Βοηθός νοσηλευτικής
Οι Βοηθοί Νοσηλευτικής, ευρύτερα γνωστοί ως Βοηθοί Νοσηλευτές/τριες (Δ.Ε) ή Νοσοκόμοι/ες (ο τίτλος "Νοσοκόμος-Νοσοκόμα" αποδίδεται στις μέρες μας μόνο στους Βοηθούς Νοσηλευτές ή και στους τραυματιοφορείς και όχι στους Νοσηλευτές, αλλά γενικότερα θεωρείται πλέον ξεπερασμένος και αποφεύγεται), είναι υπάλληλοι της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας, υπό την εποπτεία του Προϊστάμενου Νοσηλευτή ή των Νοσηλευτών οι οποίοι υπάγονται στα επαγγέλματα υγείας, όπου και αποτελούν αυτόνομο κλάδο.
Στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού, ο τίτλος που τους αποδίδεται είναι «φροντιστής υγείας» και συγκαταλέγονται ως Unlicensed assistive personnel [1] (UAP) (Ελληνικά: Μη εξουσιοδοτημένο βοηθητικό προσωπικό, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν απήχηση και οι όροι nurse assistant και nurse aide) έχοντας καθαρά βοηθητικό - υποστηρικτικό ρόλο σε άτομα με σωματικές αναπηρίες, ψυχικές διαταραχές και άλλες ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης που περιορίζουν τις δραστηριότητες της καθημερινής τους ζωής. Επιπροσθέτως, στον χώρο του νοσοκομείου ή του οίκου ευγηρίας αναλαμβάνουν κάποιες πράξεις (π.χ. στρώσιμο κλίνης, καθαριότητα ασθενούς, βοήθεια στο μπάνιο, λουτρό καθαριότητας κ.λ.π.), καθώς και νοσηλευτικές πράξεις (π.χ. θερμομέτρηση, λήψη αρτηριακής πίεσης, μέτρηση σφυγμού και ρυθμού αναπνοής, και μέτρηση σωματικού βάρους).
Διάκριση Νοσηλευτών - Βοηθών Νοσηλευτών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Ελλάδα, συχνά οι Βοηθοί Νοσηλευτές ή Νοσοκόμοι (Δ.Ε.) συγχέονται λανθασμένα με τους Νοσηλευτές (Π.Ε. ή Τ.Ε.) λόγω της παραπλήσιας στολής και τίτλου, καθώς και της συνύπαρξης τους στον χώρο του νοσηλευτικού τμήματος στον χώρο του νοσοκομείου. Η διάκριση όμως αυτών των δύο επαγγελμάτων πρέπει να είναι σαφής, καθώς έχουν διαφορετικό επίπεδο εκπαίδευσης (οι νοσηλευτές είναι υποχρεωτικά απόφοιτοι Α.Ε.Ι), ενώ οι Βοηθοί Νοσηλευτές (Δ.Ε.) (απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης) και δεν έχουν το επιστημονικό υπόβαθρο ούτε τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που έχουν οι νοσηλευτές, ενώ δεν έχουν ούτε τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα, ούτε τα ίδια καθήκοντα[2]. Επομένως αποτελούν ξεχωριστή επαγγελματική ομάδα από τους νοσηλευτές και δεν έχουν δικαίωμα εγγραφής στα επαγγελματικά και επιστημονικά επιμελητήρια των νοσηλευτών.[3][4]
Επαγγελματικό αντικείμενο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σκοπός του Βοηθού Νοσηλευτή, είναι η παροχή βασικής νοσηλευτικής φροντίδας στους ασθενείς, γενικά την υποστήριξη των νοσηλευτών στο έργο τους.[5]
Ο απόφοιτος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε.) της ειδικότητας «Βοηθός Νοσηλευτικής» έχει λάβει τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες σε ό,τι αφορά τις βασικές και απλές νοσηλευτικές πράξεις, την φροντίδα και περιποίηση του ασθενούς, οι οποίες μαζί με την αποκτηθείσα εμπειρία από το πρακτικό μέρος της κατάρτισής του, τον καθιστούν ικανό να ανταποκριθεί σε ένα ευρύ πεδίο επαγγελματικών δραστηριοτήτων, το οποίο εκτείνεται από τη νοσηλεία και φροντίδα του ασθενή ως την έρευνα και την εφαρμογή Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας.
