Αποστολή Emasoh/Agenor

Η Αποστολή Emasoh/Agenor (πλήρης τίτλος: European Maritime Awareness in the Strait of Hormuz) είναι μια πολυεθνική πολιτικο-στρατιωτική πρωτοβουλία που υποστηρίζεται από εννέα ευρωπαϊκές χώρες και δομείται σε μορφή «συνασπισμού προθύμων», με σκοπό τη θαλάσσια ασφάλεια στο στενό του Ορμούζ.^[1].

Η περιοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Στενό του Ορμούζ είναι ένα στρατηγικό σημείο που συνδέει τον Κόλπο με τον Ινδικό Ωκεανό. Στα βόρεια βρίσκεται το Ιράν και στα νότια είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Musandam, ένας θύλακας του Ομάν. Στο μικρό στενό υπάρχουν πολλά νησιά: το Hormuz, το νησί από το οποίο πήρε το όνομά του η περιοχή, το Kish, το Qishm, το Abu Musa και το Μεγάλο και Μικρό Tunnbs. Τα νησιά αυτά έχουν σημαντική στρατηγική θέση. Το στενό έχει πλάτος περίπου 21 ναυτικών μιλίων (39 χιλιόμετρα) στο στενότερο σημείο του, όπου η ναυτιλιακή κίνηση χωρίζεται σε δύο διαδρομές, με πλάτος τριών ναυτικών η καθεμία. Η διαδρομή προς τα δυτικά που καταλήγει στον Κόλπο διέρχεται από τα χωρικά ύδατα του Ιράν και η διαδρομή προς τα ανατολικά που βγαίνει στον Κόλπο διέρχεται από τα χωρικά ύδατα του Ομάν. Υπάρχει μία νεκρή ζώνη (buffer zone) τριών ναυτικών μιλίων μεταξύ της διαδρομής ανατολικά και δυτικά για την αποφυγή συγκρούσεων. Το στενό είναι αρκετά βαθύ για τα μεγαλύτερα πετρελαιοφόρα.

Το πετρέλαιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το στενό του Ορμούζ είναι μια σημαντική αρτηρία για το πετρέλαιο. Το 2011, τα πετρελαιοφόρα μετέφεραν 17 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα μέσω του στενού. Κατά το προηγούμενο έτος, η ποσότητα παρέμενε ακόμα 15 με 16 εκατομμύρια βαρέλια. Αυτά τα ποσά αντιστοιχούν στο 35% περίπου του συνολικού πετρελαίου που μεταφέρεται με βυτιοφόρα και περίπου στο 20% του συνόλου του αργού πετρελαίου που διακινείται παγκοσμίως. Το πετρέλαιο προέρχεται από το Ιράν, το Ιράκ, το Κουβέιτ και τη Σαουδική Αραβία^[2]. Το 2018, 20,7 εκατομμύρια βαρέλια μεταφέρθηκαν μέσω του στενού (3). Το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ θα είχε τεράστιες συνέπειες για τις προμήθειες πετρελαίου παγκοσμίως^[3].

Υπόβαθρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούνιο του 2019, δύο πετρελαιοφόρα δέχθηκαν επίθεση κοντά στο Στενό, ένα εκ των οποίων πήρε φωτιά^[4]. Τα 44 μέλη του πληρώματος των Kokuka Courageous και Front Altair διασώθηκαν από ιρανικό πλοίο. Νωρίτερα το ίδιο έτος, τέσσερα άλλα δεξαμενόπλοια δέχθηκαν επίσης επίθεση στα ανοιχτά των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων^[5]. Τα ακριβή αίτια των επεισοδίων είναι ακόμη ασαφή. Η Boskalis, μια ολλανδική κορυφαία εταιρεία βυθοκόρησης παγκοσμίως και πάροχος θαλάσσιων υπηρεσιών, ορίστηκε να σώσει τα δύο κατεστραμμένα δεξαμενόπλοια. Τον Ιούλιο του 2019, το Stena Impero, ένα βρετανικό πετρελαιοφόρο, κατασχέθηκε στα Στενά και ένα άλλο πλοίο κρατήθηκε ενώ αργότερα αφέθηκε ελεύθερο^[6]. Κατά τη διάρκεια του 2020 και του 2021 άλλα δεξαμενόπλοια είτε αιχμαλωτίστηκαν είτε δέχθηκαν επίθεση στα στενά του Ορμούζ.

