Αποκατάσταση όρασης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η αποκατάσταση όρασης είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για τη περιγραφή της ιατρικής επανεκπαίδευσης με στόχο τη βελτίωση της όρασης ή της χαμηλής όρασης. Με άλλα λόγια, πρόκειται για τη διαδικασία αποκατάστασης της λειτουργικής ικανότητας και βελτίωσης της ποιότητας ζωής και της ανεξαρτησίας ενός ατόμου που έχει χάσει την οπτική του λειτουργία ως αποτέλεσμα ασθένειας ή τραυματισμού.[1][2] Οι περισσότερες υπηρεσίες αποκατάστασης όρασης επικεντρώνονται στη χαμηλή όραση, η οποία είναι μια οπτική βλάβη που δεν μπορεί να διορθωθεί πλήρως με τα συνήθη γυαλιά, τους φακούς επαφής, τα φάρμακα ή τη χειρουργική επέμβαση. Η χαμηλή όραση παρεμποδίζει την ικανότητα εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων[3]. Η διαταραχή της όρασης προκαλείται από παράγοντες όπως εγκεφαλική βλάβη, απώλεια όρασης κ.ά.[4] Από τις διαθέσιμες τεχνικές αποκατάστασης της όρασης, οι περισσότερες επικεντρώνονται σε νευρολογικές και φυσικές προσεγγίσεις.

Ορισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αποκατάσταση (κυριολεκτικά, η προσπάθεια να ξαναγίνει κανείς ικανός) βοηθά τους ασθενείς να επιτύχουν σωματική, κοινωνική, συναισθηματική και πνευματική ανεξαρτησία και ποιότητα ζωής[5]. Η αποκατάσταση δεν αναιρεί ή αντιστρέφει την αιτία της βλάβης- επιδιώκει να προάγει τη λειτουργία και την ανεξαρτησία μέσω της προσαρμογής. Τα άτομα μπορεί να αναζητήσουν αποκατάσταση σε διαφορετικούς τομείς, όπως η κινητική αποκατάσταση μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο ή η σωματική αποκατάσταση μετά από αυτοκινητιστικό ατύχημα[6]. Η μειωμένη όραση μπορεί να προκληθεί από πολλές ασθένειες[5].

Κλινικές μελέτες και θεραπείες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νευρολογική προσέγγιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν πολλές θεραπείες και θεραπείες που αποσκοπούν στην επιβράδυνση της επιδείνωσης της απώλειας της όρασης ή στη βελτίωση της όρασης με τη χρήση νευρολογικών προσεγγίσεων. Μελέτες έχουν δείξει ότι είναι δυνατή η αποκατάσταση καλής όρασης[4][7]. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η όραση δεν μπορεί να αποκατασταθεί σε φυσιολογικά επίπεδα, αλλά είναι δυνατόν να σταματήσει η προοδευτική απώλεια όρασης με παρεμβάσεις[5].

Χημικές θεραπείες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε γενικές γραμμές, οι χημικές θεραπείες αποσκοπούν στην επιβράδυνση της διαδικασίας απώλειας της όρασης. Ορισμένες έρευνες εξετάζουν νευροπροστατευτικές θεραπείες που επιβραδύνουν την εξέλιξη της απώλειας της όρασης[8]. Παρά την ύπαρξη άλλων προσεγγίσεων, οι νευροπροστατευτικές θεραπείες φαίνεται να είναι οι πιο κοινές από όλες τις χημικές θεραπείες.

Γονιδιακή θεραπεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γονιδιακή θεραπεία χρησιμοποιεί το DNA ως σύστημα μεταφοράς για τη θεραπεία διαταραχών της όρασης. Σε αυτή την προσέγγιση, το DNA τροποποιείται από έναν ιικό φορέα και τα κύτταρα που σχετίζονται με την όραση σταματούν στη συνέχεια να μεταφράζουν τις ελαττωματικές πρωτεΐνες[9]. Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι η γονιδιακή θεραπεία μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, να τα κάνει να διαρκούν περισσότερο ή να οδηγήσει σε άλλες επιπλοκές.

