Αττική (σύζυγος του Αγρίππα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αττική (σύζυγος του Αγρίππα)
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Caecilia Attica (Λατινικά)
Γέννηση55 π.Χ. (περίπου)
Αρχαία Ρώμη
Θάνατος28 π.Χ. (περίπου και πιθανώς)[1]
ΠαρατσούκλιAtticula
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜάρκος Βιψάνιος Αγρίππας[2][3]
ΤέκναΒιψανία Αγριππίνα
Βιψανία (σύζυγος του Χατέριου)
ΓονείςΤίτος Πομπόνιος Αττικός[2][4] και Πιλία[5][6]
δεδομένα

Η Αττική [α] (γεννήθηκε περί το 58–51 π.Χ., ίσως απεβίωσε γύρω στο 32–29 π.Χ.) ήταν κόρη του επικούρειου φίλου του Κικέρωνα, Τίτου Πομπωνίου Αττικού. Ήταν επίσης η πρώτη σύζυγος του Μάρκου Βιψάνιου Αγρίππα, στενού φίλου του Ρωμαίου αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου.

Πρώιμη ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αττική γενικά θεωρείται ότι γεννήθηκε το 51 π.Χ.,[7] αλλά ορισμένοι ιστορικοί έχουν υποστηρίξει προγενέστερες ημερομηνίες: ο E. Φ. Λεόν πρότεινε το 55 π.Χ.,[8] το οποίο έγινε αποδεκτό από τους Mάγιερ Ράινχολντ και Στέφεν Β. Φ. Βάιτε [9] ενώ ο Ντ. Ρ. Σάκλετον Μπάιλεϋ χρονολόγησε την επιστολή του Κικέρωνα –όπου αναφέρει την πρόσφατη γέννησή της– το 58 π.Χ.[10]

Η μητέρα της, Πιλία (γεννημένη πριν από το 75 π.Χ.), κόρη του Πιλίου, ήταν εκ μητρός εγγονή του Μάρκου Λικίνιου Κράσσου, μέλους της Πρώτης Τριανδρίας. Ο πατέρας της Αττικός και η Πιλία παντρεύτηκαν περίπου το 58-56 π.Χ., όταν ο Αττικός ήταν ήδη 53 ή 54 ετών. Η μητέρα της απεβίωσε μετά από 12 χρόνια γάμου το 46 π.Χ.[11] :141[12] Είχε επίσης έναν μεγαλύτερο αδελφό, που πήρε το όνομα τού πατέρα του, Τίτου Πομπονίου Αττικού.

Όνομα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πατέρας της Αττικής, Τίτος Πομπονιός Αττικός, ήταν σε σχετικά προχωρημένη ηλικία όταν υιοθετήθηκε από τον θείο του, Κόιντο Καικίλιο (Quintus Caecilius).[β] Αυτό σήμαινε, σύμφωνα με το ρωμαϊκό έθιμο, ότι το όνομά του άλλαξε σε Κόιντο Καικίλιο Πομπονιανό Αττικό. Η Αττική εικάζεται ότι γεννήθηκε μετά από αυτό και επομένως είναι γνωστή ως «Καικίλια», αλλά συχνά αναφέρεται ως «Πομπονία».[14] Συχνά ονομαζόταν με το υποκοριστικό όνομα «Aττικούλα» από τον φίλο του πατέρα της Κικέρωνα.[10]

Σχέση με τον Κικέρωνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αττική αναφέρεται πολλές φορές στις επιστολές μεταξύ του πατέρα της και του Κικέρωνα. Ο Κικέρων αγαπούσε πολύ αυτό το κοριτσάκι, το οποίο δεν θα έβλεπε ποτέ να μεγαλώνει σε ενήλικη, καθώς αυτός δολοφονήθηκε το 43 π.Χ. Της έδωσε το όνομα Aττική, το θηλυκό αντίστοιχο με το όνομα (cognomen) του πατέρα της Aττικού. Στις επιστολές του προς τον Αττικό, ο Κικέρωνας της έστελνε συχνά χαιρετισμούς και συχνά τη ρωτούσε αν είχε κάποια από τις κρίσεις υψηλού πυρετού, οι οποίες τού προκαλούσανε στενοχώρια.[12] Σε μια επιστολή του στις αρχές της δεκαετίας του 40 π.Χ. ο Κικέρων του λέει να μην επιπλήξει την Αττική, που ήταν μουτρωμένη και θυμωμένη με τον Κικέρωνα. Είπε ότι είχε πολύ δίκιο, που επέμενε ότι ο Κικέρων στην τελευταία του επίσκεψη δεν την είχε αποχαιρετήσει σωστά.[15]

Εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Αττική δόθηκε ευρεία λογοτεχνική παιδεία.[11] :197Η εκπαίδευσή της ξεκίνησε σε ηλικία πέντε ή έξι ετών.[12] :235Ο πατέρας της της αγόρασε έναν ιδιωτικό δάσκαλο με το όνομα Κόιντο Καικίλιο Ηπειρώτη, έναν από τους απελευθερωμένους του. Ο Ηπειρώτης τελικά κατηγορήθηκε ότι ήταν ακατάλληλος για την Αττική, και εξορίστηκε.[16]

