Ίων Περδικάρης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ίων Περδικάρης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1  Απριλίου 1840[1]
Αθήνα[2]
Θάνατος31  Μαΐου 1925[1]
Λονδίνο[1]
Τόπος ταφήςChislehurst (51°24′36″ s. š., 0°4′30″ v. d.)
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής (1840–1862)
Ελλάδα (από 1862)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Αγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ (1856–1857)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεπιχειρηματίας
δικηγόρος
διδάσκων πανεπιστημίου
ζωγράφος
συγγραφέας
αγωνιστής/στρια υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
abolitionist
Αξιοσημείωτο έργοinternational diplomacy
Οικογένεια
ΣύζυγοςEllen Perdicaris
ΓονείςΓρηγόρης Αντώνης Περδικάρης;
ΣυγγενείςWilliam Dewitt (προπάππος), Henry McIver (πρωτοξάδερφος), Josiah J. Evans (granduncle), Alexander Markland Mciver (θείος) και Nard Almayne (θετή κόρη)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ίων Χάνφορντ Περδικάρης (1840-1925) ήταν ένας εύπορος Ελληνοαμερικανός, η απαγωγή του οποίου, το 1904, παραλίγο να προκαλέσει πολεμική σύρραξη ανάμεσα στις Η.Π.Α. και το Μαρόκο.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πατέρας του Ίωνα Περδικάρη, ο Γρηγόρης Περδικάρης από τη Βέροια, μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1826 μέσω Σμύρνης[3]. Παντρεύτηκε με μία απόγονο πλούσιας οικογένειας της Νότιας Καρολίνας και πήρε την αμερικάνικη υπηκοότητα. Αργότερα επέστρεψε στην Ελλάδα ως πρόξενος των Η.Π.Α.. Το 1846 η οικογένεια μετακόμισε στο Τρέντον, την πρωτεύουσα του Νιού Τζέρσεϊ, όπου ο Γρηγόρης Περδικάρης πλούτισε από την εκμετάλλευση της εταιρείας γκαζιού του Τρέντον. Ο γιος του Ίων ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με τις καλές τέχνες. Το 1862, εξαιτίας του Αμερικανικού Εμφύλιου, ο Ίων Περδικάρης ταξίδεψε στην Ελλάδα για να αποποιηθεί την αμερικανική υπηκοότητα και να αποκτήσει την ελληνική, ώστε να αποφύγει τη δήμευση της οικογενειακής περιουσίας στη Νότια Καρολίνα από τις Συνομόσπονδες Πολιτείες της Αμερικής.

Ο Ίων Περδικάρης εγκαταστάθηκε αργότερα στην Ταγγέρη, όπου έχτισε ένα σπίτι γνωστό ως η «Βίλα των αηδονιών», την οποία γέμισε με εξωτικά ζώα. Γοητευμένος από τον πολιτισμό του Μαρόκου, ο Περδικάρης έγραψε αρκετά βιβλία για το Μαρόκο και έγινε ο ανεπίσημος αρχηγός της κοινότητας των αλλοδαπών της Ταγγέρης. Διατήρησε εμπορικές επαφές με την Αγγλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και επισκεπτόταν συχνά τη Νέα Υόρκη.

Το 1871 ο Περδικάρης γνώρισε στο Μάλβερν της Αγγλίας την Έλεν Βάρλει, σύζυγο του σπουδαίου μηχανικού τηλεγράφων Κ.Φ. Βάρλει. Η Έλεν εγκατέλειψε το σύζυγό της για χάρη του Περδικάρη και πήρε διαζύγιο το 1873. Εγκαταστάθηκε στην Ταγγέρη με τον Περδικάρη, τους δυο γιους της και τις δυο της κόρες από τον πρώτο της γάμο.

Το Περιστατικό Περδικάρης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αύγουστος 1904, Γελοιογραφία από τον τύπο της εποχής, «Οι Η.Π.Α. απειλούν το Μαρόκο για την απελευθέρωση των απαχθέντων».

