Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Βέρατρον το λευκόν

{{italic title}}
{{Ταξινομοπλαίσιο
| όνομα = Βέρατρον το λευκόν ή<br /> Ελλέβορος ο λευκός<br /> ''(Veratrum album)''
| εικόνα = Veratrum album Blüten des Germer.jpg
| λεζάντα_εικόνας = Άνθη ''Veratrum album''.
| πλάτος_εικόνας = 250px
| βασίλειο = [[Φυτά]] ''(Plantae)''
| συνομοταξία =[[Αγγειόσπερμα]] ''(Angiosperms)''
| ομοταξία = [[Μονοκοτυλήδονα]] ''(Monocots)''
| τάξη = [[Λειριώδη]] ''(Liliales)''
| οικογένεια = [[....]] ''(Melanthiaceae)''
| γένος = [[Βέρατρον]] ''(Veratrum)''
|species = Β. το λευκόν<br /> ''(V. album)''
|binomial = Βέρατρον το λευκόν<br /> ''(Veratrum album)''
| genus_authority = [[Κάρολος Λινναίος]] ''(L.)''
}}
Το '''''Βέρατρον το λευκόν''''', ο '''''Ελλέβορος ο λευκός''''' ''('''Veratrum album''')'',  γνωστός και ως  ψευδής ελλεβορίνη ''(false helleborine)'',  '''Ευρωπαϊκός λευκός ελλέβορος''' ''(European white hellebore)'' ή κατά τους [[Γεννάδιος|Γεννάδιο]] και Καββαδά είναι ο '''λευκός ελλέβορος''' ''(white veratrum)'' του [[Θεόφραστος|Θεόφραστου]] και του [[Διοσκουρίδης|Διοσκουρίδη]]· συν. ''Veratrum lobelianum'' ''Bernh.'',<ref name="pfaf">[http://www.pfaf.org/database/plants.php?Veratrum+album ''Veratrum album''] at [[Plants For A Future]]</ref> είναι δηλητηριώδες [[Φαρμακευτικά φυτά|φαρμακευτικό φυτό]]<ref>[http://www.henriettesherbal.com/eclectic/felter/veratrum-albu.html Felter, Harvey Wickes. (1922) ''The Eclectic Materia Medica, Pharmacology and Therapeutics.'']</ref><ref>[http://www.henriettesherbal.com/eclectic/kings/veratrum-albu.html Felter, Harvey Wickes;  Lloyd, John Uri. (1898) ''King's American Dispensatory.'']</ref> των Λειριίδων (ή Λιλιίδων) ''(Liliaceae)'' (οικογένεια [[κρίνος|κρίνου]]) ή ''Melanthiaceae''. Απαντά σε ορεινά μέρη της [[Ελλάδα]]ς, όπου καλείται κοινώς '''στερόγιαννι'''. Είναι εγγενές στην [[Ευρώπη]] και σε τμήματα της δυτικής [[Ασία]]ς (δυτική [[Σιβηρία]], την [[Τουρκία]] και στον [[Καύκασος|Καύκασο]]).<ref>{{Cite web |url=http://apps.kew.org/wcsp/namedetail.do?name_id=291244 |title=Kew World Checklist of Selected Plant Families |accessdate=2016-06-26 |archive-date=2021-12-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211223142225/http://wcsp.science.kew.org/namedetail.do?name_id=291244 |url-status= }}</ref>

