Αυτοδιαψευδόμενη προφητεία
Μια αυτοδιαψευδόμενη προφητεία είναι το συμπλήρωμα /αντίστροφο μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας, είναι δηλαδή μια πρόβλεψη που εμποδίζει να συμβεί αυτό που προβλέπει. Είναι γνωστή επίσης και ως "δίλημμα του προφήτη" γιατί όταν κάποιος προμηνύει μια καταστροφή, οι εμπλεκόμενοι ενδέχεται να αναλάβουν δράση ώστε να αποτραπεί το κακό, διαψεύδοντας έτσι την προφητεία.
Είναι σημαντικό να διευκρινήσουμε ότι μια αυτοδιαψευδόμενη προφητεία οφείλεται σε αρνητική [ανάδραση], δηλαδή σε μείωση ή παύση της ανατροφοδότησης μιας κατάστασης, ενώ μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία οφείλεται σε θετική ανάδραση, δηλαδή στην αυτοτροφοδότηση της έκβασης που προβλέπει.
Αν η πρόβλεψη γίνεται εσκεμμένα με σκοπό να αποτρέψει αυτό που προβλέπει, τότε είναι μια τεχνική χειραγώγησης που βασίζεται στην αντίστροφη ψυχολογία. Ένα πολύ απλό παράδειγμα είναι όταν ένας γονέας λέει σε ένα παιδί ότι δεν είναι ικανό να κάνει κάτι, το οποίο γνωρίζει ότι δεν είναι πολύ πέρα από τις ικανότητες του παιδιού αλλά απαιτεί κάποια προσπάθεια εκ μέρους του, και το παιδί βάζει υπερβάλλοντα ζήλο για να αποδείξει ότι μπορεί να το κάνει, διαψεύδοντας έτσι την πρόβλεψη.
Παραδείγματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο βιβλικός προφήτης Ιωνάς αρνείται αρχικά να προειδοποιήσει το λάο της Νινεύη για την καταστροφή του, για να μην μετανοήσουν οι κάτοικοι της πόλης και ο Θεός τους συγχωρήσει με συνέπεια να μην καταστρέψει την πόλη. Πράγματι, όταν ο Ιωνάς τελικά τους ενημερώνει για την προφητεία, οι κάτοικοι της Νινευή αλλάζουν συμπεριφορά με συνέπεια ο Θεός να τους λυπηθεί και να μην εκπληρωθεί η προφητεία. [1]
- Το πρόβλημα με τον ιό της χιλιετίας λέγεται ότι ήταν ζήτημα αυτοδιαψευδόμενης προφητείας, καθώς ο φόβος ότι ο μηδενισμός των ρολογιών των υπολογιστών με την έλευση της νέας χιλιετίας θα δημιουργούσε μαζικά προβλήματα στη λειτουργία των υπολογιστών με ανυπολόγιστες συνέπειες οδήγησε στις απαιτούμενες αλλαγές ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο.[2]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Παλαιά Διαθήκη, Ιωνάς κεφ. 1-3, http://www.imgap.gr/file1/AG-Pateres/AG%20KeimenoMetafrasi/PD/36.%20Ionas.htm, ανακτήθηκε στις 8 March 2015
- ↑ Το μη πρόβλημα του 2000, http://archive.in.gr/news/2000/epist/e_jan01.htm, ανακτήθηκε στις 2015-03-09
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Bushman BJ, Baumeister RF, Stack AD (Mar 1999). «Catharsis, aggression, and persuasive influence: self-fulfilling or self-defeating prophecies?». J Pers Soc Psychol 76 (3): 367–76. doi:. PMID 10101875. http://content.apa.org/journals/psp/76/3/367.