Διαπιστώθηκε αύξηση της ανασφάλειας και η αστάθειας σε ολόκληρη την περιοχή του Κόλπου και ειδικότερα στα στενά του Ορμούζ το 2019, με πολλαπλά θαλάσσια και μη περιστατικά ως αποτέλεσμα των αυξανόμενων περιφερειακών εντάσεων. Λόγω της ασταθούς κατάστασης στην περιοχή του Κόλπου και στα στενά του Ορμούζ και προκειμένου να αποκλιμακωθούν οι εντάσεις, οι κυβερνήσεις του Βελγίου, της Δανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ολλανδίας και της Πορτογαλίας ίδρυσαν τη Ναυτική αποστολή EMASoH την 20^η Ιανουαρίου 2020^[7]. Από τον Σεπτέμβριο του 2021, η Νορβηγία συμμετέχει στην EMASoH ως το ένατο ευρωπαϊκό κράτος^[8].

Σε πλήρη συμφωνία με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η αποστολή συμβάλλει στην ασφαλή διέλευση μέσω του στενού του Ορμούζ με βάση την αρχή της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας.

EMASoH[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η EMASoH είναι μια πολιτική και διπλωματική πρωτοβουλία που έχει σχεδιαστεί για να παρέχει συγκεκριμένα βελτιωμένες δυνατότητες επιτήρησης στην περιοχή του Κόλπου, στα Στενά του Ορμούζ και στον Κόλπο του Ομάν για τη διατήρηση της επίγνωσης της θαλάσσιας κατάστασης και για να καθησυχάσει τους φορείς εμπορικής ναυτιλίας προκειμένου να προωθηθεί η ελευθερία της ναυσιπλοΐας. Η EMASoH αποτελείται από το διπλωματικό σκέλος και ένα στρατιωτικό σκέλος, που ονομάζεται Επιχείρηση AGENOR. Η επιχείρηση AGENOR είναι μια στρατιωτική αποστολή που χρησιμοποιεί μονάδες επιφανείας και αεροπορικά μέσα που παρέχονται εθελοντικά από τα συμμετέχοντα κράτη στην EMASoH. Η επιχείρηση δίνει έμφαση στην ευρωπαϊκή ενότητα με ουδέτερη στάση, με επίκεντρο την αποκλιμάκωση και τη συμβολή στην ασφαλή διέλευση από την περιοχή. Η EMASoH σκοπεύει να εκτονώσει τις εντάσεις και να συμβάλει σε ένα ασφαλές περιβάλλον πλοήγησης. Σκοπεύει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια, προκειμένου να καθησυχάσει τους μη στρατιωτικούς ναυτιλιακούς φορείς^[9].

Με μονάδες επιφανείας και εναέρια μέσα, παρακολουθεί το περιβάλλον δημιουργώντας μια αμερόληπτη Επίγνωση της Θαλάσσιας Κατάστασης που του δίνει τη δυνατότητα να ενημερώνει και να καθησυχάζει την εμπορική ναυτιλία στην περιοχή δραστηριοποίησης. Επί του παρόντος, επτά ευρωπαϊκά κράτη παρέχουν στρατιωτική υποστήριξη στην επιχείρηση AGENOR με προσωπικό και μέσα, ενώ η Γερμανία και η Πορτογαλία παρέχουν μόνο πολιτική στήριξη στη διπλωματική τροχιά της EMASoH.

Διπλωματικό σκέλος της EMASoH[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το διπλωματικό σκέλος της EMASoH διευθύνεται από έναν Ανώτερο Πολιτικό Αντιπρόσωπο (SCR-Senior Civilian Representative), τον σημερινό Δανό Πρέσβη Jakob Brix Tange. O SCR έχει καθοριστεί από την Ομάδα Πολιτικής Επαφής (PCG – Political Contact Group) και λειτουργεί σε στενό συντονισμό με τις πρωτεύουσες των χωρών της EMASoH. Το διπλωματικό σκέλος στοχεύει στον εντοπισμό τρόπων αποκλιμάκωσης των εντάσεων και στην προώθηση της οικοδόμησης εμπιστοσύνης στον θαλάσσιο τομέα με βάση τον ευρύ περιφερειακό διάλογο για την ασφάλεια στη θάλασσα.

