Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αμπέρντ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 40°23′19.4201″N 44°13′35.4936″E / 40.388727806°N 44.226526000°E / 40.388727806; 44.226526000

Αμπέρντ
Χάρτης
Είδοςφρούριο[1], ερείπια και πολιτισμική κληρονομιά
Γεωγραφικές συντεταγμένες40°23′19″N 44°13′35″E
Διοικητική υπαγωγήΜπιουρακάν[2]
ΧώραΑρμενία[2]
Έναρξη κατασκευής10ος αιώνας[1]
ΧρηματοδότηςΚαμσαρακάν
Προστασίαμνημείο πολιτισμικής κληρονομιάς στην Αρμενία[2]
Commons page Πολυμέσα

Το Αμπέρντ (αρμενικά: Ամբերդ) είναι εν μέρει κατεστραμμένο φρούριο, χρονολογούμενο από τον 7ο αιώνα, ευρισκόμενο σε υψόμετρο 2.300 μέτρων επάνω από το επίπεδο της θάλασσας, επί των πλαγιών του όρους Αραγκάτς, στο μαρζ του Αραγκατσότν, στην Αρμενία[3].

Η ονομασία Αμπέρντ αποδίδεται στην αρμενική γλώσσα ως «φρούριο στα σύννεφα»[3].

Η τοποθεσία επί της οποίας βρίσκεται το φρούριο κατοικείτο από την Εποχή του Λίθου[4]. Κατά τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού, καθώς και κατά τη διάρκεια της περιόδου του κράτους της Ουραρτού, οχυρώσεις κατασκευάστηκαν στη συγκεκριμένη τοποθεσία[4]. Το Κάστρο του Αμπέρντ, καθώς και τμήμα των τειχών του, ανεγέρθηκαν κατά τη διάρκεια του 7ου αιώνα, ως κτήση της ευγενούς οικογένειας των Καμσαρακάν[4]. Τέσσερις αιώνες αργότερα, το φρούριο, καθώς και τα περιμετρικά αυτού εδάφη, πέρασαν υπό τον έλεγχο της οικογένειας των Παχλαβουνί. Ο Πρίγκιπας Βαχράμ Παχλαβουνί προχώρησε σε περαιτέρω ενίσχυση των οχυρώσεων, μέσω της κατασκευής παχύτερων λίθινων τειχών, καθώς και της προσθήκης τριών προμαχώνων, ενώ, παράλληλα, προχώρησε στην ανέγερση εκκλησίας πλησίον των τειχών, οι εργασίες κατασκευής της οποίας αποπερατώθηκαν το 1026[4]. Η ανέγερση του κτιρίου του λουτρού, επίσης, χρονολογείται από την συγκεκριμένη περίοδο.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1170, οι Σελτζούκοι Τούρκοι κατέλαβαν το Αμπέρντ και το μετέτρεψαν σε ορμητήριο των στρατιωτικών επιχειρήσεών τους[3]. Το 1197, κοινό στράτευμα Αρμενίων και Γεωργιανών υπό την ηγεσία του στρατηγού Ζακαρέ Ζακαριάν ανακατέλαβε το φρούριο[3]. Κατά τη διάρκεια του 12ου και του 13ου αιώνα, τα τείχη του φρουρίου ενισχύθηκαν περαιτέρω, ενώ το ίδιο το κάστρο υπέστη εργασίες ανακαίνισης[4].

Το 1215, το Αμπέρντ πέρασε υπό τον έλεγχο του Βατσέ Βατσουτιάν[4]. Ωστόσο, μόλις το 1236, το φρούριο κατελήφθη και κατεστράφη από τους Μογγόλους.[4] Έκτοτε, παρέμεινε εγκαταλελειμμένο έως τον 20ό αιώνα, όταν και εργασίες αναστήλωσης και αρχαιολογικές ανασκαφές ξεκίνησαν στη συγκεκριμένη τοποθεσία[4].

Τα ερείπια του κάστρου του Αμπέρντ καλύπτουν έκταση, περίπου, 1.500 m²[5]. Τα τείχη του ήταν χτισμένα από παχιούς λίθους βασάλτη, συνδεδεμένους μεταξύ τους με κονίαμα[5]. Το κάστρο διέθετε τρία επίπεδα[5]. Το πρώτο και το δεύτερο επίπεδο διέθεταν, το καθένα τους, από πέντε δώματα, τα οποία ήσαν διατεταγμένα σε σειρά, ώστε η είσοδος στο αμέσως επόμενο δώμα να γίνεται μέσω του προηγούμενου[5]. Στο τρίτο επίπεδο, υπήρχαν ιδιαίτερα δώματα, τα οποία και φιλοξενούσαν πρόσωπα κύρους[5]. Πιστεύεται πως η δομική διαμόρφωση του φρουρίου ουδέποτε άλλαξε από την ημερομηνία κατασκευής του, κατά τη διάρκεια του 7ου αιώνα[5].

Η αδιάλειπτη παροχή νερού ήταν μείζονος σημασίας για τους κατοίκους του φρουρίου[5]. Παροχή νερού γινόταν μέσω σωληνώσεων, οι οποίες εκτείνονταν σε έκταση μεταξύ 4–5 χμ. από δεξαμενή, εντός της οποίας φυλασσόταν νερό πηγής, καθώς και νερό προερχόμενο από λιωμένο χιόνι[5]. Ωστόσο, το συγκεκριμένο σύστημα υδροδότησης ήταν δυνατό να καταστραφεί κατά τη διάρκεια επίθεσης εναντίον του φρουρίου. Ως αποτέλεσμα, ένα πρόσθετο κρυφό μονοπάτι προς γειτονικό ποταμό κατασκευάστηκε[3][5].

Άποψη της βορειοδυτικής πύλης.
Εσωτερική άποψη των τειχών, με ορατή, κάτω αριστερά, την πύλη του φρουρίου.

Το λουτρό ανεγέρθηκε μεταξύ των τελών του 10ου και των αρχών του 11ου αιώνα[5]. Διέθετε υπόκαυστη θέρμανση[5]. Σωληνώσεις οι οποίες διέρχονταν των τοίχων και των δαπέδων του κτιρίου θερμαίνονταν μέσω σχετικής καμίνου, η οποία βρισκόταν κάτω από το δάπεδο, ενώ μεταλλικές σωληνώσεις παρείχαν θερμό νερό στα λουτρά[5].

Εξωτερική άποψη του λουτρού.
Εσωτερική άποψη του λουτρού.
Πανοραμική άποψη του Αμπέρντ, με ορατή την Εκκλησία του Βαχραμασέν, στην αριστερή πλευρά του φρουρίου.
  1. 1,0 1,1 (Aρμενικά) Αρμένικη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια. Armenian Encyclopedia Publishing House. 1974.
  2. 2,0 2,1 2,2 Wiki Loves Monuments monuments database. 7  Νοεμβρίου 2017. tools.wmflabs.org/heritage/api/api.php?action=search&format=json&srcountry=am&srlang=hy&srid=2.28%2F5.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 (Αγγλικά) «The Fortress Of Amberd». History & Culture. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2019. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 (Αγγλικά) «Amberd 1: History. Legend». Armenian Heritage. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2019. 
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 (Αγγλικά) «Amberd 3: The Castle. Water Supply. Bath». Armenian Heritage. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2019.