Γονιδιακή θεραπεία με φορέα αδενοϊού.

Φυσική προσέγγιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όσον αφορά τις φυσικές προσεγγίσεις για την αποκατάσταση της όρασης, το μεγαλύτερο μέρος της εκπαίδευσης επικεντρώνεται στο να γίνει το περιβάλλον πιο εύχρηστο για τα άτομα με προβλήματα όρασης. Η εργοθεραπεία προτείνεται συνήθως για αυτούς τους ασθενείς[10]. Υπάρχουν επίσης συσκευές που βοηθούν τους ασθενείς να επιτύχουν ένα υψηλότερο βιοτικό επίπεδο. Αυτές περιλαμβάνουν μεγεθυντικούς φακούς βίντεο, περιφερικά γυαλιά πρίσματος, διακρανιακή διέγερση συνεχούς ρεύματος (tDCS), κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης (CCTV), συσκευές RFID, ηλεκτρονικές κονκάρδες με συστήματα συναγερμού έκτακτης ανάγκης, εικονικά συστήματα ήχου και έξυπνα αναπηρικά αμαξίδια.

CCTV για χαμηλή όραση

Εκπαίδευση κινητικότητας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εκπαίδευση κινητικότητας βελτιώνει την ικανότητα των ασθενών με προβλήματα όρασης να ζουν ανεξάρτητα, διδάσκοντάς τους να γίνονται πιο κινητικοί[11]. Για τους ασθενείς με προβλήματα όρασης, υπάρχουν πολλές μέθοδοι και συσκευές διαθέσιμες για την εκπαίδευση κινητικότητας, όπως το σύστημα τρισδιάστατης ηχητικής εικονικής πραγματικότητας, η ομιλούσα γραφή Μπράιγ και τα δάπεδα RFID.

Το σύστημα τρισδιάστατης ηχητικής εικονικής πραγματικότητας μετατρέπει τους ήχους σε τόπους και χαρτογραφεί το περιβάλλον[12], προειδοποιώντας τους ασθενείς να αποφεύγουν πιθανούς κινδύνους. Η ομιλούσα γραφή Μπράιγ είναι μια συσκευή που βοηθά τους ασθενείς με προβλήματα όρασης να διαβάζουν τη γραφή Μπράιγ, ανιχνεύοντας το φως και μεταδίδοντας τις πληροφορίες αυτές μέσω της τεχνολογίας Bluetooth[13]. Τα δάπεδα RFID είναι συστήματα πλοήγησης τύπου GPS που βοηθούν τους ασθενείς να ανιχνεύουν το εσωτερικό των κτιρίων, γεγονός που τους επιτρέπει στη συνέχεια να αποφεύγουν τα εμπόδια[14].

Εκπαίδευση σε οικιακές δεξιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κατ' οίκον εκπαίδευση επιτρέπει στους ασθενείς να βελτιώσουν τις δεξιότητες επικοινωνίας, τις δεξιότητες αυτοφροντίδας, τις γνωστικές δεξιότητες, τις δεξιότητες κοινωνικοποίησης, την επαγγελματική κατάρτιση, τις ψυχολογικές εξετάσεις και την εκπαίδευση[15]. Μια μελέτη δείχνει ότι οι ομαδικές παρεμβάσεις πολλαπλών συνιστωσών για ηλικιωμένους ενήλικες με χαμηλή όραση αποτελούν μια αποτελεσματική προσέγγιση σχετικά με την εκπαίδευση στο σπίτι.[16]. Οι πολυσύνθετες ομαδικές παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την εκμάθηση νέων γνώσεων ή δεξιοτήτων κάθε εβδομάδα, την πραγματοποίηση πολλαπλών συνεδριών ώστε οι συμμετέχοντες να μπορούν να εφαρμόσουν τις γνώσεις ή δεξιότητες που έμαθαν στο περιβάλλον διαβίωσής τους και την οικοδόμηση σχέσεων με τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης.[17] Ο πιο σημαντικός παράγοντας σε αυτή την παρέμβαση είναι η υποστήριξη από την οικογένεια, η οποία περιλαμβάνει βοήθεια για αλλαγές στον τρόπο ζωής, οικονομικές ανησυχίες και μελλοντικό σχεδιασμό[18].

Εργοθεραπεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εργοθεραπευτές μπορούν να εκτιμήσουν πώς η χαμηλή όραση επηρεάζει την καθημερινή λειτουργία[19]. Μπορούν να προωθήσουν την ανεξαρτησία στις καθημερινές δραστηριότητες μέσω αξιολογήσεων και τροποποιήσεων στο σπίτι, εκπαίδευσης στην επίλυση προβλημάτων, προγραμμάτων άσκησης στο σπίτι και εύρεσης αντισταθμιστικών στρατηγικών[20][19].Παραδείγματος χάριν, ένας εργοθεραπευτής μπορεί να προτείνει την προσθήκη φωτισμού και αντίθεσης σε ένα δωμάτιο για τη βελτίωση της ορατότητας[19] .

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Brandt Jr, E. N. et Pope, A. M. (Eds.), Enabling America : Assessing the role of rehabilitation science and engineering, National Academies Press, 1997
  • Vision Rehabilitation for Elderly Individuals with Low Vision or Blindness, USA, Department of Health & Human Services, 2004, 257 p.
  • Heyraud, J., L'accompagnement au quotidien des personnes déficientes visuelles., Toulouse, Erès, 2013, 227 p.
  • C. Holzschuch et al., Gériatrie et basse-vision : Pratiques interdisciplinaires, Marseille, Groupe de Boeck, 2012, 2e éd., 254 p. (ISBN 978-2-35327-143-6)
  • Liu, C., Brost, M. A., Horton, V. E., Kenyon, S. B. et Mears, K. E., « Occupational Therapy Interventions to Improve Performance of Daily Activities at Home for Older Adults With Low Vision: A Systematic Review », American Journal of Occupational Therapy, vol. 67, no 3,‎ 2013, p. 279-287