Γάμος και παιδιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αττική έγινε η πρώτη σύζυγος του Μάρκου Βιψάνιου Αγρίππα. Ο Αγρίππας ήταν το δεξί χέρι και έμπιστος φίλος του Οκταβιανού (του μελλοντικού αυτοκράτορα Αυγούστου).[17] Οι δυο τους ήταν παιδικοί φίλοι και είχαν σπουδάσει μαζί στην Απολλωνία της Ιλλυρίας (σημερινή Αλβανία), πριν ο Ιούλιος Καίσαρας υιοθετήσει τον Οκταβιανό. Αυτό έκανε τον γάμο πολύ τυχερό για την Αττική. Ο Κορνήλιος Νέπος δηλώνει, ότι ήταν ο Mάρκος Αντώνιος, που κανόνισε τον γάμο για το ζευγάρι. Ο Νέπος σημειώνει επίσης, ότι ενώ ο Αγρίππας είχε την ευκαιρία να νυμφευτεί κόρη συγκλητικού, προτίμησε να νυμφευτεί κόρη από την τάξη των ιππέων.[18]

Είναι αβέβαιο πότε έγινε ο γάμος και ο αρραβώνας μπορεί να είχε αποφασιστεί ήδη από το 42 π.Χ.[18] Ο Ρόναλντ Σάυμ υποστήριξε, ότι ο γάμος πιθανότατα έγινε γύρω στο 37 π.Χ.[19]

Η κόρη της Αττικής και του Αγρίππα, Βιψάνια Αγριππίνα γεννήθηκε το 36 π.Χ. και αρραβωνιάστηκε σε ηλικία μόλις ενός έτους με τον μελλοντικό αυτοκράτορα Τιβέριο. Είναι πιθανό, ότι αυτή και ο Αγρίππας είχαν μια ακόμη κόρη, τη Βιψάνια που ήταν παντρεμένη με τον Κόντο Χατέριο (Quintus Haterius).[20]

Αργότερα ζωή και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτό το νόμισμα, με τον Οκταβιανό (δεξιά, ΙΜP.) και τον γαμπρό του Αγρίππα (αριστερά, DIVΙ F[ILIUS]) κόπηκε, για να εορτάσουν την νίκη τους, στη Ναυμαχία του Ακτίου, επί του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας (30 π.Χ.). Απεικονίζει τον Αγρίππα με γένια, ένδειξη πένθους· αυτό έχει ερμηνευτεί από ορισμένους ιστορικούς ως ένδειξη, ότι η κόρη του Αττική είχε αποβιώσει περίπου αυτό το διάστημα. (Στην οπίσθια όψη: COL[ONIA] NEM[AUSUS] (Νιμ)).

Γύρω στο 28 π.Χ.[21] ο Αγρίππας νυμφεύτηκε για δεύτερη φορά την ανιψιά του Οκταβιανού [16] Κλαυδία Μαρκέλλα την Πρεσβύτερη.[22]

Μερικοί ιστορικοί έχουν υποθέσει, ότι είναι πιθανό ο Αγρίππας να ανέφερε το προηγούμενο περιστατικό πιθανής οικειότητας με τον διδάσκαλό της Κόιντο Καικίλιο Ηπειρώτη από τα νεανικά της χρόνια, ως δικαιολογία για να τη χωρίσει όταν θέλησε να νυμφευτεί κάποια πιο κοντινή στον Οκταβιανό. Ο Γκέιλ Χάμιλτον υποστήριξε αυτή την εικασία, με το σκεπτικό ότι η εγγύτητα του Αγρίππα με τον πατέρα της Αττικής θα καθιστούσε απίθανο να άφηνε τη γυναίκα του να συκοφαντηθεί.[23] Ο Λουίτζι Κανταρέλι επεσήμανε, ότι ο Σουητώνιος δεν αναφέρει ότι η Aττική έφταιγε με κάποιον τρόπο για τις ενέργειες του Ηπειρώτη, κάτι που παρατηρεί ο Ράινχολντ ότι είναι αλήθεια.[16] Ο Ράινχολντ σημείωσε επίσης, ότι ο Αγρίππας ήταν πολύ συνδεδεμένος με τον Αττικό.[24] Ο Αγρίππας συνέχισε να υποστηρίζει και να εξυψώνει τα μέλη της οικογένειας της Αττικής, τους Πομπόνιους, σε μέρη όπως το Βουθρωτό (όπου μπορεί να βρισκόταν ένα άγαλμα της Αττικής) κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αυγούστου.[25][26]