==Περιγραφή==
Το [[φυτό]] είναι πολυετές ''(perennial)''{{refn|group="Σημ."| Πολυετές φυτό ''(perennial plant)'' ή απλά πολυετές ''(perennial)'' (από το [[Λατινική γλώσσα|Λατινικό]] ''per'', που σημαίνει "μέσα" και ''annus'', που σημαίνει "χρόνος"), είναι ένα φυτό που ζει για περισσότερο από δύο χρόνια.{{refn|group="Παρ. Σημ."|The Garden Helper. [http://www.thegardenhelper.com/planting.html The Difference Between Annual Plants and Perennial Plants in the Garden.] Retrieved on 2008-06-22.}}}} [[βότανο]], με δυνατό κάθετο ρίζωμα ''(rhizome)'',{{refn|group="Σημ."| Στη βοτανική και την δενδρολογία, ένα ρίζωμα (από το Αρχαίο Ελληνικό: ῥίζωμα, "μάζα των ριζών", από το ῥιζόω, "αιτία να χτυπήσει η ρίζα") είναι ένα τροποποιημένο υπόγειο στέλεχος του φυτού, που συνήθως βρίσκεται υπογείως, συχνά στέλνοντας ρίζες και βλαστούς από τα μεσογόνατιά του.{{refn|group="Παρ. Σημ."|{{LSJ|r(I/zwma|ῥίζωμα|ref}}}}{{refn|group="Παρ. Σημ."|{{LSJ|r(izo/w|ῥιζόω}}}}}} καλυμμένο με θήκες από υπολείμματα παλαιών φύλλων. Οι σωματώδεις, απλοί μίσχοι ''(stems)''{{refn|group="Σημ."| Στη βοτανική ο μίσχος ''(stem)'', είναι το στέλεχος που αποδίδει ενιαία ενιαία λουλούδια στην ταξιανθία. Είναι τα κλαδιά ή τα στελέχη που συνδέουν το κάθε λουλούδι σε μια ταξιανθία, που περιέχει περισσότερα από ένα [[λουλούδι]]. {{refn|group="Παρ. Σημ."|{{cite book |author=Hickey, M.; King, C. |year=2001 |title=The Cambridge Illustrated Glossary of Botanical Terms |publisher=Cambridge University Press }}}}}} έχουν ύψος από 50 έως 175 εκατοστά. Έχει φύλλα χοντρά, πλατιά, προμήκη, ωοειδή ή λογχοειδή, με ισχυρές παράλληλες νευρώσεις, πτυχωτά και χνοώδη στο κάτω μέρος.  Τα άνθη φύονται από τις μασχάλες μακρών βρακτίων κατά βότρυς, σχηματίζοντας μια ευρεία επάκρια φόβη μήκους περίπου 50 εκατοστών.  Τα άνθη έχουν χρώμα λευκό, πρασινωπό ή κιτρινωπό.  Η περίοδος ανθοφορίας είναι από Ιούνιο μέχρι Αύγουστο.  Τα άνθη μυρίζουν πολύ έντονα ιδίως αν είναι εκτεθειμένα στον ήλιο. Το περιγόνιο είναι εξωτερικά  χνουδωτό, με τμήματα προμήκη, δαντελωτά και είναι μακρότερο από τον ποδίσκο.  Έχουν κατά λάθος εκληφθεί για την κίτρινη γεντιανή, ''Gentiana lutea'', η οποία χρησιμοποιείται στα ποτά, με αποτέλεσμα τις δηλητηριάσεις.<ref>{{Cite journal | journal = Wiener klinische Wochenschrift | title = Dietary poisoning with Veratrum album--a report of two cases | last6 = Wiedermann | volume = 117 | issue = 3 | pmid = 15773425 | year = 2005 | pages = 106–108 | doi = 10.1007/s00508-004-0291-x | last5 = De Giorgi | last4 = Pechlaner | last3 = Salvatore | last1 = Zagler | last2 = Zelger | first1 = B. | first2 = A. | first3 = C. | first4 = C. | first5 = F. | first6 = C. }}</ref><ref>{{Cite journal | last1 = Rauber-Lüthy | first1 = C. | last2 = Halbsguth | first2 = U. | last3 = Kupferschmidt | first3 = H. | last4 = König | first4 = N. | last5 = Mégevand | first5 = C. | last6 = Zihlmann | first6 = K. | last7 = Ceschi | first7 = A. | title = Low-Dose Exposure to ''Veratrum album'' in Children Causes Mild Effects -- A Case Series | journal = Clinical Toxicology | year = 2010 | volume = 48 | issue = 3 | pages = 234–237 | doi = 10.3109/15563650903575243 | pmid = 20170391 }}</ref><ref>{{ cite journal | author = Verovnik F. | title = Naključna zastrupitev z belo čmeriko | trans_title = Accidental Poisoning with White Hellebore | language = Slovenian| journal = Zdravniški Vestnik | volume = 68 | issue = 3 | year = 1999 | pages = 157–160 }}</ref>

Η [[ρεσβερατρόλη]] έχει απομονωθεί από το φυτό.<ref>{{ cite journal | title = Resveratrol as a chemopreventive agent: A promising molecule for fighting cancer | author = Delmas, D.| journal = Current Drug Targets | year = 2006 | volume = 7 | issue = 3 | pages = 423–442 | pmid = 16611030 | url = http://hal.archives-ouvertes.fr/docs/00/37/62/82/PDF/Curr_Drug_targ06.pdf | doi=10.2174/138945006776359331|display-authors=etal}}</ref><ref>Takaoka, M., 1939. [Resveratrol, a new phenolic compound, from Veratrum grandiflorum] (Title in Japanese). Nippon Kagaku Kaishi 60, 1090-1100.
</ref>

==Χρήσεις==
Η [[Ρίζα (βοτανική)|ρίζα]] του είναι πολύ δηλητηριώδης, με μια παραλυτική επίδραση στο [[νευρικό σύστημα]].<ref name="pfaf"/> Σε δύο περιπτώσεις θανατηφόρας δηλητηρίασης από την κατανάλωση των [[σπόρος|σπόρων]], οι τοξίνες [[Βερατριδίνη|βερατριδίνης]] (veratridine) και cevadine ήταν παρούσες στο [[αίμα]]. Το 1983, οι σκόνες φτερνίσματος, που παράγονταν από το βότανο στη [[Δυτική Γερμανία]], προκάλεσαν σοβαρές δηλητηριάσεις στην [[Σκανδιναβία]].<ref>{{Cite journal
| last1 = Fogh | first1 = A. | last2 = Kulling | first2 = P. | last3 = Wickstrom | first3 = E. | title = Veratrum Alkaloids in Sneezing-Powder a Potential Danger | url = https://archive.org/details/sim_clinical-toxicology_1983-04_20_2/page/175 | journal = Clinical Toxicology| year = 1983 | volume = 20 | issue = 2| pages = 175–179| doi = 10.3109/15563658308990062| pmid = 6887310}}</ref>