Η άσκηση του επαγγέλματος προϋποθέτει τη διάθεση προσφοράς προς το συνάνθρωπο. Ο/η Βοηθός Νοσηλευτή πρέπει να διαθέτει τυπικά και ουσιαστικά προσόντα: Τα τυπικά προσόντα που πρέπει να διαθέτει ο απόφοιτος είναι Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε) - επιπέδου 5, με βασικές και εξειδικευμένες γνώσεις της εκάστοτε ειδικότητας. Τα ουσιαστικά προσόντα είναι να σέβεται τα δικαιώματα των ασθενών, να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες τους, να διαθέτει ενσυναίσθηση, αίσθημα υπευθυνότητας και προσφοράς, πραγματικό ενδιαφέρον, ευγένεια, εχεμύθεια, ευελιξία, να διαθέτει την ψυχική υποδομή ώστε να ανταποκρίνεται άμεσα σε επείγουσες και δύσκολες καταστάσεις. Το σημαντικότερο είναι να χαρακτηρίζεται ο επαγγελματίας υγείας από ισορροπία νου, σώματος και πνεύματος.
Εκπαίδευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για να θεωρείται κάποιος Βοηθός Νοσηλευτής, πρέπει να κατέχει τίτλο σπουδών επιπέδου 5 - Πτυχίο Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης που χορηγείται μετά από πιστοποίηση. Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Π.Δ. 210/2001: Από τη δημοσίευση του παρόντος καθιερώνεται ο επαγγελματικός τίτλος του Βοηθού Νοσηλευτή – Βοηθού Νοσηλεύτριας στους κατόχους τίτλων σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε.) των:[6]
1. Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) Νοσηλευτικής.
2. Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Δ.Ι.Ε.Κ) και σχολών Νοσηλευτικής δημόσιων νοσοκομείων.
3. (Πρώην) τεχνικών επαγγελματικών λυκείων (Τ.Ε.Λ) Νοσηλευτικής κατεύθυνσης.
4. Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) Νοσηλευτικής κατεύθυνσης.
5. ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας ΟΑΕΔ ειδικότητας Βοηθών Γενικής Νοσηλείας.
6. Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (Τ.Ε.Ε.) Α` κύκλου Βοηθών Νοσηλευτών.
7. Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (Τ.Ε.Ε.) Β` κύκλου Βοηθών Νοσηλευτών.
8. Μέσων Τεχνικών Επαγγελματικών Νοσηλευτικών Σχολών (Μ.Τ.Ε.Ν.Σ).
9. Σχολών της αλλοδαπής ισοτίμων προς τις ανωτέρω Σχολές.
Οι ειδικότητες που μπορούν να λάβουν οι βοηθοί νοσηλευτές περιγράφονται στο άρθρο 1 του ιδίου προεδρικού διατάγματος, όπου ρητά ορίζεται : «Στους κατόχους Διπλώματος Ο.Ε.Ε.Κ. επιπέδου Μετα-δευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης, των ακόλουθων ειδικοτήτων:
- Βοηθός Νοσηλευτικής Γενικής Νοσηλείας
- Βοηθός Νοσηλευτικής Μονάδων Εντατικής Θεραπείας
- Βοηθός Νοσηλευτικής Ογκολογικών Παθήσεων
- Βοηθός Νοσηλευτικής Τραυματολογίας
- Βοηθός Νοσηλευτικής Χειρουργείου
- Βοηθός Νοσηλευτικής Ατόμων με Ψυχικές Παθήσεις
- Βοηθός Νοσηλευτικής Μαιευτικής
Η διάρκεια της κατάρτισης διαρκεί 2 χρόνια, συν την εξάμηνη υποχρεωτική πρακτική άσκηση.