Η απαγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 18 Μαΐου 1904 ο Περδικάρης και ο γιος της Έλεν, ο Κρόμβελ, απήχθησαν από το σπίτι τους από τους άνδρες του Μουλάι Αχμέτ ερ Ραϊσούλι. Αρκετοί από τους υπηρέτες του Περδικάρη τραυματίστηκαν. Λίγο μετά την απομάκρυνσή τους από την Ταγγέρη, ο Περδικάρης έσπασε το πόδι του πέφτοντας από άλογο. Ο Ραϊσούλι, για την απελευθέρωση των δυο ομήρων, απαιτούσε από τον Αβδούλ Αζίζ, σουλτάνο του Μαρόκου, 70 χιλιάδες δολάρια, αμνηστία και έλεγχο των δυο πλουσιοτέρων επαρχιών του Μαρόκου. Παρά τις αντίξοες συνθήκες, ο Περδικάρης άρχισε να αισθάνεται θαυμασμό και φιλία για τον Ραϊσούλι, ο οποίος φρόντιζε να μην πάθει κανένα κακό ο όμηρός του. Ο Περδικάρης αργότερα δήλωσε: «Θα μπορούσα και να πω ότι δεν λυπάμαι που διετέλεσα όμηρος του για κάποιο διάστημα… Δεν είναι ληστής, δεν είναι δολοφόνος, είναι ένας πατριώτης που αναγκάστηκε να βγει στα βουνά για να σώσει την πάτρια γη και τον λαό του από τα δεσμά της τυραννίας».[4]

Η ανάμειξη των Η.Π.Α.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Θεόδωρος Ρούσβελτ εξοργίστηκε με την απαγωγή και ένοιωσε υποχρεωμένος να αντιδράσει. Ο υπουργός εξωτερικών John Hay χαρακτήρισε τα αιτήματα «παράλογα». Υπό την πίεση του Hay και του γενικού πρόξενου στην Ταγγέρη, του Samuel R. Gummere, ο Ρούσβελτ έστειλε επτά πολεμικά πλοία υπό τις διαταγές του ναύαρχου French Ensor Chadwick και αρκετές μοίρες πεζοναυτών, υπό τις διαταγές του ταγματάρχη John Twiggs Myers, μη έχοντας ωστόσο την παραμικρή ιδέα για το τι θα μπορούσαν να πετύχουν οι αμερικανικές δυνάμεις σε ένα τόσο εχθρικό ξένο έδαφος. Δεν έπρεπε να επιτεθούν χωρίς τη ρητή διαταγή της Ουάσιγκτον. Το μόνο σχέδιο ήταν να καταλάβουν τα τελωνεία του Μαρόκου αν η κυβέρνηση δεν ικανοποιούσε τις απαιτήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες ήταν να γίνουν οι απαραίτητες παραχωρήσεις, ώστε να πειστεί ο Ραϊσούλι να απελευθερώσει τον Περδικάρη, ή να επιτεθούν στον Ραϊσούλι αν προχωρούσε στην εκτέλεση του Περδικάρη. Οι μόνοι πεζοναύτες πάντως που αποβιβάστηκαν ήταν ένα μικρό απόσπασμα από μια ντουζίνα άντρες, οι οποίοι βάλθηκαν να φρουρούν το Αμερικανικό Προξενείο και την κα Έλεν Περδικάρη[5].

Η αποφασιστικότητα του Ρούσβελτ μειώθηκε ακόμη περισσότερο όταν ενημερώθηκε την 1 Ιουνίου ότι ο Περδικάρης δεν ήταν Αμερικανός πολίτης και ότι, 40 χρόνια πριν την απαγωγή, είχε ανταλλάξει το αμερικάνικο διαβατήριό του με ελληνικό. Αλλά ο Ρούσβελτ θεώρησε ότι το σημαντικό δεδομένο ήταν ότι ο Ραϊσούλι πίστευε ότι ο Περδικάρης ήταν Αμερικανός πολίτης. Ο Ρούσβελτ προσπάθησε να πείσει τη Βρετανία και τη Γαλλία να ενωθούν με την Αμερική σε μια στρατιωτική επέμβαση για τη διάσωση του Περδικάρη αλλά οι δυο χώρες αρνήθηκαν, μάλιστα η Γαλλία ενίσχυσε τη φρουρά της σε περίπτωση αμερικανικής επίθεσης. Ο Hay μιλώντας στο Συνέδριο των Ρεπουμπλικανών: «Αυτή η κυβέρνηση θέλει τον Περδικάρη ζωντανό ή τον Ραϊσούλι νεκρό». Σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες, το Συνέδριο, το οποίο δεν έκλεινε ιδιαίτερα προς τη μεριά του Ρούσβελτ μέχρι εκείνη τη στιγμή, ενθουσιάστηκε με το τελεσίγραφο του Hay. Ένας εκπρόσωπος του Κάνσας αναφώνησε: «Ο Ρούσβελτ και ο Hay ξέρουν τι κάνουν. Στο λαό μας αρέσει το θάρρος. Θα σταθούμε δίπλα σε ό,τι και να κάνουν αυτοί οι δυο»[6]. Αυτό το διάσημο σλόγκαν είχε μεγάλη πέραση και βοήθησε τον Ρούσβελτ να εξασφαλίσει την επανεκλογή του.

