Ύπατος Αρμοστής της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης
| Ύπατος Αρμοστής της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης
| |
|---|---|
 Έμβλημα του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας (ΓΥΑ) | |
.jpg) Κρίστιαν Σμίτ από 1 Αυγούστου 2021 | |
| Προσφώνηση | κ. Ύπατε Αρμοστή (ανεπισήμως) Ο Αξιότιμος (διπλοματικώς) |
| Κατοικία | Γκρμπαβίτσα, Σαράγεβο |
| Δημιουργία | Συμφωνία του Ντέιτον 14 Δεκεμβρίου 1995 |
| Πρώτος κάτοχος | Καρλ Μπιλτ |
| Μισθός | 24.000 ευρώ μηνιαίως |
| Ιστοσελίδα | www.ohr.int |
Ο Ύπατος Αρμοστής της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, μαζί με το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας (ΓΥΑ) στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, δημιουργήθηκε το 1995 αμέσως μετά την υπογραφή της Συμφωνίας του Ντέιτον με την οποία τερματίστηκε ο πόλεμος της Βοσνίας (1992-1995). Τον απώτερο σκοπό του Ύπατου Αρμοστή και της ΓΥΑ αποτελεί η εποπτεία της πολιτικής εφαρμογής της Συμφωνίας του Ντέιτον. Ενώ παράλληλα αντιπροσωπεύουν τις χώρες που εμπλέκονται στην εφαρμογή της συμφωνίας του Ντέιτον μέσω του Συμβουλίου Εφαρμογής της Ειρήνης (ΣΕΕ), το οποίο και επιλέγει τον Ύπατο Εκπρόσωπο.
Μέχρι στιγμής, όλοι οι Ύπατοι Αρμοστές που έχουν επιλεγεί προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ οι κύριοι αντιπρόσωποι τους προέρχονται συνήθως από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Ανώτατος Αναπληρωτής του Ύπατου Αρμοστή υπηρετεί επίσης ως Διεθνής Εποπτικός Υπέυθυνος για το Μπρτσκο, εκπροσωπούμενος την διεθνή κοινότητα στην περιοχή αυτή.
Νομική βάση στην Συμφωνία του Ντέιτον
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Συμφωνία του Ντέιτον παρείχε τη νομική βάση για την δημιουργία του ΓΥΑ. Το παράρτημα 10 προβλέπει την ίδρυση του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας (ΓΥΑ) στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με σκοπό να εποπτεύει την εφαρμογή της συμφωνίας και να εκπροσωπεί τις χώρες που συμμετέχουν στην Συμφωνία του Ντέιτον μέσω του Συμβουλίου Εφαρμογής της Ειρήνης.
Οι "Εξουσίες της Βόννης"
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη συνεδρίασή του το Δεκέμβριο του 1997 στη Βόννη, το Συμβούλιο Εφαρμογής της Ειρήνης συμφώνησε να χορηγήσει περαιτέρω ουσιαστικές εξουσίες στο ΓΥΑ, προκειμένου να αποφευχθεί η καθυστέρηση ή η παρεμπόδιση της εφαρμογής της Συμφωνίας του Ντέιτον από τοπικούς εθνικιστές πολιτικούς. Από την ΓΥΑ ζητήθηκε:
- Να λάβει δεσμευτικές αποφάσεις όταν τα τοπικά κόμματα φαίνονται να είναι ανίκανα ή απρόθυμα να δράσουν·
- Να απομακρύνει από το γραφείο δημόσιους υπαλλήλους που παραβιάζουν νομικές δεσμεύσεις ή, γενικά, την Συμφωνία του Ντέιτον. [1][2]
Οι εξουσίες της Βόννης χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς από το ΓΥΑ κατά την επερχόμενη δεκαετία. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν την έγκριση της αμυντικής μεταρρύθμισης τον Απρίλιο του 2003, με την καταστολή του Ανώτατου Συμβουλίου Άμυνας της Σερβικής Δημοκρατίας, και την τροποποίηση των Συνταγματικών Νόμων Οντοτήτων. [2]
Μέχρι το 2004, το ΓΥΑ είχε απολύσει συνολικά 139 αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων δικαστών, υπουργών, δημοσίων υπαλλήλων και μελών τοπικών κοινοβουλίων, μερικές φορές ταυτοχρόνως με τη δέσμευση των τραπεζικών τους λογαριασμών. Μετά τις εκλογές του 2002, το ΓΥΑ εξέτασε όλους τους πολιτικούς υποψηφίους για σημαντικές υπουργικές θέσεις σε επίπεδο περιοχής και κράτους. [2]
Ειδικός Αντιπρόσωπος της Ε.Ε. για την Βοσνία-Ερζεγοβίνη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μεταξύ 2002 και 2011, ο Ύπατος Αρμοστής υπηρέτησε επίσης και ως Ειδικός Αντιπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. [3][4]
Η σύνδεση ανάμεσα στα δύο αξιώματα έπαψε να υφίσταται το 2011, όταν το αξίωμα του αντιπροσώπου της ΕΕ δημιουργήθηκε μετά την συγχώνευση του ειδικού αντιπροσώπου της ΕΕ και του επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ.
