Αλμπιρέο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το βελάκι δείχνει τη θέση του Αλμπιρέο στον αστερισμό του Κύκνου
Ο διπλός αστέρας όπως φαίνεται από μικρό τηλεσκόπιο

Ο Αλμπιρέο ή β Κύκνου είναι ο πέμπτος λαμπρότερος αστέρας του αστερισμού Κύκνος. Αν και έχει λάβει το γράμμα β στο σύστημα μπάγιερ, δεν είναι ο δεύτερος λαμπρότερος αστέρας του αστερισμού. Απέχει περίπου 400 έτη φωτός. Με γυμνό μάτι εμφανίζεται ως απλός αστέρας με φαινόμενο μέγεθος 3,08, αλλά ένα μικρό τηλεσκόπιο αρκεί για να διαχωρίσει τους δύο αστέρες του, τον πορτοκαλί γίγαντα Α (K2II, φαινόμενο μέγεθος 3,18) και ένα γαλάζιο αστέρα φασματικού τύπου Β. Τα δύο αστέρια απέχουν 35". Η χρωματική διαφορά και η μεταξύ τους απόσταση καθιστούν τον Αλμπιρέο ένα από τα καλύτερα αντικείμενα για παρατήρηση με μικρά τηλεσκόπια.[1] Όμως δεν είναι γνωστό αν τα δύο αστέρια περιστρέφονται το ένα γύρω από το άλλο ή αν αποτελούν οπτικό διπλό. Αν ναι, τότε η περίοδος περιφοράς διαρκεί τουλάχιστον 100.000 χρόνια.[2]

Διπλός αστέρας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φασματικές παρατηρήσεις του β Κύκνου Α στο τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα έδειξαν ότι στην πραγματικότητα ήταν κοντινός διπλός αστέρας. Οι δύο αστέρες έλαβαν τους χαρακτηρισμούς Αλμπιρέο Αa και Αλμπιρέο Αc. Μια τροχιά που έχει εκτιμηθεί δείχνει ότι η περίοδος περιφοράς είναι 213 χρόνια.[3][4] Άλλες εκτιμήσεις, βασισμένες στην ταχύτητα του διπλού αστέρα δίνουν περίοδο περιστροφής λίγο πάνω από 100 χρόνια ή 56 χρόνια[5]. Ο τωρινός διαχωρισμός των δύο αστέρων είναι 0,4". Ο Αλμπιρέο Ac είναι φασματικού τύπου B9, έχει θερμοκρασία επιφανείας 11.000 βαθμούς Κέλβιν, μάζα 3,2 φορές μεγαλύτερη από την ηλιακή και είναι 100 φορές λαμπρότερος από τον Ήλιο. Ο πορτοκαλί γίγαντας (Αα) έχει θερμοκρασία επιφανείας 4.000 Κέλβιν, μάζα 5 φορές μεγαλύτερη από την ηλιακή και είναι 950 λαμπρότερος από τον Ήλιο. Υπολογίζεται ότι έχει 50 φορές μεγαλύτερη διάμετρο από τον Ήλιο. Ο ορατός μπλε αστέρας είναι παρόμοιος με τον Αλμπιρέο Ac (3,3 Μ☉, 190L☉, 12.100 K), αλλά λόγω της γρήγορης περιστροφής του (μία φορά κάθε 0,6 μέρες) έχει δημιουργήσει γύρω του ένα δίσκο αερίου.[1]

Η θέση του στον αστερισμό του Κύκνου αντιστοιχεί στο ράμφος.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Albireo Stars, Jim Kaler
  2. p. 46, The Monthly Sky Guide, Ian Ridpath, Wil Tirion, Cambridge University Press, 2006, ISBN 0-521-68435-8.
  3. Speckle observations with PISCO in Merate: IV. Astrometric measurements of visual binaries in 2005, M. Scardia et al., Astronomische Nachrichten 329, #1 (2008), pp. 54–68. Πρότυπο:Bibcode. doi:10.1002/asna.200710834.
  4. Speckle interferometric measurements of binary stars. VI, H. A. McAlister and E. M. Hendry, Astrophysical Journal Supplement Series 48 (March 1982), pp. 273–278. Πρότυπο:Bibcode. doi:10.1086/190778.
  5. R. F. Griffin (Σεπτέμβριος 2011). «Spectroscopic Binaries: Towards the 100-Year Time Domain». Proceedings of the International Astronomical Union 7: 75-80. doi:10.1017/S1743921312000282. 

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]