**Ιστορία των Ανώτερων Πολιτικών Αντιπροσώπων**
Χρονικό διάστημα	Πρεσβευτής	Χώρα
17^η Φεβρουαρίου 2020 – 16^η Αυγούστου 2020	Jeanette Seppen	Ολλανδία
17^η Αυγούστου 2020 – 31^η Αυγούστου 2021	Julie Elisabeth Pruzan-Jorgensen	Δανία
1^η Σεπτεμβρίου 2021 – υφιστάμενος	Jakob Brix Tange	Δανία

AGENOR – Το στρατιωτικό σκέλος της EMASoH[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αρχηγείο Δυνάμεων της AGENOR (FHQ-Force Headquarters) βρίσκεται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και μπορεί να αναπτυχθεί εν πλω όποτε κριθεί απαραίτητο. Η συνεργασία με τα ΗΑΕ επιτρέπει στην EMASoH να βρίσκεται στο πεδίο και να παρακολουθεί με ακρίβεια τη συνολική κατάσταση ασφάλειας για χάρη της περιφερειακής σταθερότητας. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, η Επιχείρηση AGENOR διευθύνεται από Γάλλο Διοικητή Επιχειρήσεων μέσω του Επιχειρησιακού Αρχηγείου του (OHQ). Ο σημερινός Διοικητής Επιχειρήσεων είναι ο Γάλλος Αντιναύαρχος Emmanuel Slaars. Σε τακτικό επίπεδο, υπάρχει μία Task Force με την ονομασία CTF 474 (προαναφερθείσα AGENOR), που επί του παρόντος ηγείται από Ιταλό Διοικητή Δυνάμεων, τον Αντιναύαρχο Stefano Costantino.

Η επιχείρηση AGENOR συνήθως αξιοποιεί μονάδες επιφανείας (συνήθως δύο φρεγάτες) σε συνδυασμό με εναέρια μέσα, όπως αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας και drones. Αυτές οι μονάδες λειτουργούν είτε υπό direct support είτε υπό associated support. Στην τελευταία περίπτωση, οι μονάδες θα πρέπει επίσης να εκτελέσουν άλλα κύρια καθήκοντα στην περιοχή. Τα στρατιωτικά μέσα παρέχουν θαλάσσια επίγνωση της κατάστασης στην περιοχή επιχείρησης και συνεισφέρουν στον καθησυχασμό των εμπορικών πλοίων στην περιοχή, πραγματοποιώντας κλήσεις διαβεβαίωσης και συνοδεία (accompaniment) μέσω του στενού του Ορμούζ. Οι ναυτιλιακές εταιρείες μπορούν να αναφέρουν τη κίνηση των εμπορικών πλοίων τους στην περιοχή επιχειρήσεων στην EMASoH «Voluntarily Reporting Area» (VRA).

**Η Ιστορία των Διοικητών της Δύναμης**
Χρονικό διάστημα	Διοικητής	Χώρα
20^η Ιανουαρίου 2020 – 20^η Μαΐου 2020	Υποναύαρχος Eric Janicot	Γαλλία
20^η Μαΐου 2020 – 1^η Σεπτεμβρίου 2020	Πλοίαρχος Ludivic Poitou	Γαλλία
1^η Σεπτεμβρίου 2020 – 13^η Ιανουαρίου 2020	Πλοίαρχος Christophe Cluzel	Γαλλία
13^η Ιανουαρίου 2021 – 17^η Απριλίου 2021	Αρχιπλοίαρχος Carsten Fjord-Larsen	Δανία
17^η Απριλίου 2021 – 15^η Ιουλίου 2021	Αρχιπλοίαρχος Anders Friis	Δανία
15^η Ιουλίου 2021 – 19^η Ιανουαρίου 2022	Πλοίαρχος Bruno de Véricourt	Γαλλία
9^η Ιανουαρίου 2022 - 1^η Μαρτίου 2022	Πλοίαρχος Nicolas du Chéné	Γαλλία
1^η Μαρτίου 2022 – 6^η Ιουλίου 2022	Υποναύαρχος Tanguy Botman	Βέλγιο
6^η Ιουλίου 2022 – 27^η Ιανουαρίου 2023	Υποναύαρχος Stefano Costantino	Ιταλία
27^η Ιανουαρίου 2023 - 9^η Ιουνίου 2023	Υποναύαρχος Renaud Flamant	Βέλγιο
9^η Ιουνίου 2023 - 7^η Δεκεμβρίου 2023	Υποναύαρχος Mauro Panebianco	Ιταλία
7^η Δεκεμβρίου 2023 - 8^η Μαρτίου 2024	Υποναύαρχος Hans Huygens	Βέλγιο
8^η Mαρτίου 2024 -επί του παρόντος	Υποναύαρχος Gilles Colmant	Βέλγιο

