Άγιος Νικόλαος του Ποταμιού (Σάμος)
Ο Άγιος Νικόλαος του Ποταμιού είναι απλή μονόκλιτη βασιλική και βρίσκεται στη Σάμο στην περιοχή Ποτάμι.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε αρκετά άμορφη κατάσταση και εντός πυκνής βλάστησης βρίσκονται τα ερείπια εκκλησίας αφιερωμένης στον Άγιο Νικόλαο. Στην τοπική παράδοση είναι γνωστή, αλλά σε πατριαρχικά σιγίλια αναφέρεται και ως εγκρημνισμένη. Πρόκειται για τα σιγίλια των ετών 1816, 1776, 1737, 1663. Ο ανατολικός και δυτικός τοίχος διατηρούνταν ως το 1957 και ο βορινός σε μέσο ύψος 1,00 με 1,50 μέτρα. Ανήκε στον τύπο της απλής βασιλικής με εσωτερικές διαστάσεις 4,10Χ8,65μ. Η είσοδος της ήταν πλάγια, στο δυτικό άκρο του νότιου τοίχου. Οι πλάγιοι τοίχοι εσωτερικώς και εξωτερικώς εμφανίζονται σε ρυθμική επανάληψη.[1] Τα κατώτερα τμήματα παραστάδων, εξοχής 20 εκ περίπου, που υποδηλώνουν ότι προς τα πάνω ενώνονταν με τόξα, σχηματίζοντας σειρές από τρεις σε κάθε πλευρά τυφλές αψίδες. Ανάλογες τυφλές αψίδες υπήρχαν και στον δυτικό τοίχο., αλλά εξωτερικές και δύο μόνο σε αριθμό.[2] Στον δυτικό τοίχο του ναού η κόγχη του ιερού, σχετικά μεγάλη και βαθειά εμφανίζεται εξωτερικά ημικυκλική, ενώ στο βάθος της ανοίγονται, ακανόνιστα, τρία στενά παράθυρα. Τα μόνα άλλα παράθυρα που μπορούν να επισημανθούν ακόμα στα σωζόμενα τμήματα των τοίχων, είναι ένα μικρό, ψηλό, στη δυτική πλευρά, και ένα άλλο, επίσης μικρό, στο ανατολικό άκρο της βορινής. Από τρύπες που υπάρχουν στο δάπεδο του χώρου -προς το ιερό- επισημάνθηκαν δύο, περίπου συμμετρικά ως προς τον κατά μήκος άξονα, υπόγεια διαμερίσματα , με θολωτή κάλυψη, μικρό βάθος (περίπου 1,50 μέτρο) και ασαφείς τις άλλες διαστάσεις, με χρήση άγνωστη.[3] Οι τοίχοι είναι από αδρή λιθοδομή με κουρασάνι. Σε μερικές εξωτερικές επιφάνειές τους σώζονται επιχρίσματα με ίχνη χαρακτής και χρωματικής διακόσμησης, η οποία με εναλλαγές λωρίδων σε χρώματα ώχρας και κερμιδί,προσπαθεί να μιμηθεί το πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποιίας. Η στέγασή του ή ήταν δρομική ημικυλινδρική καμάρα ή ξύλινη δικλινής στέγη.[4]
Χρονολόγηση ναού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τις αναλογίες του χώρου, την έντονα μακρόστενη κάτοψή του, την αψιδωτή διαμόρφωση των τοίχων, τοποθετείται στην τελευταία βυζαντινή περίοδο (12ος έως 14ος αιώνας). Η ύπαρξη εξωτερικών τυφλών αψίδων μαρτυρεί επιδράσεις του αρχιτεκτονικού ύφους της Κωνσνταντινούπολης της ίδις εποχής. [5]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, Εκκλησίες και μοναστήρια της Σάμου,Πνευματικό Ίδρυμα ΣάμουΝικόλαος Δημητρίου, Αθήνα, 1997, σελ.25
- ↑ Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, Εκκλησίες και μοναστήρια της Σάμου,Πνευματικό Ίδρυμα ΣάμουΝικόλαος Δημητρίου, Αθήνα, 1997, σελ.26
- ↑ Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, Εκκλησίες και μοναστήρια της Σάμου,Πνευματικό Ίδρυμα ΣάμουΝικόλαος Δημητρίου, Αθήνα, 1997, σελ.26
- ↑ Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, Εκκλησίες και μοναστήρια της Σάμου,Πνευματικό Ίδρυμα ΣάμουΝικόλαος Δημητρίου, Αθήνα, 1997, σελ.26,28
- ↑ Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, Εκκλησίες και μοναστήρια της Σάμου,Πνευματικό Ίδρυμα ΣάμουΝικόλαος Δημητρίου, Αθήνα, 1997, σελ.27-28
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, Εκκλησίες και μοναστήρια της Σάμου,Πνευματικό Ίδρυμα ΣάμουΝικόλαος Δημητρίου, Αθήνα, 1997.