Αβερροϊσμός

Με τον όρο αβερροϊσμός εννοούνται οι φιλοσοφικές θεωρίες του Ανδαλουσιανού πολυμαθή Μουσουλμάνου φιλοσόφου Αβερρόη, που άκμασε τον 12ο αιώνα στο Εμιράτο της Κόρδοβας.

Η φιλοσοφία του Αβερρόη είναι επηρεασμένη από τον νεοπλατωνισμό. Οι θεωρίες του διατυπώθηκαν κυρίως υπό τη μορφή σχολίων στον Αριστοτέλη και διαφέρουν από τις θεωρίες του Αβικέννα στο εξής: Υποστηρίζουν ότι όλος ο κόσμος δημιουργήθηκε μεμιάς από τον Θεό, ότι η δημιουργία είναι αιώνια και συνεχής, και ότι η ατομική ψυχή δεν είναι αθάνατη, παρά μόνο στον βαθμό που αποτελεί μέρος ενός παγκόσμιου πνεύματος.

Με βάση τις θεωρίες του Αβερρόη αναπτύχθηκαν πολυάριθμες και αποκλίνουσες θεωρίες των Ιουδαίων και Χριστιανών διδασκάλων του 13ου και των μετέπειτα αιώνων, η καθεμιά από τις οποίες επίσης αποκαλείται «αβερροϊσμός», και για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να δίνεται προσοχή εάν με τον όρο εννοείται η φιλοσοφία του ίδιου του Αβερρόη ή οι θεωρίες σοφών που, είτε για τη διδασκαλία τους, είτε για την κριτική τους, κατατάσσονται στους ακόλουθους του Αβερρόη. Και αυτοί, όπως και ο Αβερρόης, καταδικάσθηκαν επανειλημμένα με την κατηγορία (πραγματική ή όχι) ότι απέρριπταν την ύπαρξη της ανθρώπινης ελευθερίας και την αθανασία της ψυχής του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά.

Πηγές

• Το λήμμα «αβεροϊσμός» στην Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannica, έκδ. 2006, τόμος 1, σελ. 98