Μετά το πέρας της φοίτησης και της πρακτικής άσκησης οι απόφοιτοι της ειδικότητας "Βοηθός Νοσηλευτικής" πρέπει να δώσουν εξετάσεις πιστοποιήσης στον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων & Επαγγελματικού Προσανατολισμόού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.) για να μπορέσουν να λάβουν επίσημη πιστοποίηση και να εργαστούν στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα ως Βοηθοί Νοσηλευτικής με τα αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα και καθήκοντα του Βοηθού Νοσηλευτή Δευτεροβαθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε).[7]
Επαγγελματικά καθήκοντα - αρμοδιότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα καθήκοντα του Βοηθού Νοσηλευτή αποσκοπούν στην παροχή βασικής νοσηλευτικής φροντίδας στους ασθενείς στην προστασία, διατήρηση και αποκατάσταση της υγείας τους και είναι τα εξής:
1) Η παροχή γενικής και τοπικής καθαριότητας στον ασθενή.
2) Η παροχή βοήθειας, φροντίδας και υποστήριξης του ασθενούς που πάσχει από χρόνιο ανίατο νόσημα ή έχει υποστεί ατύχημα ή έχει κακοποιηθεί.
3) Η παρακολούθηση και καταγραφή της λειτουργίας παροχετεύσεων.
4) Η λήψη και η εφαρμογή περιοριστικών μέτρων για την ασφάλεια του ασθενούς.
5) Η λήψη και καταγραφή ζωτικών σημείων (σφίξεις, πίεση, θερμοκρασία, αναπνοές).
6) Εργαλειοδοσία στο χειρουργείο.
7) Η σίτιση του ασθενούς και η χορήγηση υγρών μέσω εντερικής οδού.
8) Η συλλογή δειγμάτων εκκρίσεων όπως ούρων, κοπράνων, πτυέλων κ.α.
9) Η χορήγηση ειδικών δοχείων για τη φροντίδα λειτουργιών εντέρου και ουροδόχου κύστεως.
10) Η παροχή προεγχειρητικής ετοιμασίας όσον αφορά στη σωματική καθαριότητα (γενική και τοπική) και στην εκτέλεση εκκενωτικού υποκλυσμού.
11) Προετοιμασία της κλίνης κενής ή με κατακεκλιμένο ασθενή.
12) Παροχή φροντίδας στην προετοιμασία του νεκρού και η διατήρηση της αξιοπρέπειας του νεκρού σώματος
13) Η διατήρηση καλής επικοινωνίας με την ομάδα φροντίδας υγείας και τους ασθενείς και η ενημέρωση του υπεύθυνου νοσηλευτή για την κατάσταση των ασθενών (συμπεριφορά, συμπτώματα, παράπονα).
14) Η άσκηση επειγουσών νοσηλευτικών πράξεων και η εφαρμογή πρώτων βοηθειών, όπως είναι οι ακόλουθες:
i) Ίσχαιμος περίδεση
ii) Ακινητοποίηση κατάγματος
iii) Kαρδιοαναπνευστική ανάνηψη με την προϋπόθεση λήψης BLS (πιστοποίηση στη Βασική Υποστήριξη της Ζωής).
15) Η διατήρηση υγιούς και ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος, ακολουθώντας τα πρότυπα και τις διαδικασίες ελέγχου λοιμώξεων, που έχουν τεθεί από την υπηρεσία.
16) Η τακτοποίηση και συμπλήρωση με επαρκές υλικό των ερμαριών και άλλων χώρων του δωματίου προετοιμασίας νοσηλειών και των τροχήλατων καροτσιών(καθαριότητα- απολύμανση εργαλείων, συσκευών και άλλων αντικειμένων.
