Γιάννης Μάντακας
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Γιάννης Μάντακας | |
|---|---|
 | |
| Γέννηση | 4 Μαρτίου 1934 Θεσσαλονίκη |
| Θάνατος | 26 Δεκεμβρίου 1998 Θεσσαλονίκη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Ιδιότητα | μουσικός |
Ο Γιάννης Μάντακας ήταν Έλληνας μαέστρος χορωδιών που γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1934 και πέθανε στις 26 Δεκεμβρίου 1998 στη Θεσσαλονίκη.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο πατέρας του, Νικόλαος, καταγόταν από τα Χανιά της Κρήτης και η οικογένειά του έπαιξε ενεργό ρόλο στην Επανάσταση, στο Μακεδονικό Αγώνα και την Εθνική Αντίσταση. Η μητέρα του, Μαργαρίτα, ήταν κόρη του Αργύρη Ζάχου, ο οποίος ως διπλωμάτης προσέφερε τις υπηρεσίες του στο Μακεδονικό Αγώνα στο πλευρό του Ίωνα Δραγούμη. Αυτές οι καταβολές έστρεψαν το ενδιαφέρον του προς την ιστορία του τόπου, τη τέχνη και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και τον έκαναν κοσμοπολίτη, με ανοιχτές ιδέες και υψηλή αισθητική.
Το 1993 προσβλήθηκε από σπάνια ασθένεια του κινητικού νευρώνα. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη στις 26 Δεκεμβρίου 1998.
Σπουδές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1949 αρχίζει να παρακολουθεί μαθήματα αντίστιξης, φούγκας και διεύθυνσης χορωδίας στο Μακεδονικό Ωδείο με τον Επαμεινώνδα Φλώρο και το γιο του Κωνσταντίνο Φλώρο. Αργότερα εισάγεται στη Νομική σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Το 1951 άρχισε να γράφει μουσικοκριτικά σημειώματα στις εφημερίδες της Θεσσαλονίκης, που συνεχίστηκαν έως το 1978. Κατά καιρούς συνεργάστηκε με τις εφημερίδες «Το Φως», «Νέα Αλήθεια», «Μακεδονία» και «Ελληνικός Βορράς».
Μουσική δραστηριότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φοιτητής της Νομικής ήδη, ίδρυσε την Χορωδία του Α.Π.Θ. και λίγο αργότερα το Μουσικό Τμήμα της Πανεπιστημιακής Φοιτητικής Λέσχης του Α.Π.Θ. Ο τομέας αυτός αποτέλεσε το κυριότερο πεδίο δράσης του, για το οποίο εισέπραξε και την μεγαλύτερη αναγνώριση για την προσφορά του στα μουσικά δρώμενα της Ελλάδας. Ανανέωσε τη χορωδιακή μουσική εισάγοντας νέο ρεπερτόριο, κάνοντας πολλές πρώτες εκτελέσεις ελληνικών και ξένων έργων, ιδίως της Αναγέννησης, του Μπαρόκ και της σύγχρονης εποχής. Διοργάνωσε πλήθος συναυλιών και εκδηλώσεων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και σε πολλές πόλεις της Ελλάδας.
Παράλληλα συμμετέχει ανελλιπώς σε μεγάλα χορωδιακά φεστιβάλ του εξωτερικού. Πραγματοποίησε αρκετές δισκογραφικές παραγωγές, πολλά προγράμματα για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, μουσικές εκδόσεις, συναντήσεις χορωδιών, μουσικοπαιδαγωγικά σεμινάρια και σεμινάρια χορωδιακής μουσικής. Όλες αυτές οι δραστηριότητες συνεχίστηκαν αδιάλειπτα έως το 1993.
Πραγματοποίησε αρκετές δισκογραφικές παραγωγές, πολλά προγράμματα για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, μουσικές εκδόσεις, συναντήσεις χορωδιών, μουσικοπαιδαγωγικά σεμινάρια και σεμινάρια χορωδιακής μουσικής. Όλες αυτές οι δραστηριότητες συνεχίστηκαν αδιάλειπτα έως το 1993.
Την έξοδο της χορωδίας στο εξωτερικό ξεκίνησε από τις εκδηλώσεις της Μουσικής Ομοσπονδίας Νέων Europa Cantat. Αργότερα παρουσιάστηκε σε συναυλίες στη Γαλλία, Βέλγιο, Αυστρία, Γερμανία, Ελβετία, Δανία, Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία.