Ο Κανταρέλι έχει υποστηρίξει, ότι είναι πιθανό η Αττική να μην ζούσε πλέον το 32 π.Χ., επειδή δεν αναφέρεται από τον Νέπο μεταξύ εκείνων, που κλήθηκαν στην επιθανάτια κλίνη του πατέρα της.[27] Ο E. Ραππ πίστευε, ότι τα νομίσματα από τον Nέμαυσο (Νιμ), που απεικονίζουν την Αγρίππα με γενειάδα (σημάδι δημόσιου πένθους στη ρωμαϊκή κουλτούρα) υποδεικνύουν, ότι αυτή απεβίωσε το 29 π.Χ., καθώς το νόμισμα εορτάζει τη νίκη του Αγρίππα επί του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας, στη Ναυμαχία του Ακτίου, που έγινε το 30 π.Χ. Ο Ράινχολντ συμφώνησε, ότι τα νομίσματα θα μπορούσαν να είναι ένδειξη του πένθους του Αγρίππα μετά από έναν θάνατο, αλλά απέρριψε τη χρονολόγησή τους από τον Ραπ στο 29 π.Χ.[16]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ She was possibly born with the name Pomponia Attica, but was known after her father's adoption as Caecilia Attica. The combined forms Pomponia Caecilia Attica or Caecilia Pomponia Attica have also been used.
  2. ↑ Around 58 BC.[13]

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3980. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3980. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  3. ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2808. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3965. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3980. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3964. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  7. ↑ Syme, Ronald (1989). The Augustan Aristocracy (illustrated and revised έκδοση). Clarendon Press. σελ. 314. ISBN 9780198147312. 
  8. ↑ Hemelrijk, Emily Ann (2004). Matrona Docta: Educated Women in the Roman Élite from Cornelia to Julia Domna. Psychology Press. σελ. 238. ISBN 9780415341271. 
  9. ↑ Waite, Stephen (April 1972). «The Contest in Vergil's Seventh Eclogue». Classical Philology (The University of Chicago Press) 67 (2): 121–123. doi:10.1086/365843. https://www.jstor.org/stable/269221. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Shackleton Bailey, David Roy (1991). Two Studies in Roman Nomenclature. Scholars Press. σελ. 68. ISBN 9781555406660. In 58 Cicero refers to his recently - born daughter as ' Caecilia ' ( Att . 116 ( VI.2 ) .10, 118 ( VI.4 ) .3 ), thereafter as ' Attic ( ul ) a'- but never to Atticus himself as ' Caecilius . ' Caecilia in CIL VI.13795 may be her 
  11. ↑ 11,0 11,1 Rawson, Elizabeth (1975). Cicero, a portrait. Bloomsbury. ISBN 0862920515. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Everitt, Anthony (2001). Cicero, A Turbulent Life. John Murray. σελ. xv. ISBN 0719554918. 
  13. ↑ Neudling, Chester Louis (1955). A Prosopography to Catullus. Oxford. σελ. 24. 
  14. ↑ Reinhold, Meyer (1933). Marcus Agrippa: A Biography. W.F. Humphrey Press. σελ. 36. 
  15. ↑ Marcus Tullius Cicero: "Samtliga brev"/"Collected letters" d.u.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Reinhold, Meyer (1965). Marcus Agrippa: A Biography. L'Erma di Bretschneider. σελ. 71. ISBN 9788870624144. 
  17. ↑ Reinhold, Meyer (1933). Marcus Agrippa: A Biography. Geneva: W. F. Humphrey Press. σελίδες 35–37. 
  18. ↑ 18,0 18,1 Reinhold, Meyer (1965). Marcus Agrippa: A Biography. L'Erma di Bretschneider. σελ. 36. ISBN 9788870624144. 
  19. ↑ Cairns, Francis (2012). Roman Lyric: Collected Papers on Catullus and Horace. Walter de Gruyter. σελ. 138. ISBN 9783110267228. 
  20. ↑ Syme, Ronald (1989). The Augustan Aristocracy (illustrated and revised έκδοση). Clarendon Press. σελ. 504. ISBN 9780198147312. 
  21. ↑ de la Bédoyère, Guy (2018). Domina. Yale University Press. σελ. 31. ISBN 9780300230307. 
  22. ↑ Lightman, Marjorie· Lightman, Benjamin (2008). A to Z of Ancient Greek and Roman Women. Infobase Publishing. σελ. 50. ISBN 9781438107943. 
  23. ↑ Hamilton, Gail (September 1890). «Society Women of the Time of Christ. The Ladies of the Empire». The North American Review (University of Northern Iowa) 151 (406): 285 (12th of 15). https://www.jstor.org/stable/25102045. 
  24. ↑ Reinhold, Meyer (1965). Marcus Agrippa: A Biography. L'Erma di Bretschneider. σελ. 37. ISBN 9788870624144. 
  25. ↑ Abdy, Richard Anthony (2007). Roman Butrint: An Assessment. Oxbow Books for the Butrint Foundation. σελ. 50. ISBN 9781842172346. 
  26. ↑ Between Atticus and Aeneas: the making of a colonial elite at Roman Butrint. pp. 94-96
  27. ↑ Carcopino, Jérôme (1969). Cicero, the Secrets of His Correspondence. ISBN 9780837122809. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αττική_(σύζυγος_του_Αγρίππα)&oldid=10193013"