==Ιστορία==
Το 2014, υπήρξε ο ισχυρισμός ότι ο [[Μέγας Αλέξανδρος]], θα μπορούσε να είχε δηλητηριαστεί με [[κρασί]] φτιαγμένο από ''Veratrum album''.<ref name=schep>{{cite journal |vauthors=Schep LJ, Slaughter RJ, Vale JA, Wheatley P |title=Was the death of Alexander the Great due to poisoning? Was it Veratrum album? |journal=[[Clinical Toxicology]] |volume=52 |issue=1 |pages=72–7 |date=January 2014 |pmid=24369045 |doi=10.3109/15563650.2013.870341}}</ref><ref>{{cite news |last=Bennett-Smith  |first=Meredith  | date= 14 January 2014 | url = http://www.huffingtonpost.com/2014/01/13/alexander-the-great-poisoned-toxic-wine_n_4591553.html |title= Was Alexander The Great Poisoned By Toxic Wine?  | accessdate=15 January 2014| location =  | work=The Huffington Post}}</ref> Προηγουμένως, πιστεύετο ότι η δηλητηρίαση οφειλόταν στο [[Αρσενικό (χημικό στοιχείο)|αρσενικό]] ή (κάποια μυθική πίστη) ότι το [[νερό]] του Στύγιου ποταμού, μπορεί να οδήγησε στο θάνατο τον Βασιλιά της [[Μακεδονία]]ς.

Στην αρχαιότητα, ένα αποτελεσματικό [[Έμετος|εμετικό]] με βάση το λευκό ελλέβορο και ένα πικρό οβάλ σπόρο (που ο ''Hahneman'' πίστευε ότι ήταν ο σπόρος του ''Erigeron'' ή ''Senecio'') αναμείχθηκε από τους ιατρούς της [[Αντίκυρα]]ς,{{refn|group="Σημ."| Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα ονομαζόταν «Άσπρα Σπίτια», μια ονομασία που δόθηκε μετά το 1960 σε ένα εντελώς νέο παρακείμενο οικισμό, 3 χλμ. προς τα ανατολικά· στην [[Νομός Φωκίδας|Φωκίδα]], στον κόλπο της [[Αντίκυρα]]ς, στον [[Κορινθιακός Κόλπος|Κορινθιακό κόλπο]]· κάποια ερείπια είναι ακόμα ορατά. Στην αρχαιότητα, ήταν πόλη με ιδιαίτερη σημασία.
Ταυτίζεται με την [[Όμηρος|Ομηρική]] Κυπάρισσο, που εμφανίζεται στον κατάλογο των πλοίων, από όπου απέπλευσε ο στόλος Φωκέων για την [[Αυλίδα]] και στη συνέχεια στην [[Τροία]]. Στους Ρωμαϊκούς χρόνους, υπήρχε ακόμη στην Αντίκυρα ο τάφος των αδελφών Σχεδίου και Επιστρόφου, ναυάρχων του στόλου των Φωκέων. {{refn|group="Παρ. Σημ."| ''[[Iliad]]'' 2, 519}}{{refn|group="Παρ. Σημ."|{{cite book |author= |title= Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια |chapter= Σχεδίος (Μυθολ.) |publisher= "ΠΥΡΣΟΣ" Ανώνυμος Εταιρεία Εκδόσεων & Γραφικών Τεχνών |url= |year= 1933 |place= Ιερά οδός 61 - Αθήνα |pages= 684 |isbn= }}}}}} μια πόλη της [[Νομός Φωκίδας|Φωκίδας]] στην [[Ελλάδα]].<ref>{{citation | last=Hahnemann | first=S. | year=1852 | title=The Lesser writings of Samuel Hahnemann | publisher=William Radde |contribution=A Medical Historical Dissertation on the Helleborism of the Ancients| url=http://books.google.co.uk/books?id=YwTZzl_fk74C|page=604, para. 117}}</ref>

==Εικόνες==
<gallery class="center" caption="" widths="190px" heights="190px">
Αρχείο:Veratrum Album.jpg|Φύλλα.
Αρχείο:Veratrum album subsp. oxysepalum flower s3.JPG|εκπ. ''oxysepalum''
Αρχείο:Veratrum album-0276.jpg|Φύλλα.
Αρχείο:Veratrum album Dachstein.jpg|Φυτό.
</gallery>

== Σημειώσεις ==
<references group="Σημ." />
;Παραπομπές σημειώσεων
<references group="Παρ. Σημ." />

== Παραπομπές ==
<references />
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
{{commonscat}}

{{ενσωμάτωση κειμένου|en|Veratrum album|oldid=696596466}}

[[Κατηγορία:Δηλητηριώδη φυτά]]
[[Κατηγορία:Ευρωπαϊκή χλωρίδα]]
[[Κατηγορία:Φαρμακευτικά φυτά]]
[[Κατηγορία:Χλωρίδα της Ασίας]]