Το 1966 διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη για πρώτη φορά τη «Διεθνή Χορωδιακή Εβδομάδα» σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Χορωδιών Νέων Europa Cantat. Θα ακολουθήσουν άλλες τρεις διοργανώσεις, το 1980, 1983 και 1986.
Διετέλεσε τακτικός συνεργάτης του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και του Ραδιοφωνικού Σταθμού Μακεδονίας, από το 1954 μέχρι το 1991. Με αυτή την ιδιότητα προέβαλε το έργο πολλών Ελλήνων συνθετών, ιδίως της ελληνικής μουσικής πρωτοπορίας του 20ου αιώνα. Το 1958 ίδρυσε τη Χορωδία του Ραδιοφωνικού Σταθμού Μακεδονίας.
Ίδρυσε, σε συνεργασία με τον μουσικολόγο Ούβε Μάρτιν (Uwe Martin), το «Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής» στο Ινστιτούτο "Goethe" Θεσσαλονίκης.
Το 1965 οργάνωσε την πρώτη «Συνάντηση Χορωδιών», εισάγοντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα επιτυχημένο πρότυπο του εξωτερικού. Αργότερα θα εξελιχθεί σε «Χορωδιακή Εβδομάδα» και σε «Συνάντηση Χορωδιών και Ορχηστρών Νέων».
Τα έτη 1970-1973 διετέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Εταιρείας Heinrich Schütz.
Το 1972, προσκεκλημένος από το Lincoln Center της Νέας Υόρκης και από το πρόγραμμα Μορφωτικών Ανταλλαγών του State Department, επισκέφτηκε πανεπιστημιακές σχολές και ιδρύματα στην Ουάσιγκτον, Φλόριντα, Ατλάντα, Μίσιγκαν, Μπλούμιγκτον, Φιλαδέλφεια, με σκοπό να μελετήσει την αμερικανική μουσική παιδεία και παράλληλα να προβάλει εκεί τη σύγχρονη ελληνική μουσική.
Υπήρξε για πολλά χρόνια μέλος του Δ.Σ. ΕΤΟΣ (Ειδικό Ταμείο Οργάνωσης Συναυλιών) της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης (ΚΟΘ) και μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής της Εβδομάδας Νέων Καλλιτεχνών της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Το 1977 μετά από πρόσκληση του Μάνου Χατζιδάκι, ίδρυσε την Αττική Χορωδία, στο πλαίσιο της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.
Κατά καιρούς είχε κληθεί να διευθύνει τη Χορωδία της ΕΡΤ.
Διδακτική δραστηριότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από το 1965 άρχισε να διδάσκει στο Μακεδονικό Ωδείο και αλλού. Συγκεκριμένα, για τα επόμενα 40 χρόνια δίδαξε θεωρητικά, διεύθυνση χορωδίας, σύγχρονα μουσικοπαιδαγωγικά συστήματα. Τα έτη 1966-1979 διετέλεσε διευθυντής του Μακεδονικού Ωδείου Θεσσαλονίκης.
Τα έτη 1979-1996 διετέλεσε διευθυντής του Νέου Ωδείου Θεσσαλονίκης. Μαζί με τον Κάρολο Τρικολίδη οργάνωσαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα την Σχολή Μουσικής Προπαιδείας.
Το 1983-1995 ήταν διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας. Με αυτή την ιδιότητα οργάνωσε τη Μουσική Κατασκήνωση Καβάλας, στην οποία συμμετείχαν μαθητές από ωδεία όλης της χώρας, θεσμός που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Τα έτη 1985-1993 δίδαξε μουσική στη Παιδαγωγική Σχολή του Α.Π.Θ. Από το 2011 η χορωδία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μετονομάστηκε σε «Χορωδία Γιάννης Μάντακας».
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Τάκης Καλογερόπουλος, Λεξικό της ελληνικής μουσικής, εκδόσεις Γιαλλελή, Αθήνα 1988.
- Ελένη Μ. Λαζαρίδου, Γιάννης Μάντακας: Ένας πρωτοπόρος της μουσικής έκφρασης, Πανεπιστημιακή Φοιτητική Λέσχη Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, 2001.