Έρπης ζωστήρ

Έρπης ζωστήρ
Φυσαλίδες έρπητα ζωστήρα στο λαιμό και τον ώμο
Ειδικότητα	λοιμωξιολογία, δερματολογία και νευρολογία
Συμπτώματα	χρόνιος νευροπαθητικός πόνος, postherpetic neuralgia, πυρετός, πονοκέφαλος, ρίγος, Πομφός και παραισθησία
Ταξινόμηση
ICD-10	B02
ICD-9	053
DiseasesDB	29119
MedlinePlus	000858
eMedicine	med/1007 derm/180 emerg/823 oph/257 ped/996

Ο έρπης ζωστήρ (λέγεται επίσης έρπης ζωστήρας, έρπητας ζωστήρας) είναι μια ιογενής νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από επώδυνο φυσαλιδοειδές εξάνθημα περιορισμένης έκτασης σε μια πλευρά του σώματος (δεξιά ή αριστερά) και συχνά κατά γραμμές. Ο υπεύθυνος ιός για τη λοίμωξη του έρπητα ζωστήρα είναι ο varicella zoster virus (VZV) η κοινώς ο ιός έρπης ζωστήρ. Η αρχική λοίμωξη από τον ιό VZV προκαλεί την οξεία και βραχυχρόνια νόσο της ανεμοβλογιάς που προσβάλλει συνήθως παιδιά και εφήβους. Μετά το πέρας της νόσου της ανεμοβλογιάς ο ιός παραμένει στον οργανισμό σε λανθάνουσα μορφή και μπορεί να προκαλέσει μελλοντικά τη νόσο του έρπητα ζωστήρα και συχνά αυτό συμβαίνει μετά από πολλά χρόνια από την αρχική λοίμωξη. Ο έρπητας ζωστήρας δεν αποτελεί ίδια ασθένεια με τον επιχείλιο έρπητα παρόλο που μοιάζει η ονομασία των ασθενειών. Ο έρπητας ζωστήρας προκαλείται όπως προαναφέρθηκε από τον varicella zoster virus (VZV) ενώ ο επιχείλιος έρπητας απο τον herpes simplex virus (HSV). Ωστόσο, ανήκουν στην ίδια κατηγορία ιών, τους Alphaherpesvirinae.

Μετά το πέρας της αρχικής λοίμωξης από ανεμοβλογιά, ο ιός VZV παραμένει ανενεργός στο περικάρυο των απλών νευρικών κυττάρων και λιγότερο συχνά στα δορυφόρα νευρικά κύτταρα της σπονδυλικής στήλης, του κρανίου ή του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ΑΝΣ), χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. Μετά από χρόνια ή δεκαετίες από την αρχική λοίμωξη, ο ιός μπορεί να ξεφύγει από το σώμα των νευρικών κυττάρων και μέσω του άξονα των νευρικών κυττάρων να εγκατασταθεί στα δερματικά κύτταρα της γύρω περιοχής. Η εξάπλωση του ιού στα δερματικά κύτταρα μπορεί να προκαλέσει επώδυνο εξάνθημα. Παρόλο που το εξάνθημα συνήθως θεραπεύεται αυτόματα μετά από 2 εως 4 εβδομάδες, ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν νευρολογικά συμπτώματα στη γειτονική περιοχή για μήνες ή και για χρόνια, μια πάθηση που ονομάζεται μετα-ερπητική νευραλγία. Ο μηχανισμός με τον οποίο ο ιός παραμένει ανενεργός στον οργανισμό και ξαφνικά ενεργοποιείται δεν είναι ακόμη κατανοητός.

Σε όλο τον κόσμο, ο επιδημιολογικός δείκτης του έρπητα ζωστήρα κυμαίνεται από 1,2 έως 3,4 περιστατικά ανά 1000 άτομα το χρόνο, αυξάνεται δε σε ηλικίες μεγαλύτερες από 65 χρόνων σε 3,9 έως 11,8 περιστατικά ανά 1.000 άτομα το χρόνο. Μια Βρετανική μελέτη που διεξήχθη το 1965 και κράτησε 16 χρόνια έδειξε ότι σε άτομα που ζουν 85 χρόνια, έχουν 50% πιθανότητες να νοσήσουν 1 φορά από τον έρπητα ζωστήρα και 1% νόσησε τουλάχιστον 2 φορές.

Το εμβόλιο κατά του ιού VSV αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο να μειωθούν τα περιστατικά του έρπητα ζωστήρα καθώς και της μετα-ερπητικής νευραλγίας όπως επίσης και να μειωθεί η σοβαρότητα των συμπτωμάτων σε περίπτωση έξαρσης.

Tα αντιικά φάρμακα θεωρούνται θεραπεία δεύτερης εκλογής, ωστόσο μπορούν να μειώσουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων καθώς και τη διάρκεια έξαρσης του ιού αν χρησιμοποιηθούν για 7-10 ημέρες και η θεραπεία ξεκινήσει μέσα σε 72 ώρες από την εμφάνιση του χαρακτηριστικού εξανθήματος.