο χέρι του, οδήγησε την επίθεση και ήταν μεταξύ εκείνων που σκαρφάλωσαν τον τοίχο. Αλλά ο Χόρμοβας σκοτώθηκε και η επίθεση απωθήθηκε.
Μετά από αυτή την αποτυχία, και αφού έλαβαν πληροφορίες ότι στην Ερεσό ο Δημήτριος Παπανικολής έκαψε με πυρπολικό οθωμανική φρεγάτα, οι πλοίαρχοι αποφάσισαν να δοκιμάσουν να πυρπολήσουν τα τουρκικά πλοία στο καταφύγιο τους στην Ναύπακτο.
Γεώργιος Ανεμογιάννης από τους Παξούς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε αντίθεση με τον ελληνικό στόλο στη Λέσβο, κανείς εδώ δεν είχε καμία εμπειρία στην κατασκευή ή τη χρήση πυρπολικού. Τις εργασίες για τη μετασκευή ένα μικρού ιστιοφόρου από το Γαλαξίδι ανέλαβε ο Μυργίαλης, λοστρόμος στο πλοίο του καπετάν Μπόταση. Το πυρπολικό ήταν γεμάτο όχι τόσο με μπαρούτι και ρητίνη, παρά με καυσόξυλα. Πέρα από αυτό, η πρόβλεψη του Μυργιάλης ήταν μόνο ένας ναύτης πλήρωμα. Αλλά εθελοντές δεν έχουν δηλωθεί, μέχρι που το δήλωσε ο Γιώργος. Τον ρωτάνε τι θέλει, ο Γιώργος απαντά τίποτα για τώρα, αλλά αν ο Θεός μου δώσει καλή τύχη, θα μου δώσετε 10 τάληρα για δώρο στην αρραβωνιαστικιά μου.
Την αυγή 10 Ιουνίου 1821, το πυρπολικό σάλπαρε, ρυμουλκώντας την λέμβο των διασωστών του, με επικεφαλής τον Μυργιαλή. Σε απόσταση ακολούθησε το μπρίκι «Λυκούργος» Βλέποντας τους οι Τούρκοι ξεκίνησαν κανονιοβολισμούς από το κάστρο πάνω στο λόφο, από τις επάλξεις στην είσοδο του λιμανιού και τα πλοία του στόλου. Ο Μυργιαλής θεώρησε ότι δεν υπήρχε δυνατότητα να προσεγγίσουν πιο κοντά στην είσοδο του λιμανιού. Άναψε τη φωτιά και έδωσε την εντολή στον Γεώργη να μεταβεί στην λέμβο. Αρνήθηκε. Ο Γιώργος πήγε το φλεγόμενο πλοίο στην είσοδο του λιμανιού. Στις κραυγές του Μυργιαλή «Γιώργη θα χαθείς, πήδα στη θάλασσα», η απάντηση ήταν: «Αδέρφια, λευτεριά δε ζητάτε; Ας χαθώ εγώ πρώτος για αυτή»[4].
Να σταθεί άλλο στο κατάστρωμα δεν ήταν δυνατό. Κρεμιέται στην πρύμνη από όπου κυβερνάει το πλοίο . Αλλά η φλόγα τον φτάνει και εκεί. Ο Γιώργος πέφτει στο νερό, προσπαθώντας με τα χέρια να στρέψει το πηδάλιο και δεν δίνει προσοχή στα σκάγια. Όταν δεν ήταν πλέον σε θέση να παραμείνει στη φλόγες και στους καπνούς, άφησε το πηδάλιο και σαν καλός κολυμβητής που ήταν, για μεγάλο χρονικό διάστημα διέφυγε από τις τουρκικές λέμβους που τον περιβάλλαν. Τελικά τον έπιασαν, τον φέραν στο κατάστρωμα της φρεγάτας. Εδώ οι Τούρκοι, «τον ψήσαν στη σούβλα σαν αρνί, υπό την όψιν του ελληνικού στόλου» [5], Στη συνέχεια το απανθρακωμένα σώμα του Γιώργου το κρέμασαν για αρκετές ημέρες στο κάστρο «ως λάβαρο της βαρβαρότητας τους.»
Μνήμη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Δ. Φωτιάδης βάζει τον Γιώργο από τους Παξούς δίπλα στον μάρτυρα της Ελληνικής Επανάστασης Αθανάσιο Διάκο. Πιστεύει επίσης ότι πρέπει να αναφέρεται μαζί με τον αδελφό του Αισχύλου, τον Κυναίγειρο, ο οποίος επιχείρησε μετά την μάχη του Μαραθώνα να κρατήσει με τα χέρια του, τα Περσικά πλοία. Μνημείο του Γιώργου στήθηκε στον τόπο όπου μαρτύρησε, στον ενετικό προμαχώνα στην είσοδο του λιμανιού της Ναυπάκτου και στην πατρίδα του στο νησί των Παξών.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Φωτιάδης 1971, Τόμος 2, σελ. 45
- ↑ Jurien de La Gravière, Παρίσι, Plon, 1876 (2 τόμοι), Μετάφραση Ράδου σελ.78
- ↑ Φωτιάδης 1950, σελ.75
- ↑ Φωτιάδης 1950, σελ.76
- ↑ «Ορλάνδος». Τόμος1, σελ. 136. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2022.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Jurien de La Gravière, E. (1876). La station du Levant, 2 vol. Paris: E. Plon.
- Ορλάνδος, Α. (1869). Ναυτικά, ήτοι ιστορία των κατά τον υπέρ ανεξαρτησίας της Ελλάδος αγώνα πεπραγμένων υπό των τριών ναυτικών νήσων, ιδίως δε των Σπετσών, Τόμος 1. Αθήνα: Τυπογραφείον Χ. Ν. Φιλαδελφέως.
- Φωτιάδης, Δ. (1971). Η επανάσταση του 21, Τόμος 2. Αθήνα: Μέλισσα.
- Φωτιάδης, Δ. (1950). Κανάρης. Βουκουρέστι: Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Επιπλέον βιβλιογραφία>[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Τάκη Παπανικολάου, «Γεώργιος Ανεμογιάννης-Παξινός, Επέκεινα του Χρέους», δημοσίευση εφημερίδας "Εμπρός Ναυπάκτου" 30 Ιουλίου 2021.