Μετάβαση στο περιεχόμενο

Άηχο ουρανικό τριβόμενο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άηχο ουρανικό τριβόμενο
ç
IPA Αριθμός138
Κωδικοποίηση
Οντότητα (decimal)ç
Unicode (hex)U+00E7
X-SAMPAC
Μπράιγ⠖ (braille pattern dots-235)⠉ (braille pattern dots-14)

Το άηχο ουρανικό τριβόμενο (ΔΦΑ: <ç>) είναι σύμφωνο των ομιλούμενων γλωσσών. Είναι ιδιαίτερα σπάνιος ήχος και ακόμη πιο σπάνιο φώνημα.[1] Το σύμβολο πυο χρησιμοποιείται από το ΔΦΑ είναι το λατινικό γράμμα σε με υπόστιξη (υπογεγραμμένη) που σε ορισμένες ρομανικές γλώσσες όπως τα καταλανικά και τα πορτογαλικά αντιπροσωπεύει το φατνιακό τριβόμενο [s].

Ως αλλόφωνο εμφανίζεται σε γλώσσες όπως τα γερμανικά (π.χ. ich [iç]) και τα σκωτικά γαελικά. Στα ελληνικά μπορεί να έχει είτε μεσοουρανική είτε οπίσθια ουρανική άρθρωση όντας αλλόφωνο του /i/ στις ακολουθίες /άηχο σύμφωνο+i+ταυτοσυλλαβικό φωνήεν/ (π.χ. πιάνω /pia.no/>['pça.no] είτε του υπερωικού τριβόμενου /x/ μπροστά από ουρανικά φωνήεντα (π.χ. χυλός /xi.los/ [çi.'los].[2]

  1. Ladefoged και Maddieson (1996): The sounds of the world's languages. Οξφόρδη: Blackwell.
  2. Nicolaidis, K. (2003): «Μια ηλεκτροπαλατογραφική μελέτη των ουρανικών συμφώνων της Ελληνικής» στο Theophanopoulou-Kontou, D., Lascaratou, C., Sifianou, M., Georgiafentis, M. & Spyropoulos, V. (eds.), Σύγχρονες Τάσεις στην Ελληνική Γλωσσολογία. Αθήνα: Πατάκης. σελ. 108–127.