Τελική έκβαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τελικά οι δυο χώρες, Βρετανία και Γαλλία, άσκησαν πίεση κρυφά στον σουλτάνο για να δεχτεί τις απαιτήσεις του Ραϊσούλι κι έτσι επιτεύχθηκε η συμφωνία στις 21 Ιουνίου. Ο Περδικάρης και ο Κρόμβελ Βάρλεϊ συναντήθηκαν με τους Gummere και Chadwick, οι οποίοι είχαν περάσει όλο αυτό το διάστημα της ομηρίας με τη σύζυγο του Περδικάρη. Όταν η Έλεν ζήτησε από το ναύαρχο έναν γιατρό για το σύζυγό της, κάθε γιατρός του αμερικανικού στόλου θέλησε να προσφέρει τις υπηρεσίες του εθελοντικά. Τα λεπτομερή γεγονότα του περιστατικού (ειδικά το γεγονός ότι ο Περδικάρης δεν ήταν Αμερικανός) έμειναν μυστικά μέχρι το 1933, όταν ο ιστορικός Tyler Dennett τα ανέφερε στη βιογραφία του John Hay.

Τα τελευταία χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Περδικάρης και η οικογένειά του μετακόμισαν στην Αγγλία λίγο μετά το περιστατικό. Κατά καιρούς επισκεπτόταν το Τρέντον, όπου είχε διατηρήσει οικονομικά συμφέροντα. Στο Τρέντον έχουν μάλιστα δώσει το όνομα Περδικάρης (Perdicaris place) σε έναν δρόμο, αφιερωμένο σ’ αυτόν και τον πατέρα του, ως εξέχοντα μέλη της κοινότητας. Ο Περδικάρης πέθανε στο Λονδίνο το 1925, σε ηλικία 85 ετών.

Κινηματογραφική μεταφορά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία της απαγωγής του Περδικάρη απετέλεσε τη βάση της ταινίας «Ο άνεμος και το λιοντάρι». Στην ταινία πρωταγωνίστησε ο Σον Κόνερι, στον ρόλο του Ραϊσούλι, αλλά για να γίνει πιο ελκυστική η ιστορία, θύμα της απαγωγής δεν ήταν πλέον ο εξηντατετράχρονος Ελληνοαμερικανός αλλά η νέα και γοητευτική «Έλεν Περδικάρης».


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 (Αγγλικά) Find A Grave. www.findagrave.com/memorial/223938426/ion-hanford-perdicaris.
  2. www.mixanitouxronou.gr/ypothesi-perdikaris-o-ellinas-playboy-poy-evale-se-peripeteies-ton-roysvelt/.
  3. "Περδικάρης", Η πορεία μιας Κοσμοπολίτικης Οικογένειας που ξεκίνησε από την Κέρκυρα τον 18 αιώνα, Έκδοση: Αντώνιος Περδικάρης, Κέρκυρα 2011
  4. "1904: 'Perdicaris alive or Raisuli dead!'", Jon Blackwell, The Trentonian.
  5. Barbara Tuchman, "Perdicaris Alive or Raisuli Dead" in Practicing History (1982); originally published in American Heritage X, 5 in 1959.
  6. Edmund Morris, Theodore Rex, p. 335.
CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Ion Perdicaris (έκδοση 656975261) της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).