Τον Φεβρουάριο του 2008, το Συμβούλιο Εφαρμογής της Ειρήνης θέσπισε ορισμένους όρους για την επίτευξη της οριστικής απομάκρυνσης του ΓΥΑ. Τα πιο κρίσιμα ζητήματα θα θεωρηθούν στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν από τις αρχές της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης πριν από τη μετάβαση της από την ΓΥΑ σε μέλος της ΕΕ. Από μια μακρά λίστα γνωστών προτεραιοτήτων, το ΣΕΕ επέλεξε τις βασικότερες που πρέπει να πραγματοποιηθούν για τη μετάβαση σε ένα ευρωπαϊκό μέλλον και για το κλείσιμο του ΓΥΑ:[5]
- Επίλυση ζητημάτων της Κρατικής Περιουσίας
- Επίλυση ζητημάτων Αμυντικής Περιουσίας
- Συμπλήρωση της τελικής απόδοσης του Μπρτσκο
- Δημοσιονομική Βιωσιμότητα του Κράτους - ολοκληρωμένη από τον Μάιο του 2010, θα πρέπει να διατηρηθεί
- Εξασφάλιση του Κράτους Δικαίου - ολοκληρωμένη από τον Μάιο του 2010, θα πρέπει να διατηρηθεί[6]
Εκτός από τους στόχους αυτούς, υπάρχουν επίσης δύο προϋποθέσεις:
- Υπογραφή της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Διασύνδεσης - ολοκληρώθηκε στις 16 Ιουνίου 2008
- Θετική αξιολόγηση της κατάστασης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΕ - θα αξιολογηθεί μετά την επίτευξη όλων των άλλων προϋποθέσεων
Ένας πρόσθετος ρητός όρος που θα επιβληθεί μέσω της τελικής προϋπόθεσης "αξιολόγηση από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΕ", υιοθετήθηκε αργότερα από τις ΗΠΑ και ορισμένες χώρες της ΕΕ:[7]
- Μεταρρύθμιση του συντάγματος ώστε να συμμορφωθεί με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Δεκέμβρη 2009
Το οριστικό κλείσιμο του ΓΥΑ θεωρείται από το Διοικητικό Συμβούλιο του Συμβουλίου Εφαρμογής της Ειρήνης ως προϋπόθεση για την ένταξη της χώρας στην ΕΕ. [7][8]
Κατάλογος Ύπατων Αρμοστών της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Αξιωματούχος | Θητεία | Χώρα | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Αρ. | Πορτρέτο | Ονοματεπώνυμο (γέννηση-θάνατος) |
Έναρξη | Λήξη | Διάρκεια | |
| 1 | 
|
Καρλ Μπιλτ (1949-) |
14 Δεκεμβρίου 1995 | 17 Ιουνίου 1997 | 1 έτος, 185 ημέρες |  Σουηδία
|
| 2 | .jpg)
|
Κάρλος Γουέστεντορπ (1937-) |
18 Ιουνίου 1997 | 17 Αυγούστου 1999 | 2 έτη, 60 ημέρες |  Ισπανία
|
| 3 | 
|
Βόλφγκανγκ Πέτριτς (1947-) |
18 Αυγούστου 1999 | 26 Μαΐου 2002 | 2 έτη, 281 ημέρες |  Αυστρία
|
| 4 | _(cropped).jpg)
|
Πάντι Άσνταουν (1941–2018) |
27 Μαΐου 2002 | 31 Ιανουαρίου 2006 | 3 έτη, 249 ημέρες |  Ηνωμένο Βασίλειο
|
| 5 | .jpg)
|
Κρίστιαν Σβαρτς-Σχίλινγκ (1930-) |
1η Φεβρουαρίου 2006 | 30 Ιουνίου 2007 | 1 έτος, 149 ημέρες |  Γερμανία
|
| 6 | .jpg)
|
Μίροσλαβ Λάιτσακ (1963-) |
1η Ιουλίου 2007 | 28 Φεβρουαρίου 2009 | 1 έτος, 242 ημέρες |  Σλοβακία
|
| 7 | 
|
Βαλεντίν Ίντσκο (1949-) |
1η Μαρτίου 2009 | 31 Ιουλίου 2021 | 12 έτη, 152 ημέρες | Αυστρία
|
| 8 |
|
Κρίστιαν Σμιτ (1957-) |
1 Αυγούστου 2021 | Υπεύθυνος | 3 έτη, 104 ημέρες | Γερμανία
|
Κατάλογος Ανώτατων Αναπληρωτών του Ύπατου Αρμοστή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο δεύτερος πιο υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή φέρει τον τίτλο "Ανώτατος Αναπληρωτής του Ύπατου Αρμοστή (Principal Deputy High Representative) ", ο οποίος υπηρετεί επίσης ως Διεθνής Επόπτης για το Μπρτσκο από το 2007. Για πολλά χρόνια, ο κάτοχος του αξιώματος αυτού έχει υπάρξει αξιωματούχος της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, στις περισσότερες περιπτώσεις ένας αξιωματικός της υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Σε μεγάλο μέρος της πρώιμης ιστορίας του ΓΥΑ, υπήρχαν επίσης άτομα που καταλάμβαναν τον τίτλο του "Αναπληρωτή Ύπατου Αρμοστή", μια θέση λίγο πιο κάτω από εκείνη του Ανώτατου Αναπληρωτή του Ύπατου Αρμοστή.