17) Η φροντίδα για την καθαριότητα των εργαλείων.
18) Έλεγχος λειτουργίας εργαλείων και η σχετική αναφορά προς τους υπεύθυνους νοσηλευτές.
19) Η ταξινόμηση των εργαλείων, των οργάνων, των συσκευών, του ιματισμού, των ορών, του φαρμακευτικού υλικού, των αναλώσιμων κ.λπ.
20) Η ετοιμασία των προς αποστείρωση υλικών/εργαλείων, άλλου εξοπλισμού και ιματισμού.
21) Η παρακολούθηση της λειτουργίας απλών συσκευών και οργάνων, των οποίων γνωρίζει τη λειτουργία, καθώς και πιθανές βλάβες τους και η σχετική αναφορά προς τους υπεύθυνους νοσηλευτές.
22) Η τήρηση κανόνων ηθικής και δεοντολογίας, των οδηγιών και συστάσεων που προκύπτουν από την κείμενη νομοθεσία και τον κανονισμό λειτουργίας της υγειονομικής μονάδας.
23) Η συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας υγείας και με εμπλεκόμενους φορείς για την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας σε περίπτωση μαζικών καταστροφών και άλλων έκτακτων καταστάσεων.
24) Η διενέργεια οξυμετρίας.
25) Η λήψη μέτρων για την πρόληψη και φροντίδα επιπλοκών από μακροχρόνια κατάκλιση.
26) Η υποβοήθηση, η φροντίδα και η αξιολόγηση της λειτουργίας απέκκρισης εντέρου και ουροδόχου κύστης (υποκλυσμός, παρακολούθηση καθετήρα κύστεως σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες).
27) Η διενέργεια ηλεκτροκαρδιογραφήματος.
28) Η διενέργεια μέτρησης και καταγραφής των προσλαμβανόμενων και αποβαλλόμενων υγρών.
29) Η εξέταση αίματος και ούρων για σάκχαρo και οξόνη με χρήση stick.
30) Η εφαρμογή πρώτων βοηθειών και υποστήριξης του ασθενούς σε περιπτώσεις κινδύνου της ζωής όπως πνιγμός και ανακοπή, με την προϋπόθεση λήψης BLS.
31) Η εφαρμογή οξυγονοθεραπείας - νεφελοποίησης.
32) Η διενέργεια εμβολιασμών σε έκτακτες περιπτώσεις.
33) Συμμετοχή και βοήθεια σε ιατρικές πράξεις, όπως τοποθέτηση νάρθηκα, αφαίρεση παροχέτευσης, παροχέτευση θωρακικής κοιλότητας, διασωλήνωση.
34) Η παραλαβή χειρουργημένου ασθενούς σύμφωνα με τις οδηγίες της λογοδοσίας.
35) Η διενέργεια περιφερικής προσπέλασης για την τοποθέτηση φλεβοκαθετήρα και λήψη αίματος σύμφωνα με τις οδηγίες του υπεύθυνου νοσηλευτή και με την
προϋπόθεση της σχετικής εμπειρίας.
36) Η χορήγηση (po,sc,im,iv), σύμφωνα με τις οδηγίες του υπεύθυνου νοσηλευτή και εφόσον υπάρχει τοποθετημένος φλεβοκαθετήρας.
37) Ενημέρωση διαφόρων εντύπων και βιβλίων που προβλέπονται από τους κανονισμούς για πράξεις που έχουν εκτελεστεί από τους ίδιους.
38) Η εκτέλεση οποιασδήποτε πράξης πέρα των ανωτέρω, με ανάθεση, η οποία προκύπτει από το υπογεγραμμένο πρόγραμμα του/της προϊσταμένου/προϊσταμένης και τη λογοδοσία του ασθενούς, του εκάστοτε νοσηλευτικού τμήματος, υπό την προϋπόθεση ότι την αποκλειστική ευθύνη φέρει ο υπεύθυνος νοσηλευτής, ο οποίος κρίνει εάν ο βοηθός νοσηλευτής, δύναται να την εκτελέσει.
