Αρμενική γλώσσα
| Αρμένικα | |
|---|---|
| հայերեն | |
| Ταξινόμηση | Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες |
| Σύστημα γραφής | αρμενικό αλφάβητο |
| Κατάσταση | |
| Ρυθμιστής | Εθνική Ακαδημία Επιστημών της Αρμενίας |
| ISO 639-1 | hy |
| ISO 639-2 | hye και arm |
| ISO 639-3 | hye |
| SIL | ARM |
Η αρμενική γλώσσα (αρμενικά: հայերեն լեզու — hayeren lezu IPA: [hajɛɹɛn lɛzu]) είναι ινδοευρωπαϊκή γλώσσα η οποία ομιλείται από τους Αρμενίους στη Δημοκρατία της Αρμενίας, στη Γεωργία (κυρίως σε περιοχές της περιφέρειας Σάμτσχε-Τζαβαχέτι, όπου οι Αρμένιοι, αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού) και στο Αζερμπαϊτζάν (στην αυτοανακυρηγμένη Δημοκρατία του Καραμπαχ, όπου σχεδόν όλοι είναι Αρμένιοι). Οι γλωσσολόγοι θεωρούν την αρμενική ως ανεξάρτητο κλάδο της ινδοευρωπαϊκής γλωσσικής οικογένειας. Ωστόσο, ορισμένοι γλωσσολόγοι όπως ο Clackson (1994), έχουν προτείνει ότι τα αρμενικά μπορεί να συγγενεύουν ιδιαίτερα με τα ελληνικά, υπό έναν αρμενοελληνικό κλάδο της ινδοευρωπαϊκής. Άλλοι έχουν προτείνει ότι μπορεί να υπήρχε ένας πιο πρόσφατος ινδοευρωπαϊκός κλάδος ο οποίος εξελίχτηκε στον αρμενικό κλάδο, στον ελληνικό κλάδο και στον ινδοϊρανικό κλάδο (Fortson 1994).
Η αρμενική γλώσσα στην Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αρμενική γλώσσα μιλιόταν στη Ελλάδα από 30.000 ομιλητές το 1928 και από περίπου 9.000 ομιλητές το 1951, σύμφωνα με τις επίσημες ελληνικές απογραφές. Πολλοί ομιλητές έχουν από τότε μεταναστεύσει στην Αρμενία. Η σημερινή κατάσταση της γλώσσας στην Ελλάδα είναι άγνωστη, καθώς η απογραφή του 1951 είναι η τελευταία που κατέγραφε τη γλώσσα του απογραφόμενου πληθυσμού. Μια κοινότητα ομιλητών της αρμενικής επιβιώνει στη Θεσσαλονίκη και παράγει μικρό αριθμό εντύπων και εκδόσεων στη γλώσσα της.[1] Λειτουργούν, επίσης, στην Αθήνα τρία αρμενικά ιδιωτικά δημοτικά σχολεία και ένα αρμενικό ιδιωτικό γυμνάσιο, όπου φοιτούν περίπου 250 μαθητές, στα οποία διδάσκονται η αρμενική γλώσσα, η ιστορία και τα θρησκευτικά. Ωστόσο, η παλαιότερα μεγαλύτερη αρμενική κοινότητα της Θεσσαλονίκης δεν διαθέτει από το 1947 δικό της εκπαιδευτικό ίδρυμα. Το ίδιο συμβαίνει και με τις αρμενικές κοινότητες της Μακεδονίας, της Θράκης και της Κρήτης.[2]
Το αρμενικό αλφάβητο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η δημιουργία ενός αρμενικού αλφάβητου, από τον Αρμένιο Άγιο Μεσρώπ, σηματοδότησε και την έναρξη της αρμενικής λογοτεχνίας και σφυρηλάτησε την εθνική ενότητα των Αρμενίων. Λέγεται ότι ο Άγιος Μεσρώπ Μαστότς ανακάλυψε το αρμενικό αλφάβητο μετά από θεϊκό όραμα. Το αλφάβητο διέθετε αρχικά 36 γράμματα και η σειρά τους καθώς και η αντιστοιχία φωνήματος και γραμμάτων δείχνει ελληνική επιρροή, ωστόσο κάποια γράμματα έχουν σχηματιστεί με βάση τη συριακή γραφή. Αυτή η πρώτη γραφή είχε μόνο κεφαλαίους χαρακτήρες και ονομαζόταν γερκαταγκίρ (αρμ. երկաթագիր) δηλ. «σιδηρά γραφή». Εν συνεχεία ο αριθμός των γραμμάτων ανήλθε στα 38. Η γραφή αυτή χρησιμοποιείται βασικά μέχρι σήμερα, αν και υπάρχουν διαφορές στην προφορά μεταξύ της δυτικής αρμενική (η γλώσσα της Διασποράς) και της ανατολικής αρμενικής (η επίσημη γλώσσα της Δημοκρατίας της Αρμενίας). Κατά την περίοδο που η Αρμενία ήταν σοβιετική δημοκρατία, πραγματοποιήθηκε ορθογραφική μεταρρύθμιση, την οποία όμως δεν ακολούθησε η αρμενική Διασπορά, με αποτέλεσμα οι δύο διάλεκτοι να διακρίνονται και με βάση το σύστημα γραφής. Η ανατολική αρμενική ομιλείται κατά κύριο λόγο στην Αρμενία, στη Γεωργία, το Ιράν, το Αρτσάχ και τη Ρωσία, ενώ η δυτική αρμενική στον υπόλοιπο κόσμο.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Trudgill P., 2000, "Greece and European Turkey: From Religious to Linguistic Identity". Στο: Stephen Barbour and Cathie Carmichael (eds.), Language and Nationalism in Europe, Oxford : Oxford University Press, σελ. 252.
- ↑ Κωνσταντίνος Τσιτελίκης, 2001, "Μειονοτικές γλώσσες στην Ελλάδα", Στο: Α.-Φ. Χριστίδης, Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