| Αρ. | Αξιωματούχος | Θητεία[9] | Χώρα | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Μάικλ Στάινερ | Ιανουάριος 1996 | Ιούλιο 1997 | Γερμανία
|
| 2 | Ζακ Πωλ Κλάιν | Ιούλιο 1997 | Ιούλιο 1999 |  ΗΠΑ
|
| 3 | Ραλφ Τζόνσον[10] | 17 Ιουλίου 1999[10] | 17 Ιουλίου 2001[10] | |
| 4 | Ντόναλντ Σ. Χέις[11] | Ιούλιο 2001 | Μαρτίου 2005 | |
| 5 | Λορενς Μπουτλερ | Μαρτίου 2005 | Ιανουάριο 2007 | |
| 6 | Ραφί Γκρεγκόριαν[14] | Ιανουάριο 2007 | 31 Ιουλίου 2010 | |
| 7 | Ροντερικ Γου. Μουρ[15][16] | 20 Σεπτεμβρίου 2010[15] | Οκτώβριος 2013 | |
| 8 | Τάμιρ Γ. Ουάσερ | Οκτώβριος 2013 | Αύγουστο 2014 | |
| 9 | Ντέιβιντ Μ. Ρόμπινσον | Σεπτέμβριος 2014 | Σεπτέμβριος 2015 | |
| 10 | Μπρους Γ. Μπερτον | Σεπτέμβριος 2015 | Οκτώβριος 2017 | |
| 11 | Ντένις Ουόλτερ Χερν | Οκτώβριος 2017 | Νοέμβριος 2018 | |
| 12 | Μάικλ Σκάνλαν | Φεβρουάριο 2019 | Ιουνίου 2022 | |
| 13 | Τζόναθαν Μενούτι | Ιουνίου 2022 | Εν ενεργεία | |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «PIC Bonn 1997 conclusions». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Giulio Venneri, Modelling States from Brussels?, December 2007
- ↑ «EU Special Representative in Bosnia and Herzegovina». European Union External Action. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2012.
- ↑ Vogel, Toby (9 July 2009). «Cypriot threats could affect role of top envoy in Bosnia». European Voice. http://www.europeanvoice.com/article/imported/cypriot-threats-could-affect-role-of-top-envoy-in-bosnia/65434.aspx. Ανακτήθηκε στις 2 October 2010.
- ↑ Press conference by the High Representative Miroslav Lajčák following the Peace Implementation Council Steering Board session in Brussels on 26–27 February 2008
Office of the High Representative, 27 Feb 2008, accessed 8 June 2016 - ↑ 37th Report of the High Representative for Implementation of the Peace Agreement on Bosnia and Herzegovina to the Secretary-General of the United Nations Αρχειοθετήθηκε 2011-02-28 στο Wayback Machine.
- ↑ 7,0 7,1 EU to end visa regime for Bosnia in November
- ↑ «Communiqué of the Steering Board of the Peace Implementation Council]». 8 Φεβρουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2013.
- ↑ «HR and his deputies». High Representative for Bosnia and Herzegovina. Office of the High Representative. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2023.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 «Ralph Johnson - Curriculum Vitae». High Representative for Bosnia and Herzegovina. Office of the High Representative. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2023.
17 July 1999 – 17 July 2001...Principal Deputy High Representative, Ralph Johnson, a US diplomat, took up his duties with the OHR in July 1999
- ↑ «High Representative welcomes new PDHR, Donald S. Hays». High Representative for Bosnia and Herzegovina. Office of the High Representative. 16 Ιουλίου 2001. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2023.
Hays has been a US diplomat for almost three decades
- ↑ «High Representative Appoints Raffi Gregorian as New Brčko Supervisor». High Representative for Bosnia and Herzegovina. Office of the High Representative. 3 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2023.
become the fifth Brčko Supervisor on 1 October
- ↑ «Raffi Gregorian - Curriculum Vitae». High Representative for Bosnia and Herzegovina. Office of the High Representative. 5 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2023.
appointed Brcko Supervisor and Deputy High Representative in September 2006
- ↑ Raffi Gregorian already assume the role of International Supervisor for Brcko in October 2006 (appointed in September) before taking another role as Principal Deputy High Representative in January 2007.[12][13]
- ↑ 15,0 15,1 «Roderick W. Moore - Curriculum Vitae». High Representative for Bosnia and Herzegovina. Office of the High Representative. 20 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2023.
Principal Deputy High Representative and Brcko Supervisor, 20 September 2010 – October 2013
- ↑ «High Representative Welcomes PDHR Roderick Moore». High Representative for Bosnia and Herzegovina. Office of the High Representative. 22 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2023.