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ étrangères, Ministère de l'Europe et des Affaires. «European Maritime Awareness in the SoH (EMASOH): political statement by the governments of Belgium, Denmark, France, Germany, Greece, Italy, the Netherlands, and Portugal (20 Jan. 20)». France Diplomacy - Ministry for Europe and Foreign Affairs (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.
↑ «The Strait of Hormuz is the world's most important oil transit chokepoint - Today in Energy - U.S. Energy Information Administration (EIA)». web.archive.org. 11 Σεπτεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022. CS1 maint: Unfit url (link)
↑ «The Strait of Hormuz is the world's most important oil transit chokepoint». www.eia.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.
↑ Cotovio, Eliza Mackintosh,Helen Regan,Vasco. «Gulf of Oman tankers attacked». CNN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.
↑ «UAE says 4 ships targeted by 'sabotage' off its east coast». AP NEWS (στα Αγγλικά). 21 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.
↑ Fox, Barbara Starr,Ryan Browne,Kara (19 Ιουλίου 2019). «Iran announces capture of British-flagged oil tanker; US officials say two ships seized». CNN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.
↑ étrangères, Ministère de l'Europe et des Affaires. «European Maritime Awareness in the SoH (EMASOH): political statement by the governments of Belgium, Denmark, France, Germany, Greece, Italy, the Netherlands, and Portugal (20 Jan. 20)». France Diplomacy - Ministry for Europe and Foreign Affairs (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.
↑ «Aktivitet». Forsvaret (στα Νορβηγικά Μποκμάλ). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.
↑ Defensie, Ministerie van (28 Ιανουαρίου 2020). «Nederlandse bijdrage missie Straat van Hormuz - Missie in Straat van Hormuz - Defensie.nl». www.defensie.nl (στα Ολλανδικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.

[1] étrangères, Ministère de l'Europe et des Affaires. «European Maritime Awareness in the SoH (EMASOH): political statement by the governments of Belgium, Denmark, France, Germany, Greece, Italy, the Netherlands, and Portugal (20 Jan. 20)». France Diplomacy - Ministry for Europe and Foreign Affairs (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.

[2] «The Strait of Hormuz is the world's most important oil transit chokepoint - Today in Energy - U.S. Energy Information Administration (EIA)». web.archive.org. 11 Σεπτεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022. CS1 maint: Unfit url (link)

[3] «The Strait of Hormuz is the world's most important oil transit chokepoint». www.eia.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.

[4] Cotovio, Eliza Mackintosh,Helen Regan,Vasco. «Gulf of Oman tankers attacked». CNN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.

[5] «UAE says 4 ships targeted by 'sabotage' off its east coast». AP NEWS (στα Αγγλικά). 21 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.

[6] Fox, Barbara Starr,Ryan Browne,Kara (19 Ιουλίου 2019). «Iran announces capture of British-flagged oil tanker; US officials say two ships seized». CNN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.

[7] étrangères, Ministère de l'Europe et des Affaires. «European Maritime Awareness in the SoH (EMASOH): political statement by the governments of Belgium, Denmark, France, Germany, Greece, Italy, the Netherlands, and Portugal (20 Jan. 20)». France Diplomacy - Ministry for Europe and Foreign Affairs (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.

[8] «Aktivitet». Forsvaret (στα Νορβηγικά Μποκμάλ). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.

[9] Defensie, Ministerie van (28 Ιανουαρίου 2020). «Nederlandse bijdrage missie Straat van Hormuz - Missie in Straat van Hormuz - Defensie.nl». www.defensie.nl (στα Ολλανδικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]