39) Η τήρηση κανόνων ηθικής και δεοντολογίας, των οδηγιών και συστάσεων που προκύπτουν από την κείμενη νομοθεσία και τον κανονισμό λειτουργίας της υγειονομικής μονάδας.
Βοηθά σε καθορισμένες νοσηλείες και στη φροντίδα και περίθαλψη των ασθενών.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τα ανωτέρω ή διενέργειας Νοσηλευτικών πράξεων από Βοηθούς Νοσηλευτών που δεν εμπίπτουν στα ανωτέρω καθήκοντα τους, δύναται να επιφέρουν διοικητικές και νομικές κυρώσεις.
Τομείς απασχόλησης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του ο/η καταρτιζόμενος/η, έχει αποκομίσει όλες τις γνώσεις που τον /την καθιστούν ικανό / ή να εργασθεί σε ολόκληρο το φάσμα των δομών περίθαλψης, όπως:
- Δημόσια ή Ιδιωτικά Νοσοκομεία και κλινικές
- Μονάδες Πρωτοβάθμιας Υγειονομικής Περίθαλψης (π.χ Κέντρα Υγείας)
- Κέντρα Αποκατάστασης
- Δομές κοινωνικής πρόνοιας (ΚΗΦ, Βοήθεια στο σπίτι κ.α.)
- Γηροκομεία
- Θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων
- Ψυχιατρικές δομές
- Σχολεία Δημόσια / Ιδιωτικά
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Οδηγός σπουδών ειδικότητας "βοηθού νοσηλευτή". Γενική Γραματεία Διά Βίου Μάθησης & Νέας Γενιάς Αρχειοθετήθηκε 2020-03-27 στο Wayback Machine.
- Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος (Ε.Ν.Ε)
- ΕΠΑΛ Αγίων Αναργύρων - Τομέας Υγείας, Πρόνοιας και Ευεξίας Αρχειοθετήθηκε 2020-09-30 στο Wayback Machine.
- Υπουργείο Υγείας
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Unlicensed assistive personnel».
- ↑ «Καθηκοντολόγιο Νοσηλευτών (Φ.Ε.Κ. 4262/10-08-2022) – Καθηκοντολόγιο Βοηθών Νοσηλευτών (Φ.Ε.Κ. 4209/08-08-2022)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2022.
- ↑ «Παράνομη χρήση του επαγγελματικού τίτλου του Νοσηλευτή. Παράβαση της νομοθεσίας σχετικά με τα καθήκοντα Νοσηλευτών και Βοηθών Νοσηλευτών». ΕΝΕ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «Ε.Ν.Ε Δικαίωμα εγγραφής».
- ↑ «Καθηκοντολόγιο Βοηθών Νοσηλευτών-τριών Νοσοκομείων και των λοιπών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων του ΕΣΥ, καθώς και των δημόσιων δομών παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας». ΦΕΚ.
- ↑ «ΦΕΚ 165/Α/24-7-2001 Επαγγελματικά δικαιώματα των κατόχων Διπλώματος Ο.Ε.Ε.Κ. επιπέδου Μεταδευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης των ειδικοτήτων «Νοσηλευτική Τραυματολογία», «Νοσηλευτική Ογκολογικών Παθήσεων», «Νοσηλευτής Χειρουργείου», «Νοσηλευτική Ατόμων με Ψυχικές Παθήσεις» και «Νοσηλευτική Μονάδων Εντατικής Θεραπείας» των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) και των πτυχιούχων Τ.Ε.Ε. Α' και Β' κύκλου της ειδικότητας «Βοηθών Νοσηλευτών», καθώς και καθορισμός των προϋποθέσεων και της διαδικασίας χορήγησης της άδειας ασκήσεως των ανωτέρω επαγγελμάτων».[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Νομοθετικό πλαίσιο ΕΟΠΠΕΠ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2022.