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Brandt Jr, E. N., & Pope, A. M. (Eds.). (1997). Enabling America: Assessing the role of rehabilitation science and engineering. National Academies Press.
  2. ↑ Scheiman, M., Scheiman, M., & Whittaker, S. (2007). Low vision rehabilitation: A practical guide for occupational therapists. SLACK Incorporated.
  3. ↑ Liu, C.J., Brost, M.A., Horton, V.E, Kenyon, S.B., & Mears, K.E. (2013). «Occupational Therapy Interventions to Improve Performance of Daily Activities at Home for Older Adults with Low Vision:A Systematic Review». Journal of Occupational Therapy 67 (3). 
  4. ↑ 4,0 4,1 Fletcher, K., & Barton, J.J.S. (2012). «Vision Rehabilitation: multidisciplinary care of the patient following brain injury». Perception 41 (10): 1287–1288. doi:10.1068/p4110rvw. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Vision Rehabilitation for Elderly Individuals with Low Vision or Blindness. USA: Department of Health & Human Services. 2004. σελ. 20. 
  6. ↑ Ponsford, J., Sloan, S., & Snow, P. (2012). Traumatic brain injury: Rehabilitation for everyday adaptive living. Psychology Press.
  7. ↑ Markowitz, S. N. (2006). «Principles of modern low vision rehabilitation». Canadian Journal of Ophthalmology 41 (3): 289–312. doi:10.1139/i06-027. PMID 16767184. https://archive.org/details/sim_canadian-journal-of-ophthalmology_2006-06_41_3/page/289. 
  8. ↑ Pardue, MT; Phillips, MJ; Yin, H; Sippy, BD; Webb-wood, S; Chow, AY; Ball, SL (2005). «Neuroprotective effect of subretinal implants in the RCS rat». Investigative Ophthalmology & Visual Science 46 (2): 674–682. doi:10.1167/iovs.04-0515. PMID 15671299. https://archive.org/details/sim_investigative-ophthalmology-visual-science_2005-02_46_2/page/674. 
  9. ↑ Strachan, T., & Read, A. P. (1999). Gene therapy and other molecular genetic-based therapeutic approaches.
  10. ↑ McGrath, C. E.; Rudman, D. L. (2013). «Factors that influence the occupational engagement of older adults with low vision: a scoping review». British Journal of Occupational Therapy 76 (5): 234–241. doi:10.4276/030802213x13679275042762. 
  11. ↑ Jeon, B.-J.; Cha (2013). «The Effects of Balance of Low Vision Patients on Activities of Daily Living». Journal of Physical Therapy Science 25 (6): 693–696. doi:10.1589/jpts.25.693. PMID 24259832. 
  12. ↑ Lentz, T.; Schröder, D.; Vorländer, M.; Assenmacher, I. (2007). «Virtual reality systems with integrated sound field simulation and reproduction». EURASIP Journal on Applied Signal Processing 2007 (1): 187. 
  13. ↑ Ross, D. A., & Lightman, A. (2005, October). Talking braille: a wireless ubiquitous computing network for orientation and way-finding. In Proceedings of the 7th international ACM SIGACCESS conference on Computers and accessibility (pp. 98-105). ACM.
  14. ↑ Mori, T., Suemasu, Y., Noguchi, H., & Sato, T. (2004, October). Multiple people tracking by integrating distributed floor pressure sensors and RFID system. In Systems, Man and Cybernetics, 2004 IEEE International Conference on (Vol. 6, pp. 5271-5278). IEEE.
  15. ↑ Justiss, M. D. (2013). «Occupational Therapy Interventions to Promote Driving and Community Mobility for Older Adults With Low Vision: A Systematic Review». American Journal of Occupational Therapy 67 (3): 296–302. doi:10.5014/ajot.2013.005660. PMID 23597687. 
  16. ↑ Berger, S.; McAteer, J.; Schreier, K.; Kaldenberg, J. (2013). «Occupational Therapy Interventions to Improve Leisure and Social Participation for Older Adults With Low Vision: A Systematic Review». American Journal of Occupational Therapy 67 (3): 303–311. doi:10.5014/ajot.2013.005447. PMID 23597688. 
  17. ↑ Smallfield, S.; Clem, K.; Myers, A. (2013). «Occupational Therapy Interventions to Improve the Reading Ability of Older Adults With Low Vision: A Systematic Review». American Journal of Occupational Therapy 67 (3): 288–295. doi:10.5014/ajot.2013.004929. PMID 23597686. 
  18. ↑ O'Connor, P. M.; Lamoureux, E. L.; Keeffe, J. E. (2008). «Predicting the need for low vision rehabilitation services». British Journal of Ophthalmology 92 (2): 252–255. doi:10.1136/bjo.2007.125955. PMID 18227205. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Warren, M., & Baker Nobles, L. (2011). Occupational Therapy Services for Persons With Visual Impairment. aota.org. https://www.aota.org/About-Occupational-Therapy/Professionals/PA/Facts/low-vision.aspx
  20. ↑ Liu, Chiung-ju; Chang, Megan C. (2020-01-01). «Interventions Within the Scope of Occupational Therapy Practice to Improve Performance of Daily Activities for Older Adults With Low Vision: A Systematic Review.» (στα English). American Journal of Occupational Therapy 74 (1): 7401185010p1–7401185010p18. doi:10.5014/ajot.2020.038372. PMID 32078506. PMC 7018463. https://go.gale.com/ps/i.do?p=HRCA&sw=w&issn=02729490&v=2.1&it=r&id=GALE%7CA617388081&sid=googleScholar&linkaccess=abs. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αποκατάσταση_όρασης&oldid=10470451"